‘Oorlog Oekraïne komt door Brexit’: dementeert Guy Verhofstadt?

In de aanloop naar het Brexit-referendum van 2015 mochten de Engelsen die de Europese Unie (EU) vaarwel wilden zeggen graag over EU-parlementariër Guy Verhofstadt grappen. Deze latere Brexit-onderhandelaar was ongemeen fel tegen.

Hij zat meer in Engeland dan in Brussel om er met de blijvers campagne te voeren. Verhofstadt sloeg zoveel onaangenaams uit over Britten in het algemeen en Brexit in het bijzonder, dat Brexiteers er geen genoeg van konden krijgen. Iedere keer als hij zijn mond opentrok kregen zij er weer duizenden stemmen bij.

Dwerg op het wereldtoneel

De EU-zeloot noemde onder meer Groot-Brittannië zonder de EU een ‘dwerg’ op het wereldtoneel en Brexit ‘zo stom dat zelfs Amerikanen het niet konden begrijpen’. Overigens had de EU haar eigen razernij over Brexit niet duidelijker kunnen laten blijken dan door de onderhandelingen met Engeland aan Verhofstadt over te laten. Tot hij het te gek maakte en de Fransman Barnier het overnam.

Al voor het referendum bewierookten de blijvers de EU als garantie voor vrede in Europa. Hun tegenstrevers wezen erop dat daarvoor de NAVO bestaat, waar het Verenigd Koninkrijk gewoon lid van bleef. Nee, zeiden de blijvers, er zou maar al te gemakkelijk opnieuw oorlog tussen Frankrijk en Duitsland kunnen uitbreken, mocht Engeland Europa verlaten. Onzin natuurlijk, maar nog altijd minder gek dan wat toenmalig premier David Cameron rondbazuinde: dat Brexit wel eens een Derde Wereldoorlog zou kunnen bespoedigen. Bovendien zou Engeland natuurlijk nooit ‘Europa verlaten’. Dat is typische agitprop van Verhofstadt en andere blijvers, en fysiek onmogelijk. Maar het klinkt een stuk dramatischer dan ‘uit de EU gaan’.

Europa

Het referendum is intussen meer dan zes jaar geleden, maar het blijft opvallend dat veel wat er in Europa niet goed gaat nog altijd aan Brexit wordt geweten. Vooral in Frankrijk is dat een Pavlov-reflex geworden. Je merkt het in discussies met gestudeerde Fransen. Zodra Brexit ter sprake komt, verliezen ze alle redelijkheid: ‘Engelsen zijn nu eenmaal knettergek!’ Wat veel van hen vóór Brexit overigens ook al vonden.

Voormalig premier Boris Johnson, de man die ‘Brexit gedaan’ kreeg, is in Franse ogen een totale nutcase. Een gek die de sleutels van het asiel wist te bemachtigen. Opmerkelijk is ook dat Brexit het enige lijkt waarin links en rechts in Frankrijk elkaar kunnen vinden: ‘onbegrijpelijk en imbeciel’. Hoe kan een land zichzelf moedwillig economisch om zeep helpen, vragen ze zich af. Met dien verstande dat zodra het door de Europese Unie gewenste verbod op rauwmelkse kaas ter sprake komt, veel Fransen een ‘Frexit’ ineens ook mogelijk achten…

Economie

Over economische automutilatie gesproken, zwijg vooral over hoe Frankrijk op de afgrond afstevent met het vasthouden aan een absurde pensioenleeftijd. Ambtenaren en leraren mogen met zestig thuis gaan zitten, spoorwegpersoneel al met 59. Zodra een president dat wil veranderen, rijden er meteen helemaal geen treinen meer. Vorig jaar kampte Engeland met een tekort aan brandstof, zij het maar op kleine schaal en vooral veroorzaakt door hamsteraars. Wat niet wegneemt dat zowel de Britse blijvers als de Verhofstadt-oïden in Brussel in koor riepen: ‘Zie je wel, Brexit is stom.’

Later in het jaar gebeurde hetzelfde in Frankrijk, omdat olieraffinaderijen en chauffeurs van tankwagens weer eens staakten. Kilometers file voor benzinestations waar nog diesel zou zijn. Vrienden die vertwijfeld belden of je ergens nog een volle jerrycan had liggen, zodat ze naar de supermarkt konden gaan. Onbehandelde gekte wordt alleen maar erger, zo ook het anti-Brexit-syndroom van Guy Verhofstadt. De man van ‘ik trek altijd een fles champagne open als er een vrouwelijke journaliste op bezoek komt’ sloeg afgelopen week weer toe.

Interview

Precies drie jaar geleden werd Brexit een feit en ter ere daarvan werd hij geïnterviewd door een populaire Britse praatradiozender. Dat deed stof opwaaien in Engeland. Vooral om wat hij zei over Oekraïne: ‘Zonder Brexit was er misschien helemaal geen invasie geweest. Een verenigd Europa zou op het gebied van defensie zeker het verschil hebben gemaakt.’

De oorlog in Oekraïne veroorzaakt door Brexit? Het steenkolen Engels waar Verhofstadt patent op heeft, liet er geen twijfel over bestaan. In 2014 stond hij op het Maidanplein in Kiev de Oekraïners nog op te hitsen tegen Rusland, en nu beweerde hij unverfroren dat het de 17,5 miljoen Britse Brexit-stemmers waren die Poetins tanks lieten rollen. Uiteraard verwaardigde de Britse premier Rishi Sunak zich niet hierop te reageren. Hij liet wel zijn woordvoerder nog even benadrukken dat er geen enkel verband bestond tussen Brexit en de inval in Oekraïne, en Engeland militair bovendien meer had gedaan om Oekraïne te helpen zich te verdedigen dan de hele EU bij elkaar, zelfs al vóór de inval.

Boris Johnson

Maar de hofnar van het Europarlement heeft het vooral op de vorige premier gemunt: Boris Johnson. Die haat hij als geen ander. Al heeft Johnson geen lont in enig kruitvat gegooid. Hij wordt inmiddels wel in Oekraïne vereerd als een halve heilige. Hij koos meteen zonder voorbehoud hun kant en bezocht als eerste Westerse leider het belegerde Kiev. Toen Poetin alleen nog dreigde, stuurde Engeland al wapens, waaronder zeer waardevol gebleken luchtdoelgeschut om Russische kruisraketten uit te schakelen, inclusief Engelse officieren om het gebruik ervan te onderrichten. Al die tijd deed Verhofstadt niet veel meer dan ordinair schelden in het Europarlement. Zoals gebruikelijk pas ná zijn twaalfuurtje in een driesterrentent.

Of Brexit goed of slecht is voor Engeland, blijft de vraag. Het Internationaal Monetair Fonds voorspelt een krimp in 2023, maar zegt ook letterlijk dat het Verenigd Koninkrijk ‘op het goede spoor zit’. Eén ding is zeker: veel van de schade die het Verenigd Koninkrijk leed door Brexit, werd moedwillig veroorzaakt door de EU in het algemeen en Frankrijk in het bijzonder. Ik weet nog dat de Franse douane een onredelijk grote en schijnbaar willekeurige importheffing eiste op tafelpoten die ik vóór de Brexit besteld had in Engeland, maar na de Brexit aankwamen. Dezelfde Franse douane die opzettelijk grenscontroles traineerde en verantwoordelijk was voor kilometerslange rijen vrachtwagens in zowel Dover als Calais.

Britten

Dat er voor de Britten meer speelde dan alleen economische overwegingen kan Ferrari-collectioneur Verhofstadt misschien niet bevatten. Eigen wetten en rechtbanken, geen ongekozen leiders en controle over de eigen grenzen, om maar wat te noemen. Verhofstadt en anderen zwaaien liever met polls waaruit zou blijken dat de meeste ja-stemmers spijt hebben. Daar is nu zelfs een term voor: ‘Bregret’.

Maar ook dat blijkt niet helemaal te kloppen. Er is vooral teleurstelling omdat Brexit niet meteen naar behoren is uitgevoerd. Het Britse parlement heeft drie jaar lang geweigerd de uitslag van het referendum uit te voeren, en ook de EU heeft zich ingespannen Brexit te saboteren, met Frankrijk voorop. Zelfs de presidenten Obama en Biden werkten tegen. Uiteindelijk blijkt maar 47 procent van de Britten bereid in een eventueel nieuw referendum voor terugkeer te stemmen. In het eerste referendum stemde 48 procent tegen Brexit.

De Europese Unie, waar het Verenigd Koninkrijk ooit instapte, bracht economische voorspoed. De EU waar Engeland uitstapte, lijkt meer een politieke dwangbuis. Maar in genoemd interview zei Verhofstadt dat ‘binnen vijf jaar zowel Engeland als Oekraïne lid zullen zijn van de EU’. Het zou kunnen, al is het voor hem te hopen dat het gezeul met contanten uit Qatar door EU-parlementariërs wat minder wordt. Anders hebben de Britten er misschien nog steeds geen zin in.