Opnieuw geval van titelfraude in De Morgen?

Deze week ging Bart De Wever in de clinch met staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi. Discussiepunt was wie lekte over het dossier tegen Saeed Bashirtash, de man van N-VA-politica Darya Safai. Uiteindelijk is de vraag wie lekte irrelevant en nooit te bewijzen. Maar hoe De Morgen hier aan activistische journalistiek doet, bleef onderbelicht.

Sammy loop niet zo gebogen

Dat Darya Safai en Sammy Mahdi in dezelfde kieskring opkomen, maakte het dossier politiek explosief. Dat had de staatssecretaris moeten beseffen. Hij had haar beter eerst eens uitgenodigd op zijn kabinet voor een gesprek onder vier ogen. Daarna kon hij het dossier nog overmaken aan het parket. Hij zou zo zijn job met groot staatsmanschap hebben volbracht. Nu heeft ook zijn imago een deuk gekregen in de politieke moddercatch.

Interessanter is het om ons te buigen over De Morgen. Die kopte op 4 maart ‘Opnieuw geval van visafraude? Staatsveiligheid waarschuwt voor geruchten rond echtgenoot Darya Safai’. Een politiek dodelijke kop, zelfs met dat alibivraagteken. Visafraude en N-VA, dat kennen we. Dat wordt versterkt door een beroep te doen op de autoriteit van de staatsveiligheid.

Titel als enige info

De titel zet de framing. Die titel is ook alles wat de niet-abonnee te zien krijgt. En dat is het eerste kwalijke punt. De titel dekt de lading niet en een vraagteken is weinig om je achter te verschuilen. Het is wat Peter De Roover hier vroeger op Doorbraak ‘titelfraude’ noemde. Een titel die het tegenovergestelde beweert dan wat in het artikel geschreven staat. U moet dan wel lezen tot het einde.

In de inleiding staat al ‘Bashirtash ontkent alles’. Dus officieel is de journalist in orde. Maar wie gelooft dat? Zit de gevangenis niet vol onschuldigen die onterecht veroordeeld zijn?

Visafraude bis

Naar het artikel dan. De eerste paragraaf verhaalt dat de staatssecretaris klacht heeft ingediend bij het parket omdat Saeed Bashirtash zich misschien schuldig zou kunnen gemaakt hebben aan ‘visafraude’. Hij zou zich volgens geruchten volgens De Morgen hebben laten betalen om Iraniërs aan een humanitair visum te helpen. In paragraaf twee een citaat van het kabinet van Mahdi. Daarna de grond van de zaak.

Er zijn zes families van in totaal veertien Iraniërs die asiel aanvragen via een humanitair visum. Bij elk van hen is Bashirtash de — noodzakelijke — contactpersoon. DVZ keurt die allemaal goed. De goedkeuring van twaalf andere personen, met Bashirtash als contactpersoon, staat in wacht, in afwachting van het onderzoek.

Zoek de fraude

We zijn aan paragraaf vier, een levensschets van Bashirtash. Met in de volgende paragraaf ook de politieke carrière van zijn vrouw Safai, Kamerlid van de N-VA sinds 2019. In paragraaf zes komt er een beschuldiging door een — bij naam genoemde — Iraanse dissident in Turkije. De volgende paragraaf zegt dat Bashirtash die humanitaire visa uitdeelt uit politiek opportunisme. ‘Over geld werd nooit gesproken’. Huh?

We zitten al in de achtste paragraaf. Daar lezen we de aanklacht van ‘moeilijk verifieerbare profielen uit de Iraanse gemeenschap’. Maar hun beschuldigingen worden wel meegegeven. De volgende tekstblok legt uit wat humanitaire visa zijn. Paragraaf tien gaat daarop voort, met een Iraans voorbeeld. Om bij de les te blijven.

Ah, wederwoord

In paragraaf elf komt de kat op de koord, tijd voor wederwoord. ‘Darya Safai valt uit de lucht’. Haar man bevestigt dat. Hij bevestigt dat hij Iraanse dissidenten in contact brengt met een Belgische advocaat en dat hij nooit zelf mensen heeft benaderd. In een volgende paragraaf ontkent hij dat hij die mensen laat overkomen om een netwerk uit te bouwen. Over de kritiek van de dissident in Turkije ‘Er zijn 39.000 Iraanse vluchtelingen in Turkije, zelfs als ik er honderd help, zullen er 38.900 ontevreden zijn. Ik ben geen agentschap voor visumaanvragen.’ Wat blijft er over van die beschuldigingen?

Het wederwoord wordt onderbroken door paragraaf dertien. Die legt de link met de zaak Kucam, de Mechelse N-VA’er die veroordeeld is omdat hij zich liet betalen om mensen op een lijst voor humanitaire visa te zetten. ‘Zijn veroordeling was een zware klap voor het bestuursimago van N-VA’. Uiteraard valt ook de naam Theo Francken.

Zoek de fraude bis

Paragraaf veertien: opmerkelijk, Bashirtash hielp zijn landgenoten ‘net op het moment dat justitie zich eind 2020 over de zaak-Kucam boog’. Er moet iets fout zijn! En dan komt de anticlimax: Bashirtash betaalde zelf de dossierkosten van de humanitaire visa, 363 euro. Ook de consultaties voor de advocaat heeft hij zelf betaald. Twee personen hebben hem dat terugbetaald (van de veertien). Waar is de fraude?

Om zeker te zijn van de juiste sfeer, zoekt de laatste paragraaf nog eens de parallel met de zaak Kucam.

Activistische journalistiek

Nu vraag ik u, beste lezer, wat rechtvaardigt de beschuldiging van visafraude? (Inclusief onnozel vraagteken). Ach, zo pervers opgesteld is het dat De Morgen zal zeggen dat het allemaal klopt. Het artikel biedt woord en wederwoord. De elementen à décharge staan helemaal achteraan. Ze worden afgewisseld met beschuldigende sfeermakerij rond de bewezen visafraude van Kucam.

Enkele dagen later komt Safai met haar verdediging. De journalist van DM had contact met een Iraniër in de VS die hem waarschuwde dat de geruchtenmolen kan opgezet zijn door de Iraanse geheime dienst. Die info zit in het artikel als ‘moeilijk verifieerbare profielen uit de Iraanse gemeenschap in ballingschap’. Dat is intellectueel oneerlijk. De journalist heeft hier bewust essentiële info achtergehouden. Het is een pervers spel met de journalistiek.

Staatsveiligheid fluit De Morgen terug

Hoe tendentieus de berichtgeving van DM was, blijkt ook uit het feit dat de staatsveiligheid de noodzaak voelde om het nieuws te nuanceren. Ze leggen er zelfs uit hoe zo een nota tot stand komt.

Wat we hier meemaken is geen ernstige kwalitatieve journalistiek meer. Dat is activisme. Dit is net wat door mainstream media wordt verweten aan de online media. Dat Bart Eeckhout enkel dagen later in zijn ‘Standpunt’ alles nog eens verdedigde alsof het enkel over feiten ging, is heel collegiaal. Maar hij zou beter moeten weten.

Niet alleen

Het was trouwens niet de eerste keer dat DM dat doet. Je kan net dezelfde analyse maken over het artikel dat Sihame El Kaouakibi haar miserie te danken heeft aan haar ambitie om burgemeester van Antwerpen te willen worden. Lees: de N-VA wou haar als lastige tegenstrever weg.

Nieuw is dat natuurlijk allemaal niet. N-VA ervaart hier hoe de media al decennia omgaat met het Vlaams Belang. Ook daar is blijkbaar alles toegestaan. Het artikel over Bashirtash kan in de cursussen van docenten journalistiek. Als voorbeeld van hoe journalisten van mainstream media zich op sleeptouw laten nemen door hun activisme en de journalistieke objectiviteit perverteren tot schijn. Met een schijntegenwoord, ver genoeg verstopt en een titel die tegengesteld is aan de inhoud.

En dan verwonderd zijn dat het vertrouwen in de journalistiek en politiek daalt.