Oudste christelijke abdij ter wereld onder vuur

Waar zou u spontaan de oudste christelijke abdij te wereld situeren? De oudste abdij die al die tijd permanent bewoond is. U mag even nadenken …

Ik durf erop te wedden dat u niet spontaan voor Egypte hebt gekozen. Nochtans zijn er twee Egyptische abdijen die met elkaar wedijveren om de titel oudste abdij ter wereld: het klooster van Sint-Antonius en het bekendere Sint-Katharina klooster. Beiden in de Egyptische woestijn, elk aan een andere kant van de Rode Zee. Met het Sint-Katharinaklooster in de Sinaïwoestijn, op de plaats waar Mozes vanuit het brandende braambos zou toegesproken zijn door God. Daar, bij de ‘woestijnvaders’ ligt de oorsprong van het christelijke monastieke leven. Inspiratiebron voor kloosterlingen tot op vandaag.

IS

Egypte, Sinaïwoestijn, koptisch klooster, in deze tijden is dat een potentieel problematische mix. De Beide kloosters liggen relatief ver weg van de bewoonde wereld en zelfs vandaag niet zo makkelijk te bereiken. Al is dat voor het Sint-Katharinaklooster sinds de toeristische exploitatie van de regio voorbij Sharm-el-Sheikh wel ander. Die regio werd de laatste jaren door toeristen steeds vaker bezocht, tot het toerisme terugviel na de aanslagen in Egypte.

Even niet vergeten, IS is actief in de Sinaï. Het gebruikt de Sinaï als uitvalsbasis voor aanvallen tegen koptische christenen in Egypte. Het kwam ook al tot gewapende confrontaties tussen het Egyptische leger en strijders van IS in de Sinaï. Op 18 april 2017 was er een schietpartij op de toegangsweg naar het Sint-Katharinaklooster. Gewapende mannen openden het vuur op een militair controlepunt op die weg, liet de Egyptische overheid weten. De Egyptische media waren zeer terughoudend, maar internationale media, zoals Al Jazeera en Reuters, meldden dat een politieagent was omgekomen bij een schietpartij en dat IS de aanslag had opgeëist.

Ongelegen

De schietpartij komt bijzonder ongelegen. Begin mei 2017 bezoekt paus Franciscus Egypte. De heikele positie van de kopten in Egypte zal dan wereldwijd worden opgerakeld. Het is trouwens uitkijken welke positie de paus zal innemen. Meer dan waarschijnlijk wordt het een hart onder de riem voor de kopten en een boodschap van dialoog naar de moslims.

Het komt ook ongelegen voor de huidige president al-Sisi. Die heeft gezworen de koptische minderheid in Egypte, zo’n 10 procent van de 92 miljoen inwoners, te beschermen. Een aanval op het iconische Sint-Katharinaklooster zou zijn belofte van bescherming helemaal ongeloofwaardig maken. Christelijke families uit de Sinaï hebben het gebied al eerder verlaten, ook zij durfden niet helmaal te vertrouwen op de aangeboden bescherming.

De activiteiten van IS in de Sinaï doen het Egyptische toerisme pijn. Na de crash van een Russisch vliegtuig boven de Sinaï in 2015 besliste Rusland niet langer te vliegen op Sharm-el-Sheikh. Het deed het resorttoerisme in de regio, dat rekent op Russische bezoekers, geen deugd. Een nieuwe aanslag van IS in Egypte die wereldwijd de journaals haalt, is niet wat Egypte nodig heeft om het toerisme opnieuw op gang te trekken.

Mohammed

Nochtans beweert het Sint-Katharinaklooster goede papieren te hebben om geen aanval te vrezen. De monniken gaan prat op hun traditie van dialoog met de islam. Volgens de geschiedenis van het klooster gaat die traditie terug tot het begin van de islamisering van de regio. Op hun website beweert het klooster dat Mohammed ooit het klooster bezocht heeft. De profeet zou bij die gelegenheid een beschermingsbrief geschreven hebben. Het origineel daarvan zou in 1517 zijn meegenomen naar Constantinopel. Daarna is het in rook opgegaan. Dat verhaal is niet zo vreemd; er zijn wel meer schatten uit het klooster weggehaald, de Codex Sinaiticus bijvoorbeeld (u kan als u de link volgt lezen hoe die de monniken afhandig is gemaakt, door christenen wel te verstaan).

De monniken zijn er gerust in, de continuïteit van het klooster tijdens veertien eeuwen van islamitisch bestuur, zien ze als een teken van respect voor de beschermingsbrief die ze ooit van de profeet Mohammed kregen. Een mooi verhaal van samenleven van kopten en moslims. Als is het niet geheel ondenkbaar dat net dat verhaal een doorn in het oog is van IS.

Foto © Reporters (Het Klooster in de Sinaïwoestijn, de dikke muren moeten het klooster even goed beschermen als de brief van Mohammed.)