Patriotten van Koblenz hebben lot niet in eigen handen

In Duitsland, Frankrijk en Nederland vinden dit jaar parlementsverkiezingen plaats. Radicaal-rechts trekt een druk verkiezingsjaar in met de slogan ‘Vrijheid voor Europa’. Voorlopig loopt er alles naar wens. Met dank aan de blunders van de progressieven.

In de Duitse stad Koblenz verzamelden de toppers van de radicaal-rechts fractie ENV (Europa van Naties en Vrijheid). Op het podium onder meer Frauke Petry, voorzitster van het Duitse AfD, Marine Le Pen van het Franse FN, Geert Wilders van de Nederlandse PVV. Er waren ook sprekers van de Lega Nord, de Oostenrijkse FPÖ en Gerolf Annemans van Vlaams Belang. Patriotten ondereen.

Wikipedia noemt de ENV eurosceptisch en rechts-radicaal. Anderen houden het bij extreemrechts. Politicoloog Cas Mudde spreekt van ‘democratische maar illiberale’ rechts-populisten, nog anderen van anti-immigratiepartijen.

Wat valt er van die bijeenkomst te onthouden? Dat die partijen alvast voorlopig mekaar vinden rond een aantal gemeenschappelijke doelstellingen en gaan voor ‘een Europa dat samenhangt van Vrije Vaderlanden’, zoals Frauke Petry zei. Die samenhang lijkt vooralsnog een methodiek, een politieke techniek te zijn, maar die concretiseren en vooral in stand houden, dat wordt nog een hele opgave.

Duidelijk is dat men wil meesurfen op de golf van verandering die startte bij de Brexit en de verkiezing van Trump. ‘Gisteren in Amerika, vandaag Koblenz en morgen het nieuwe Europa!’, riep Wilders. Aan voluntarisme geen gebrek.

Le Pen sprak over een domino-effect: ‘In 2016 werd de Angelsaksische wereld wakker en 2017 wordt het jaar waarin ook continentaal Europa zal ontwaken’ voor ‘de geboorte van een nieuwe wereld en het einde van een oude’.

De ‘Koblenzers’ willen de onderlinge samenwerking versterken om de grootste problemen van de ‘oude wereld’ aan te pakken: de EU, de islam en Angela Merkel (migratie). Het patriottisme is een bindmiddel, maar is vrij vaag omschreven. ‘In het patriottistische Europa zal de EU de volkeren niet langer onderdrukken’, zullen ‘lokale talen tot bloei komen’ en zal de economie weer ‘het ritme van het volk ademen’.

Gaat het om een ‘conservatieve revolutie’, zoals een AfD’er in De Volkskrant zegt?  De man verwart duidelijk de begrippen rechts en conservatisme.

Voor Bart De Wever is het conservatisme ‘veeleer een levenshouding dan een politieke doctrine’, een ‘kompas’, maar ook een ‘geuzennaam’. Conservatieven zijn critici van het vooruitgangsdenken en van een doorgeslagen geloof in de maakbaarheid van de samenleving.

Tot hier zal radicaal-rechts nog volgen, maar de term ‘rechts’ dekt een veel bredere lading. Niet zelden gaat het om voorstanders van een radicaal economisch liberalisme,  of mensen die dwepen met een collectieve ideologie, met verregaand ‘leiderschap’ (Wilders), met tabula rasa (Trump). Radicaal-rechts is veel minder dan veel conservatieven voorstander van het accepteren van (menings)verschillen en het onderhandelen daarover op een civiele wijze. De conservatieve houding is die van de voorzichtigheid en nuance.

Tegenstrijdig

Wat de partijen van Koblenz vorig weekend verenigde, weegt voorlopig zwaarder dan wat hen verdeelt.

‘Het volk’ stond centraal in de speeches in de Rijn-Moezelhal. Maar welk volk dan? Een patriottistische internationale heeft ontegenzeggelijk iets tegenstrijdigs. Er zijn opmerkelijke inhoudelijke verschillen tussen de partijen.

Om te beginnen: de economie. ‘Met deze partij heeft de AfD niets gemeen’, verklaarde Petry eerder in Die Zeit over het FN. Terwijl het economische programma van het FN links is, verdedigde de AfD de vrijemarkteconomie. De AfD staat voor meer vrijheid en verantwoordelijkheid, in plaats van voor meer staat en verdere verdeling. Sommigen binnen de AfD noemen het Front National een socialistische partij.

Twee: Israël. Als Geert Wilders zichzelf regelmatig ‘een vriend van Israël’ noemt, houdt Marine Le Pen het voorlopig bij het zuiveren van haar partij van antisemitische uitspraken, papa Jean-Marie inbegrepen. Maar de partij blijft kritisch tegenover het Israëlische Palestina-beleid.

Drie: de Europese Unie. Le Pen wil eruit, de AfD wil dat de lidstaten Europese bevoegdheden recupereren, en pas als dat niet lukt een ‘democratische ontbinding’ organiseren om daarna… een ‘nieuwe’ Europese Economische Gemeenschap op te richten. 

Vier: de omgang met de pers. Het valt op dat Marine Le Pen en Geert Wilders anders omgaan met de pers dan AfD, dat de grote tv-zenders ARD en ZDF en ook sommige journalisten van de schrijvende pers niet toeliet op het Congres. Frustratie over persverslaggeving mag dan al best begrijpelijk zijn, op de lange termijn is het onzeker of dat de beste strategie is. Er zijn andere middelen om de publieke opinie correct(er) te informeren.

Vijf: de patriot en de grenzen van zijn natiestaat. Of die bejubelde natiestaat ‘de grote vredebrenger van de geschiedenis is’, zoals onder meer Thierry Baudet betoogt, valt nog te bezien.

Over al die thema’s is de interne verdeeldheid tussen gematigden en ultra’s tussen en binnen de ENV duidelijk aanwezig. 

Verkiezingen

De mechanismen van het politieke spel zijn vaak ondoorgrondelijk. Als opinies verschuiven moet daar correct over worden bericht. Dat gebeurt nauwelijks, ook niet bij ons. Wie ervan uitgaat dat verzwijgen, overdrijven en liegen de publieke opinies tot de aftocht dwingt, vergist zich.

Sommige Nederlandse media citeerden Wilders oproep tot een ‘democratische en geweldloze politieke revolutie in Europa’. In de meeste media werd dit nauwelijks vermeld. Dat behoort tot het spel van de diabolisering. Hoeveel verkiezingen moeten er nog passeren vooraleer sommige politiek-correcte verslaggevers inzien dat dit averechts werkt? 

Dictaat

Verkiezingen zijn er dit jaar genoeg, met voorop Nederland, Frankrijk, Duitsland, misschien ook Italië of Denemarken. Of dat meteen zal leiden tot ‘het einde van een wereld en de geboorte van een nieuwe’, waar patriotten zegevieren? Dat zal nog wel even duren… Dat de partijen van Koblenz ergens aan de macht komen is voorlopig nauwelijks denkbaar.

Volgens de recentste peilingen van vorig weekend haalt FN in Frankrijk 27 procent, een prikje meer dan haar vermoedelijke tegenstander bij de presidentsverkiezingen. Le Pen botst er op de conservatief en euroscepticus François Fillon …

In Duitsland zou AfD mogen rekenen op zo’n 14 procent. Flinke winst, maar machteloos ver achter de CDU/CSU (33 procent) en zelfs de grote verliezer SPD (21 procent). Met Die Grünen (12 procent), Die Linke (9 procent) en FDP (6 procent) gaan we naar een complexe versnippering. Zelfs in het Oosten van Duitsland is de kans klein dat Petry een grote trofee binnenhaalt.

Eenzelfde verhaal in Nederland. Het verlies van de regeringspartijen VVD, maar vooral van de sociaaldemocratische PVDA zal bijzonder groot zijn, maar geen van de middelgrote partijen zal met Wilders in zee gaan. Zelfs een gedoogconstructie met de VVD van Mark Rutte, zoals in 2010, zit er deze keer niet in.

Alleen dit: als de progressieve politici de radicaal kritische stem compleet blijven negeren en de gelijkgezinde ‘verbindende’ media kritiek op migratie en islam en EU uit beeld houden, versterken ze wat ze hopen te bekampen. Dan wordt de toenadering tussen het FN en de AfD en bij uitbreiding de kracht van alle Koblenz-partijen samen de brandstof voor verder succes.

‘Nous sommes majoritaires en Europe’, zei Marine Le Pen in Le Figaro. Een verrassing zoals met Trump in de VS blijft in Europa – voorlopig – nog erg onwaarschijnlijk. Links heeft die ontwikkeling zelf in handen.

Foto: de leiders van de rechts-radicale partijen in Koblenz: (vlnr) Janice Atkinson (UKIP), Tomio Okamura (Tsjechische SPD), Geert Wilders (PVV), Matteo Salvini (Lega Nord), Marine Le Pen (FN), Frauke Petry (AfD), Gerolf Annemans (VB).