Racisme bij perceptie

Eigenlijk is dit een prachtige periode van samenhorigheid: de Sint is in het land. Het mooie van dat hele verhaal is de verhoogde samenhorigheid door de Sint. Je moet zelf eens Sint of Piet… helpen om te zien hoe de hele samenleving samenspant om de droom voor kinderen hoog te houden. Je zou je afvragen of er iets is dat in onze samenleving zo verbindend werkt als de Sint. Het is meer dan waardevol erfgoed.

In een samenleving draait alles rond verbondenheid. Met de mensen die je kent en graag ziet is dat makkelijk. Met mensen verder weg, die je niet kent wordt dat moeilijker. Waar ligt de grens? De juiste vraag is, waar liggen de grenzen. Verbondenheid werkt in concentrische cirkels. Met centraal het gezin de familie, daarrond de vrienden, je buurt, je wijk, je gemeente of stad, je provincie misschien, je land en waarom niet, onze wereld. Er wordt niet toevallig gesproken over ‘onze familie’, ‘onze wijk’, ‘onze stad’, ‘ons land’, ja ook ‘onze wereld’. En ja, de ene ‘ons’ ligt ons al wat nader aan het hart dan de andere. Je zou kunnen zeggen dat het ene steunt op het andere, ‘zeg me wie je “ons” zijn en ik zal zeggen wie je bent’, zoiets. Waar ligt je loyauteit?

Wie het spel van de Sint meespeelt is loyaal aan de gemeenschap, die wil de kinderen van die gemeenschap hun geloof en dromen niet ontnemen. Het is daarom dat de Zwarte Pieten discussie zulke hevige emoties opwekt. Want, de voorstanders zien de discussie als deloyauteit aan onze samenleving, terwijl de tegenstanders van Zwarte Piet, door die figuur van Zwarte Piet te handhaven in de bekende voorstelling, beweren dat deze samenleving niet loyaal is tegenover de zwarte medebewoners.

De discussie over Zwarte Piet is in de kern een discussie over onze samenleving, een discussie over onze loyaliteit, of noem het identiteit. Waarin beide kanten de anderen deloyaliteit verwijten. De een is racistisch, de ander heeft geen respect voor de tradities van ‘onze’ cultuur. Met daarbovenop het verhaal van een luidruchtige minderheid die haar wil oplegt aan een zwijgende meerderheid. Waarin de minderheid wordt geholpen door bevriende linkse en/of politiek-correcte groepen en media, aangetrokken door het racismeverwijt. Volgens die supporters is gepercipieerd racisme, racisme. En racisme is de zwaarst mogelijke zonde. In die visie doet de de intentie van de zondaar er niet toe, wel de interpretatie van het slachtoffer. De bewijslast wordt omgedraaid, je moet bewijzen dat het geen racisme is, maar tegen de perceptie van het slachtoffer win je natuurlijk nooit. Daarmee is iedereen schuldig.

Weet u, er is een racismeprobleem. Iedereen weet het. Mensen die een huis niet mogen huren, een job niet krijgen omwille van een bepaalde naam: het gebeurt en het hoort niet. Wie op die manier handelt is inderdaad niet loyaal naar onze gemeenschap, die nu eenmaal niet enkel meer bestaat uit Jan en Mieke, Kevin en Shanaya of Mattis en Laura. Je zal maar Mohammed, Abdelkader of Kadisha heten, hier gestudeerd hebben en hier je toekomst willen uitbouwen en dan geen werk vinden. Hoe zou het met die mensen hun loyauteit vergaan?

Maar er zijn ook grenzen. Niet elke schooluitstromer van vreemde afkomst zonder diploma is het slachtoffer van racisme, niet elke werkloze van vreemde afkomst is het slachtoffer van racisme. Racisme te pas en te onpas als passe-partout-antwoord gebruiken voor elk samenlevingsprobleem, verdoezelt de echte problemen. Racisme als passe-partout stimuleert ook een soort calimero-complex: ze discrimineren me omdat ik vreemdeling ben en dat is niet eerlijk. Daardoor wordt de samenleving gezien als de andere, als wij tegenover zij. Het racismeverwijt vanuit een gepercipieerd racisme stimuleert dit wij-zij-denken evenzeer als het echte racisme. Het is mogelijk de eerste stap naar vervreemding, een opstap naar anti-houdingen tegenover onze maatschappij.

Zwaaien met racisme, als oorzaak van alle kwalen die medebewoners van vreemde origine treffen, zou wel eens gevaarlijker kunnen zijn dan we vermoeden. Net zoals racisme normaal vinden onze samenleving ondermijnt. We vragen aan Sint en Piet best een koel hoofd, dat zou in een diverse samenleving wel eens nodig kunnen zijn.

En laat ons zwarte Piet zwart houden, daarmee wordt niemand gediscrimineerd en het is niet racistisch van intentie.

Foto © Reporters