Geert Jennes: ‘De vrekkige vier hebben gelijk’

‘Een onderlinge inkomensverzekering in een federale omgeving is enkel maar zinvol als de staten in de federatie economisch veel meer verweven zijn’, zegt Geert Jennes, onderzoeker aan VIVES. VIVES is het economisch onderzoekscentrum van de KULeuven dat zich bezighoudt met regionale economie en Jennes is gespecialiseerd in de economie van het federalisme.

In de VS zie je veel meer verbondenheid tussen de staten. Economisch gezien heeft het rijkere Californië er toch baat bij om bij te dragen aan de federale inkomensverzekering van bijvoorbeeld het armere Missouri omdat Californië dan kan blijven exporteren naar die armere staat. ‘In Europa is die economische verwevenheid er veel minder’, legt Jennes uit. Daardoor is er geen sprake van een win-win situatie. Zo verkoopt Duitsland slechts vijf procent van zijn export aan Italië, de derde grootste economie van de Europese Unie. ‘Waarom zou men dan een Europese sociale zekerheid moeten gaan installeren om ocharme die vijf procent veilig te stellen?’ vraagt Jennes zich af.

Weinig rendabele inkomensverzekering

Er is dus nood om eerst de economische verbondenheid te vergroten, alleszins in de eurozone, voor men een stabiliteitssysteem voorziet. Voor de noordelijke landen is het weinig rendabel om een inkomensverzekering te voorzien. Men zegt altijd dat de noordelijke landen de zuidelijke landen moeten helpen omdat het anders ook voor henzelf slecht zou zijn, maar dat is volgens Jennes helemaal niet waar. ‘Noem het dan gerust solidariteit met Spanje en Italië, maar geen verzekering.’

Is er dan geen gevaar voor de muntunie? Voor Jennes had de euro er nooit mogen komen omdat de economieën zo weinig verweven zijn. Italië kan misschien uit de euro stappen en met zijn eigen munt dan bijvoorbeeld Duitsland concurrentie gaan aandoen door te devalueren, maar dan worden ze misschien (uit)eindelijk sterker. De eurobonds zijn dus eigenlijk enkel maar goed voor de zuidelijke landen. De noordelijke landen gaan nadien dan meer belastingen moeten heffen om de eurobonds af te betalen.

Transfers tussen Noord en Zuid zijn voor iedereen slecht

‘In de hoofden van de zuiderlingen komt dan ook het idee dat de transfers toch komen. Vergelijk het met de situatie Vlaanderen-Wallonië’, legt Jennes uit. Zo gaat de zin tot initiatief bij de zuidelijke landen en de verantwoordelijkheidszin voor de eigen economie dalen. Dan worden ze nog armer in vergelijking met de noordelijke landen. ‘Uiteindelijk belanden we dan in een situatie waar alleen maar verliezers zijn.’ Bewijs ziet Jennes dat sinds de toetreding tot de euro Zuid-Europa geen moeite heeft gedaan om orde op zaken te stellen. ‘Een transfertenunie van Noord naar Zuid gaat de zaken alleen maar erger maken’ zegt Jennes. ‘De vrekkige vier hebben dus gelijk.’

Op dit moment moeten de zuidelijke landen wel geholpen worden met hun gezondheidszorg, maar op economisch vlak moeten we de handen afhouden. Het is tijd dat het zuiden leert om de boel op orde te zetten.

Beluister ook onze andere podcasts: