Michael Freilich en Theo Francken: ‘Subsidie voor krantenbedeling verborgen gehouden’

Bpost krijgt al jaren overheidssteun voor de verdeling van kranten en tijdschriften. Maar deze subsidies krijgen al lang kritiek. Digitale nieuwssites klagen over oneerlijke steun voor de krantensector en de dagbladhandelaars zijn zelfs naar het Europees Hof van Jusititie getrokken. In deze aflevering van Doorbraak Radio geven N-VA kamerleden Michael Freilich en Theo Francken meer uitleg waarom ze de subsidies voor krantenbedeling willen afschaffen.

Subsidies voor krantenbedeling

De N-VA wil af van de subsidies voor krantenbedeling. Kamerleden Francken en Freilich hebben een wetsvoorstel ingediend om de subsidies voor de bedeling van kranten en tijdschriften via bpost af te schaffen. Momenteel wordt er een bedrag van maar liefst 175 miljoen euro aan Bpost gegeven om de prijs van de bedeling van kranten mee te helpen drukken, zegt Freilich. ‘De bedeling van kranten door bpost gebeurt zeer inefficiënt waardoor de kostprijs per krant even hoog is dan een abonnement op een krant.’ Het lijkt dan een goed idee dat de overheid subsidies geeft om deze kostprijs voor de bedeling te drukken, maar het is niet aan de belastingbetaler om hierin tussen te komen, zegt Francken. Deze subsidie speelt vooral in het voordeel van de traditionele nieuwsmedia en het beursgenoteerde bedrijf Bpost. Volgens Francken moeten we ons hier vragen bij stellen. ‘In deze coronacrisis worden er enorme schulden aangegaan, daarom zouden we deze subsidie alvast graag naar nul zien gaan.’ Andere landen kennen dit systeem niet en daar bestaan ook nog steeds gedrukte kranten, benadrukt Francken. ‘Mediabedrijven moeten winst maken met privékapitaal en niet met belastinggeld.’

Oneerlijke concurrentie

De overheidssteun aan papieren kranten en tijdschriften via bpost is nadelig voor digitale media die deze subsidie niet ontvangen. Dergelijke subsidies remmen innovatie af, zegt Francken. ‘Voor nieuwe initiatieven wordt het heel moeilijk om op te boksen tegen de monopolisten in het nieuwslandschap die belastinggeld ontvangen.’ Volgens Francken en Freilich moeten alle spelers evenveel kansen krijgen op de nieuwsmediamarkt en dat kan niet zo lang de subsidie voor krantenbedeling blijft bestaan.

Daarnaast worden de media reeds gesubsidieerd door het feit dat er 0% BTW wordt geheven op kranten en tijdschriften, zegt Freilich. ‘In Nederland bedraagt dit bijvoorbeeld 9%.’ We moeten ons afvragen of beursgenoteerde bedrijven die winst willen maken wel subsidies mogen ontvangen, benadrukt Freilich.

Discussie in de Kamercommissie

Al jaren kondigen de Vlaamse liberalen aan dat ze graag de subsidie voor eens en altijd afschaffen. Toch was Open Vld absoluut niet tevreden met ons wetsvoorstel, zegt Freilich. Aan het begin van deze legislatuur had Van Quickenborne reeds hetzelfde wetsvoorstel ingediend om paal en perk te stellen aan subsidies voor krantenbedeling. ‘We hebben zijn wetsvoorstel in haar geheel overgenomen en benadrukt dat de oorspronkelijke tekst dus van de Open Vld kwam.’ Ondanks het feit dat het een liberaal wetsvoorstel was heeft de Open Vld niet voor het wetsvoorstel gestemd. ‘Er was nog geen eindstemming maar waarschijnlijk zal er ook dan niets veranderen.’

Buitenlandse overnames

De grote mediabedrijven hebben met de miljoenen euro’s aan winst Nederlandse krantentittels opgekocht, zegt Francken. De subsidie aan bpost is in feite een methode om de klassieke nieuwsmedia miljoenen toe te stoppen. Door de hogere winst kunnen ze dan buitenlandse overnames doen. Bedrijven zoals de Persgroep en DPG Media hebben immers de afgelopen jaren allerlei kranten overgenomen in Nederland. Nederland wil hier een oplossing voor vinden en wil dit desnoods aankaarten bij de Europese Commissie als illegale staatssteun. Indirect maken de Vlaamse bedrijven door de subsidie voor krantenbedeling dus enorme winsten en met die winst kopen ze de hele Nederlandse krantenmarkt leeg, benadrukt Francken.

Gebrek aan transparantie

Ondanks het feit dat het om miljoenen euro’s gaat is er nauwelijks een publiek debat over deze subsidiestroom. Op de ministerraad van 25 maart is er beslist om deze subsidie opnieuw aan bpost te geven maar er is hier niet over gecommuniceerd in het persbericht, zegt Freilich. ‘Beslissingen die miljoenen euro’s kosten worden dus verborgen voor de bevolking.’ Via een achterpoortje moesten wij te weten komen dat deze concessie opnieuw is uitgeschreven, benadrukt Freilich. Francken en Freilich gaan hier zeker een vraag over stellen aan premier Alexander De Croo.

Auteur artikel: Rani De Leeneer