Michael Verstraeten en Henning Van Duffel waren elk afzonderlijk al eerder te gast in de podcast van Doorbraak Radio. Verstraeten om te praten over de partij Vrijheid en Van Duffel over de Volksliga, twee aparte partijen die nu hebben besloten op te komen in kartel. In deze aflevering van Doorbraak Radio geven Verstraeten en Van Duffel meer uitleg over deze politieke strategische keuze.

Kartelvorming als logische stap

Beide partijen zijn voortdurend op zoek naar samenwerking. Iedereen die onze standpunten kracht kan bijzetten, in welk domein dan ook, is voor ons een welgekomen partner, zegt Van Duffel. Dat Volksliga en Vrijheid nu gaan samenwerken in een kartel is geen verrassing. Na intense gesprekken werd het duidelijk dat beide partijen best afzonderlijk blijven bestaan om hun eigenheid te behouden, maar dat ze op vlak van lijstvorming geen concurrenten van elkaar zijn. ‘Met verenigde krachten naar de kiezer trekken is een belangrijk signaal om een antwoord te bieden op het versnipperde partijlandschap.’

De programmapunten van beide partijen zijn gelijkluidend. De analyse die de Volksliga en Vrijheid van de coronacrisis maken is dat we in een wereld leven waarin overheden te vaak denken dat ze het hele maatschappelijke weefsel kunnen aansturen. Een overheid is niet onfeilbaar, dat is een gedachte die Verstraeten en Van Duffel met elkaar delen. ‘Ons land kent enorm veel protestkiezers, daar willen wij een antwoord op bieden.’ Mensen moeten vrijheid krijgen en ruimte om zichzelf te ontplooien. Tijdens de coronacrisis, maar ook daarna, werd duidelijk dat de politiek hier een rem op zet. Beide partijen willen de burgers die dit niet langer met lede ogen willen aanzien verenigen, een samenwerking is dan ook een logische stap.

Samenhang tussen thema’s

De achterban bij Volksliga reageerde positief op de kartelvorming, zegt Van Duffel. ‘Al zien veel mensen de partij Vrijheid wel eerder als een partij waar de focus op de coronacrisis ligt.’ De Volksliga wil een breed spectrum aan thema’s behandelen en minder de focus leggen op de lockdowns.

Ook Vrijheid ziet nu in dat het over meer moet gaan dan de coronamaatregelen. De coronacrisis is slecht een symptoom van een dieperliggend probleem van macht. De kern is dat de overheid zich te veel bemoeit met ons leven. ‘Die lijn kunnen we doortrekken naar andere thema’s.’

Verstraeten deelt deze analyse en beseft dat het over meer gaat dan de coronaproblematiek. Wat de huidige energiecrisis bijvoorbeeld betreft moeten we dringend minder afhankelijk worden van wat Verstraeten ‘schurkenstaten’ noemt. Landen als Rusland en China die hun macht gebruiken om aan ons hun grondstoffen te verkopen tegen hallucinant hoge prijzen. ‘Wat de proteststemmer zegt klopt, en daar hebben wij oplossingen voor.’

De body van de partijen

Toen Verstraeten en Van Duffel enkele maanden geleden te gast waren in de podcast stonden de nieuwe partijen nog in hun kinderschoenen. Hoe zijn de partijen ondertussen geëvolueerd? Er zijn strategische keuzes gemaakt, want beide partijleiders houden rekening met het scenario van vervroegde verkiezingen. ‘Volgend jaar of ten laatste het jaar nadien vinden er verkiezingen plaats, dus de tijd dringt.’

Op twee jaar tijd een volledige partijstructuur uitbouwen met verankering binnen alle politieke bestuursniveaus is praktisch onmogelijk, dus de focus lag vooral op een efficiënte organisatie. De partij en de kopstukken mogen ook niet louter bezig zijn met zichzelf, vindt Verstraeten. ‘Lijst Dedecker, die inhoudelijke goede standpunten had, heeft op dat vlak bijvoorbeeld zeker lessen getrokken na interne ruzies.’

Het standpunt over de staatshervorming

Separatisme leidt nergens toe, zegt Van Duffel. Vindt hij dan dat een onafhankelijk Vlaanderen een slecht idee is? ‘Neen, maar het motief voor een onafhankelijk Vlaanderen is voor ons niet nationalistisch maar economisch van aard.’ Herfederaliseren is voor Volksliga een utopie en op lange termijn ziet de partij geen andere optie dan de onafhankelijkheid. Op die manier kan Vlaanderen uit de Belgische structuur breken en zelf in handen nemen met welke andere Europese regio’s het wil samenwerken.

Voor Vrijheid ligt de nadruk op efficiëntie. Naast een solide democratisch systeem dat dichtbij de burger staat, vormt een efficiënte overheid de kernzaak. De economische visies in beide landsdelen loopt mijlenver uit elkaar vindt Verstraeten, maar als we voor een diepgaande staatshervorming kiezen moet er op voorhand goed nagedacht worden met welk perspectief dat is. Een onafhankelijk Vlaanderen moet een middel zijn voor een efficiëntere overheid, onafhankelijkheid kan niet een doel an sich zijn.

Betoging tegen de energieprijzen

Op 1 oktober organiseren Vrijheid en Volksliga een betoging in Doel tegen de hoge energieprijzen. Deze locatie is niet toevallig gekozen. Op 23 september stopt de kerncentrale Doel 3 met de productie van stroom en de plannen voor de voorbereiding van de ontmanteling liggen op tafel.

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden heeft nu aan de nucleaire waakhond FANC gevraagd of die ontmantelingsoperatie op een veilige manier kan worden uitgesteld, waarna de deur door FANC op een kier is gezet. De energiecrisis is daarin de voornaamste raadgever van de politiek, waardoor de roep om de sluiting uit te stellen steeds luider klinkt. Het blijft echter hoogst onzeker of dit ook realiteit wordt, en of Doel 3 dus langer operationeel blijft.

Auteur artikel: Rani De Leeneer

Luister ook naar onze andere podcasts