Afrika: een gedroomde toekomst

Europa veroudert en Afrika verjongt. De senior en de junior zijn natuurlijke partners en elkaars beste buren. Loïc De Cannière kent Afrika door en door en deelt zijn 25 jaar ervaring in het zuiden in zijn nieuwe boek Afrika: een gedroomde toekomst.

Je leest en hoort dagelijks over de rebellengroep M23 en over de wurging van Goma in Oost-Congo. Afrika is treurnis, besluit je. Maar dat inzicht is fout. Je leest en hoort nooit over de belijdenis ‘The next Einstein will be African’ van het Next Einstein Forum, een denktank van Afrikanen.

Digitale opmars

Vijf Afrikaanse landen munten vandaag uit in de digitale opmars, de zogenaamde KINGS: Kenia, Ivoorkust, Nigeria, Ghana, en Zuid-Afrika. Het nieuwe Silicon Valley is Ghana plus Rwanda. Veel digitale oplichters die cirkelen rond uw smartphone wonen aan de Evenaar en kunnen uitstekend programmeren. In de informatica en de filmindustrie, denk aan de spectaculaire productie in Nigeria (Nollywood), staat Afrika zeer stevig.

Afrika blijft eveneens een begeerde klomp ertsen. Belgen zijn betrokken bij de vernieuwing van de Lobito Corridor. Deze spoorlijn vervoerde de ertsen van het koloniale Katanga naar de Angolese haven Lobito voor het traject verpieterde. Het wordt vandaag opnieuw ontwikkeld, met onder meer Belgische euro’s.

Waaier aan mogelijkheden

Afrika telt 54 landen en 1,4 miljard burgers met een waaier aan mogelijkheden. Jaarlijks behoeft Afrika, aldus de Verenigde Naties, 23 miljoen extra jobs om de groei van de beroepsbevolking op te slorpen. ‘Een kans is dat voor werelddelen met een stagnerende en verouderende beroepsbevolking. Zelfs India en China hebben vanaf 2034 een kleinere beroepsbevolking dan Afrika’, schrijft Loïc De Cannière van Incofin in zijn boek. ‘Het continent is niet enkel treurnis.’

De Cannière bekijkt de zuiderbuur in Afrika, een gedroomde toekomst als econoom en investeerder. Incofin is een baby van de Gentse spaarbank Volksdepositokas. Deze financiële instelling uit de arbeidersbeweging heeft een traditie van inzet voor de landen in ontwikkeling.

Investeringen

De Cannière landt voor het eerst aan de Evenaar voor het Vlaamse waterbouwbedrijf DEME en wordt daar de pionier van Incofin Investment Management, gericht op investeringen in landbouw, mini-banken, voeding en waterbedrijven in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Hij leeft en werkt 25 jaar met Afrikanen waarbij zijn bewondering groeit voor hun weerbaarheid, creativiteit en humor.

Vandaag is ‘impactinvesteren’ hét modewoord als het over Incofin gaat. De investering mag (lichtjes) renderen, maar de klemtoon ligt op de structurele verbeteringen. Landbouw is daarbij een hefboom voor jobs en welvaart. In 2007 lanceerde Incofin het Rural Impulse Fund voor de gemakkelijke toegang van de kleine boeren tot kredieten. RIF II volgde in 2010 en investeerde op tien jaar in 36 financiële instellingen die aan 6,2 miljoen keuterboeren geld verschaften.

Incofin en gelijkaardige privéfinanciers botsen natuurlijk wel geregeld op corruptie in de landen in ontwikkeling. Vooral Afrikaanse toplui zijn soms verdorven. En die kritiek is geen exclusief westers refrein.

Negatieve groei

De Zambiaanse econome Danabisa Moyo concludeerde na diepgravend onderzoek dat de officiële financieringsstromen naar Afrika geen zoden aan de dijk zetten. Zij toont aan dat de meeste Afrikaanse landen die leven van gekregen geld gedurende drie decennia een negatieve groei optekenden van 0,2 procent. De officiële ontwikkelingshulp ondermijnt de verantwoordelijkheidszin van Afrikaanse leiders en zaait de corruptie breed uit. Een kwart van de Afrikaanse fondsen van de Wereldbank werd misbruikt.

Ook Incofin kan daar moeilijk aan voorbij, maar probeert te blijven gaan voor doelmatigheid. Het recept van Loïc De Cannière? Ankeren in de basis en geen top-downgedoe zonder kennis van het terrein.