De Cock: een Amsterdamse detective

Eind jaren tachtig van de voorbije eeuw kocht ik voor de Kortrijkse stadsbibliotheek de eerste Baantjers aan. Niemand van mijn collega’s had ooit gehoord van deze Amsterdamse detectiveschrijver. Het duurde niet lang of de boekjes (gemiddeld 130 blz.) werden gretig en veelvuldig uitgeleend. Ze leenden er zich ook toe: een toegankelijke taal zonder moeilijke woorden en makkelijk in een avond uit te lezen. Ook in de boekhandels vonden de politieromans in relatief korte tijd hun weg naar de lezers. De grote doorbraak vond bij ons plaats nadat de verfilmde series op de VRT te zien waren.

Warmoesstraat

Appie Baantjer was het pseudoniem van Albert Cornelis Baantjer (1923-2010). Van beroep was hij rechercheur op het Amsterdamse politiebureau Warmoesstraat, dat in het midden van de rosse buurt ligt. Hij heeft er haast dertig jaar gewerkt. In zijn talloze processen-verbaal die hij ambtshalve diende te schrijven, kon hij zijn verhaal niet kwijt.

Aanleiding voor hem om zijn belevenissen in detectives te boek te stellen. Zelf treedt hij in de serie op onder zijn alter ego Jurriaan de Cock, ‘met c-o-c-k’.  Van zijn hand verschenen er maar liefst 76 authentieke verhalen over de Amsterdamse rechercheur en zijn jongere collega Dick Vledder.

Ingemetseld

Jarenlang was Baantjer een van de bestverkopende Nederlandse auteurs. Na zijn overlijden op 86-jarige leeftijd werd de serie gewoon verdergezet, en verschijnen er jaarlijks gemiddeld twee nieuwe delen.

De huidige auteur van de Baantjer-reeks is de gelauwerde Peter Römer die al meerdere thrillers (onder meer het hier eerder besproken Een meesterstuk) op zijn naam heeft staan. Römer is een kampioen in het uitwerken van een plot.

In het hier voorliggende deel 88 De Cock en de schim uit het verleden wordt de detective naar een statig herenhuis aan het Vondelpark geroepen. Een makelaar heeft achter een muurtje een dichtgemetselde ruimte gevonden, waarin zich een geraamte bevindt. Onmiddellijk wordt gedacht aan de dertig jaar eerder verdwenen Lucas Kallenbach. Wanneer zijn tweelingbroer Richard, die het pand bewoont plots van de trappen dondert, denkt De Cock onmiddellijk dat er meer aan de hand is. Vooral wanneer Richard in het ziekenhuis onder mysterieuze omstandigheden plots overlijdt.

Gids

Römer weet door middel van korte hoofdstukjes, die telkens met een cliffhanger eindigen, de lezer aan zich te binden. Veel spanning is er niet maar de politieroman leest leuk weg, en brengt de geest tot rust. Ook in deze aflevering ontbreken de vaste ingrediënten, die deel uitmaken van het succes van de reeks, niet: de cognacfles van caféhouder Smalle Lowietje, commissaris Buitendam, de Walletjes en de ontvangst bij De Cock thuis eenmaal de moord opgelost is.

Trouwens de diverse politieromans zijn ook handig als gids. In ieder verhaal maakt de lezer weer kennis met een ander deel van Amsterdam en omgeving.

Ik kijk al uit naar deel 89 dat in augustus zal verschijnen.