Een parade van ploerten

Simon Sebag Montefiore beviel tijdens corona van 1467 bladzijden over de geschiedenis van de wereld. Ontzettend leerzaam is het door de portretten van duizenden sleutelfiguren. De ruggengraat vormen de invloedrijke families van farao’s, satrapen, sjahs, consuls, keizers, koningen en presidenten. Een branding van bloed.

Opkomst en ondergang van dynastieën

‘Blijf in uw kot’ leidde de Britse historicus, journalist en schrijver Simon Sebag Montefiore (57) niet naar het bakken van cupcakes, gehannes en tijdverlies. Dé specialist van de USSR, Stalin (2004, opperbest, de Sovjetse landsleider, jong en oud) en Jeruzalem (2011, een schat) wierp zich op de wereld en zijn geschiedenis van 2000 jaar voor Christus tot gisteren. Naast Toet Ankh Ammon wandelen Kim Jong-un, de Rothschilds, de Rockefellers, Xi Jinping en Donald Trump. De ex-president, een hoofdstukje waard, is geen Genghis Kahn, wel de kleinzoon van Friedrich Drumpf, eigenaar van het bordeel Poodle-Dog in Seattle. De afstammeling maakte van de VS-politiek een bordeel. Familietradities zijn sterk.

Montefiore laat horen dat hij voor zijn wereldgeschiedenis vooral geïnspireerd is door de Arabische historicus Ibn Khaldun, veertiende eeuw. Die ging hem immers voor bij het beschrijven van de opkomst en de ondergang van dynastieën. (citaat) ‘Als je dynastieën onderzoekt, kom je tot de conclusie dat machtige vrouwen net zo opmerkelijk, grillig en gewelddadig waren als hun mannelijke tegenhangers.’ (einde citaat).

Moord en foltering

Vierduizend jaar is voor de auteur onvoldoende, hij stapt naar 950.000 jaar geleden en de voetsporen van een Engelse familie van toen in en naar 120.000 jaar geleden toen nijlpaarden zwommen in de Theems. De vele en soms drollige voetnoten van Montefiore zijn mini-verhalen. De wereld, een dikkerd van 1467 bladzijden, lectuur voor veel avonden, werd geboren. Schenk het boek niet aan uw tienerkinderen om hun kennis bij te brengen.

Bladzijde na bladzijde verschijnen moorden, zelfmoorden, folteringen, beestachtigheden bij executies. Karel De Grote maakte zijn dochter tot minnares. Koningin Isabella martelde haar dochter. Arius I, Perzische sjah, liet alle vijandige troonpretendenten, dichtte familie, villen, opzetten, kruisigen of spietsen op palen. De politieke filosoof Tom Paine schreef in de achttiende eeuw dat een erfelijke vorst even absurd is als een erfelijke dokter. Onze Leopold II viel in 1900 voor de hupse en mollige prostituee Blanche Delacroix. Hun twee zonen beklommen niet de troon. De tweede Leopold werd opgevolgd door Albert I, zoon van zijn broer Filips. Montefiore etaleert de verdorvenheid van wie ons leidde en leidt.

Vernietigende familievetes

Elk rijk botste in de afgelopen 4000 jaar op dezelfde kwestie: ‘Hoe groter het werd, des temeer grenzen dienden verdedigd te worden; hoe rijker het was, hoe aanlokkelijker prooi voor minder gefortuneerde buren — en hoe groter de aanzet voor vernietigende familievetes.’ Montefiore’s skelet is de oudste en meest duurzame vorm van menselijke betrekkingen: de familie. Die heeft hoop, lusten, angsten, ambities die gemeenzaam zijn tot raken aan de psychopathie.

De auteur weeft met die aanpak alle continenten en tijdvakken samen. Hij geeft vrouwen en kinderen een betekenis die in meer traditionele geschiedenisboeken afwezig is. De 1467 bladzijden rennen voorbij met hofintriges, persoonlijke triomfen, seksuele kunstjes en afzichtelijke folteringen. Vervelen doe je je niet. Op elke pagina is er een verleiding om door te zetten alsof weer de lekkere hoofdtitel van een krant opduikt. De veelkleurigheid en de bloedrivier wennen na 100 bladzijden.

Broedermoord

Een traditioneel probleem is het gevecht om de troon. De zinnelijke verlokking om te heersen. Zonen slachtofferden mekaar om de macht. Ismaïl, Marokkaans sultan en slavenhandelaar van de achttiende eeuw (zijn afstammelingen behouden de macht), verwekte 1171 kinderen. Nizam al-Mulk, een vizier, wist: ‘Een gehoorzame slaaf is beter dan 300 zonen want die willen de dood van hun vader en de slaaf beoogt diens glorie.’

Mehmed II, de veroveraar van Constantinopel, verhief broedermoord tot officieel beleid. Hij liet zijn broer doden en decreteerde: ‘Welke ook van mijn zonen de troon erft, het past hem zijn broers te doden.’ Tachtig Ottomaanse prinsen werden gewurgd met boogpezen om koninklijk bloed te besparen. Bizar is de Chinese keizerin Wu, een paleisslaafje op haar 14de, die listig en hongerig naar macht en seks streefde tot haar 81ste. Ze wurgde waarschijnlijk haar eigen baby om een rivaal te kunnen beschuldigen. De douairière behield 50 jaar de macht en dronk het sperma van haar minnaars als levenselixir.

In technicolor verschijnen de Sargons (van Akkadia in Mesopotamië), de Borgia’s, de Habsburgers, de Ghandi’s, de Kennedy’s en hun familieleden. Simon Sebag Montefiore geniet van zijn schetsen, anekdotes, de seks en de rock-and-roll van de voorbije 4000 jaar. Een duizelingwekkende prestatie. Met tijd en een sterke maag wordt zijn genot het uwe.