Het nieuwe Groene Boekje

Eerst een bekentenis. Ik was medewerker van het Manifest voor een Zelfstandig Vlaanderen van 2005. Dus niet onbevlekt bij deze bespreking van ‘België, de onmogelijke opdracht’ van Remi Vermeiren. Het kan mijn oordeel over de voortreffelijkheid, de goede timing en de milde toon van dit boek als verdacht doen overkomen. Maar, geef mij het voordeel van de twijfel.

Elite

Het betoog is inderdaad voortreffelijk, komt op zijn tijd en is vriendschappelijk van toon. Franstaligen-bashing is Vermeiren vreemd. Wie hij op twee van de 216 bladzijden wel kastijdt, en daarin treed ik hem enthousiast bij, is de Vlaamse elite – beter is het woord bovenlaag, ‘t is meer dan een begrippenspel, aan een elite die naam waardig zijn wij niet toe. De club van de betere Vlaming, De Warande, was negen jaar geleden de locatie waar nagedacht werd over de onafhankelijkheid, maar had inhoudelijk geen uitstaans met het Manifest (ook vandaag niet want de Denkgroep is opgeheven, ondanks de tamtam die de zoals vaak, als het in haar belgicistische kraam past, De Morgen, met foto’s incluis, maakte in de krant van maandag 17 maart 2014 over het gezelschap van weleer. Van weleer, niet van nu, zoals die krant suggereert). De huidige voorzitter van De Warande deed in De Tijd zijn grote best om te zeggen dat er wel leden flamingant waren, maar zijn club, neen toch, daar staan wij boven, mijnheer de journalist.

Remi Vermeiren weet dat de Vlaamse bovenlaag opperbest beseft hoe ondemocratisch, ziek en reddeloos verloren België is. Zij moet het voortouw nemen om publiek basta te zeggen en te kiezen voor de onafhankelijkheid. Maar doet dat niet of slechts lafweg achter gesloten deuren, met lippen gepolitoerd door vrees. Vrees van wat? De elite moet minstens durven debatteren over de voordelen en de nadelen van de Vlaamse onafhankelijkheid. Als zij er nu eventueel publiek over praat is het in de eerste plaats om de litanie van bezwaren te herkauwen en bijvoorbeeld mee te stappen in de nonsens over ‘wij zijn toch al zo klein, wij gaan toch niet meer krimpen’. Zij kent niet of miskent de evidente tegenwerping: één, kijk naar Denemarken, wat schort aan de dimensie en het beleid van dat land met evenveel burgers als Vlaanderen, twee, van de bijna tweehonderd onafhankelijke staten in de wereld heeft net niet de helft minder inwoners dan Vlaanderen. Wat het Bruto Binnenlands Product per inwoner betreft staat Vlaanderen op de achttiende plaats, net na de VS en Ierland, en voor Japan, Duitsland en Frankrijk. Wallonië haalt plaats 27, net na Italië en Nieuw-Zeeland.

Het boek van Vermeiren neemt de scheeftrekking van het debat weg en wil haar omdraaien naar een échte discussie met het afwegen van de argumenten voor en de argumenten tegen, en met een redelijke houding ten overstaan van Wallonië en Brussel die beide in zekere mate eveneens het slachtoffer zijn van de perfide Belgische structuur.

Het Manifest leed aan drie gebreken: het was geschreven in techneutentaal, het fietste over Brussel en had een samizdat-look: de oppositieteksten tegen de ondemocratie die de USSR was, en Rusland bleef. Het verscheen wel niet op stencils maar het oogde als stencils. Om de tijdgeest te schetsen: de uitgever van toen, Roularta Media Group (van Knack en Trends), wilde niet genoemd worden. Het Manifest leek als uitgegeven in eigen beheer, zoals teksten waarvan de schrijver of de poëet weet dat er geen brood mee is te verdienen.

Onbestuurbaar

‘België, een onmogelijke opdracht’, vrij en blij uitgegeven bij Pelckmans, dat de jongste tijd aan de lopende band interessante boeken publiceert (de ideeën van Didier Reynders, de campagneverhalen van Wim Schamp, Vermeiren nu en op het einde van de maand Peter Dedecker en zijn ACW-analyse), begint met de vaststelling in enkele hoofdstukken dat veertig jaar staatshervorming op zijn Belgisch dit land onbestuurbaar, ondemocratisch, zwak, leeg heeft gemaakt. Het federalisme dat elders werkt, bij de naaste buur Duitsland en een verdere bondgenoot, de VS, functioneert hier niet. De Vlaamse meerderheid wordt verminkt door grendels, valse pariteiten, chaotische bevoegdheidsverdelingen, ondoorzichtige en eenzijdige transfers van miljarden euro per jaar. En daar bovenop volgt voor de Vlaamse meerderheid de stank voor dank van de Franstaligen die wel het Vlaams-nationalisme en zijn motivatie stelselmatig verdacht maken en herleiden tot proto-fascisme, maar zelf ongeremd Belgisch-nationalistisch zijn, de Walen in nog verhevigde mate want België doet wat hen voordelen oplevert en het Waals-nationalisme en het Belgisch-nationalisme schuiven wonderwel in mekaar. Remi Vermeiren toont de economische en politieke handicaps die Vlaanderen sedert 1970 hebben gevangen gezet in een uitzichtloze toekomst. Feiten? Vlaanderen betaalt de staatsschuld want Wallonië komt daar zelfs niet aan toe; Vlaanderen financiert buitenmatig Wallonië want dat landsgedeelte komt niet uit de modder (ondanks de juichtonen, af en toe, van zijn politici), Vlaanderen zakt steeds verder weg in het peloton van performante Europese regio’s want wordt structureel gehandicapt door zijn Belgische omgeving.

Een persoonlijke noot: ik heb exemplaren van Vermeirens boek gekocht voor mijn drie kinderen (46, 44 en 40 jaar). Alleen reeds de serene en gebalde manier waarop de auteur de systematische Vlaamse achterstelling toont, is de prijs van het werk waard. Dan ben je nog niet aan de adviezen en de oplossingen toe. De Vlamingen van middelbare leeftijd met een doorsnee-belangstelling, of geen belangstelling, voor de politiek, beseffen erg weinig hoe zij in België gekoeioneerd worden. En dat niet weten is mede veroorzaakt door het onderwijs waar flamingantische leraars uitgespuwd worden, door kranten die pronken met het label kwaliteit maar het communautaire zichtbaar en hoorbaar verfoeien en vervormen (De Standaard heeft nog één journalist die niet zijn neus optrekt voor Vlaamsgezindheid: de hardwerkende Guy Tegenbos die zijn laatste ritten rijdt en voor De Morgen is flamingant zijn een nog groter schandaal dan pedofiel zijn), door het tijdsklimaat (wij maken toch Europa beste man of vrouw, dus stop uw gedaas over Vlaanderen, Brussel en Wallonië, dat is voor koddebeiers).

Hoogdringend

Van waar de hoogdringendheid van Vermeirens Groene Boekje? Het verschil met 1970 en 2005 is dat de Vlaamse welvaart door de Belgische recepten, traagheid, blokkades steeds sneller verzwakt en de Vlamingen, omdat de essentiële hefbomen van een goed beleid – eenvoudige structuren, transparantie, een eigen fiscaliteit, goede sociale wetten – uit hun handen gehouden worden, die welvaart niet kunnen in stand houden. België, en Vlaanderen, glijdt af naar dezelfde situatie door het Belgische carcan, wordt een ‘failed state’, een mislukte staat, een begrip dat standaardtaal is in analyses van de Derde Wereld-landen. Als Wallonië kiest voor het immobilisme, wat zijn volste recht is, aldus Remi Vermeiren, dan wel een immobilisme waar het zelf de lusten en de lasten van draagt. Zijn radicale remedie is om België te ontmantelen en te vervangen door twee onafhankelijke landen – Vlaanderen en Wallonië – en de stadstaat Brussel. Vermeiren: ‘Over die stadstaat moeten Brusselaars, de Vlamingen – voor de bescherming van de Nederlandstaligen in Brussel – , de Walen, en zo mogelijk de Europese Unie in dialoog gaan. Ik stel voor dat Brussel het gemeenschappelijke grondgebied is van Vlaanderen en Wallonië en dat de Brusselaars beschikken over de meest volledige soevereiniteit mogelijk met echter rechtstreekse bevoegdheden van Vlaanderen voor wat wij nu de persoonsgebonden materies noemen. Ik hoor van juristen dat zij geen voorbeeld vinden van een dergelijke formule. Waarom moet dat? Wij kunnen een nieuwigheid doen geboren worden. Brussel ligt waar het ligt, zal als stad niet verhuisd worden, en heeft er alle belang bij om zeer goede betrekkingen te onderhouden met de buurman. Ik schrijf ook dat de Vlaamse regering en de Vlaamse administratie in die stadstaat kunnen blijven. Een politiek van de verschroeide aarde zit niet in mijn boek. Menselijk en evenmin politiek dienen Wallonië en de stadstaat getergd noch uitgekleed te worden. Ik pleit bijvoorbeeld voor een ruimhartig verdelen van de Belgische overheidsschuld tussen Vlaanderen en Wallonië.’

Aan het zelfbeschikkingsrecht wijdt Remi Vermeiren enkele bladzijden en stelt dat het volkenrecht ook in 2014 geen beletsel is om te kiezen voor Vlaamse onafhankelijkheid, dat is trouwens steeds een mengeling van wettelijkheid en feitelijkheid.

Hoe ? 

Een belangrijke kwestie is, hoe bereik je de onafhankelijkheid? Moet het Vlaams Parlement een boedelscheiding voorbereiden na 25 mei 2014? Remi Vermeiren laat het forum waar dat dient te gebeuren in het midden, dat kan het Vlaams Parlement zijn, maar evenzeer een werkgroep van politieke Vlamingen, Walen en Brusselaars die beseffen dat het zo niet verder kan, dat de draad zal doorknappen als niet samen wordt nagedacht hoe uit de impasse te geraken. Voor de Franstaligen zal die stap moeilijker zijn want zij krijgen overvloedig wat zij willen in het door hen gedomineerde België. Remi Vermeiren verdedigt dezelfde werkwijze als diegene die reeds 60 jaar gebruikt wordt voor de uitbouw van de Europese Unie: die van de representatieve democratie. Per uitzondering werd gevraagd aan de Europeaan, en niet overal maar beperkt, bijvoorbeeld in België nog nooit, beste burger wat denkt u over de uitbreiding, over de fundamentele wet van de EU, en dergelijke. Het is aan de vertegenwoordigers van onze wettelijk gekozen parlementen en raden om het voortouw te nemen bij de splitsing van België.