De Koreaanse Oorlog, eindelijk in het Nederlands vertaald

Een vergeten oorlog

De oorlog in Korea (1950-1953), aan het begin van de Koude Oorlog, ligt tussen het einde van de Tweede Wereldoorlog en de oorlog in Vietnam in de jaren 1960. Veel belangstelling is er nooit voor geweest, ook niet in onze contreien hoewel Belgische en Nederlandse bataljons er meestreden.

Daarom ook kan het standaardwerk van de Britse militaire historicus Max Hastings, dat in 1987 oorspronkelijk in het Engels verscheen en nu pas in het Nederlands vertaald werd, met vrucht door Nederlandse en Vlaamse lezers gelezen worden zonder dat deze het gevoel krijgen dat ze met verouderde informatie opgezadeld worden. Helemaal niet, sinds het verschijnen van Hastings’ boek is de geschiedschrijving over de Koreaanse oorlog niet wezenlijk verrijkt. Enkel moet de lezer rekening houden met het gegeven dat als Hastings schrijft over het ‘heden’ hij 1987 bedoelt.

Het boek leest vlot en is degelijk vertaald. Wellicht achtte de uitgever het opportuun, gezien de actuele gebeurtenissen sinds vorig jaar, om het boek nu in vertaling uit te brengen. Alleszins een gelukkige keuze. Het is in velerlei opzichten een ontluisterend boek.

Een gebrek aan alles

Uit het lijvige boek leren we onder meer hoe de Amerikanen bij de bevrijding van het Koreaanse schiereiland na 1945 meer vertrouwen stelden in de voormalige Japanse bezetters dan in de Koreanen zelf. Het waren dan ook de Japanners die tot 1947 een groot deel van het bestuur, de administratie en de politie in handen hadden; dat tot grote tevredenheid van de gemakzuchtige Amerikanen die hun legermacht ter plekke flink verwaarloosden. Pas geleidelijk aan kregen de Zuid-Koreanen onder dictator Syngman Rhee het land onder hun controle, en vertrokken de door hen gehate Japanners. Toen al was het land op de 38ste breedtegraad in tweeën gesplitst.

Na tal van incidenten over en weer rond de scheidingslijn trokken op 25 juni 1950 Noord-Koreaanse divisies massaal over de grens. Hun opmars eindigde pas toen ze het grootste deel van Zuid-Korea in handen hadden en hun aanvoerlijnen te lang werden. De troepen van de Verenigde Staten, de Verenigde Naties en Zuid-Korea verkeerden in gebrekkige staat en waren gedemoraliseerd. Wat een enorm verschil was met de sterk gemotiveerde communistische soldaten. In het begin van de oorlog hadden de Amerikanen een gebrek aan alles.

Tegenoffensief, China en nucleaire dreiging

Na enkele maanden slaagde het Amerikaanse opperbevel erin om een sterke troepenmacht op te bouwen. Samen met haar bondgenoten lanceerden ze een sterk tegenoffensief, waarbij opperbevelhebber MacArthur voor een briljant huzarenstukje zorgde. Op zijn initiatief voerden zijn eenheden een amfibische landing uit ver achter de Noord-Koreaanse grens. De Noord-Koreanen werden op hun beurt door de geallieerden tot aan de grens met China opgejaagd.

Na herhaalde waarschuwingen die in de wind werden geslagen, traden de Chinezen nu op het strijdtoneel. Tijdens de winter van 1950/1951 gingen de maoïstische divisies massaal tot de aanval over. Deze onophoudelijke Chinese aanvalsgolven zorgden voor heuse paniek in de Amerikaanse en Zuid-Koreaanse rangen die met achterlating van hun materiaal en voorraden het hazenpand kozen.

Het was toen dat het gebruik van atoombommen ernstig overwogen werd in Washington. Ondanks het sterke aandringen van MacArthur en enkele generaals deinsde president Truman er tenslotte voor terug. Inmiddels was het front in de lente van 1951 enigszins gestabiliseerd. Hoewel de oorlog voortduurde, werd vanaf midden dat jaar een begin gemaakt met moeizame vredesonderhandelingen die nog twee volle jaren zouden aanslepen.

Oorlogsmoe

Auteur Hastings laat ons kennismaken met alle aspecten van het soldatenleven in Korea. Hij verlevendigt hierbij zijn tekst door tal van getuigenissen, ook van voormalige Noord-Koreaanse en Chinese veteranen, op te nemen. Talloze soldaten waren oorlogsmoe en vroegen zich af wat ze in dat ‘vervloekte’ land wel verloren hadden. Deze oorlog was ook in Amerika allesbehalve populair. In tegenstelling tot de Tweede Wereldoorlog voelden weinig Amerikanen zich betrokken bij deze oorlog in een achterhoek van Azië.

Op 27 juli 1953 werd een vredesakkoord ondertekend. Een officieel vredesakkoord werd er nooit gesloten. Tot dit jaar duurde de oorlog eigenlijk voort.

Voorspel voor Vietnam

Hastings wijdt aparte hoofdstukken aan de oorlog van de inlichtingendiensten, de oorlog in de lucht en de krijgsgevangenen. Interessant om lezen is hoe Chinese volkscommissarissen erin slaagden om in de kampen in Zuid-Korea te infiltreren, en door middel van agitatie en terreur gevangenen dwongen in opstand te komen tegen hun bewakers.

Per vierkante meter sneuvelden in Korea meer soldaten dan tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Amerikanen betreurden 37.000 gesneuvelden en 8000 vermisten. Slechts iets minder dan in Vietnam. In meer dan een opzicht was ‘Korea’ een voorspel voor ‘Vietnam’. Momenteel werkt historicus Hastings aan een boek over de Vietnamoorlog.