Met God naar de disco

Vandaag putten uit de bronnen van het christendom om verheldering, geloof, toekomst, om het zoeken van zin is in dit land voor dutsen, voor kwezels, voor intellectueel marginalen. Hard als beginzin is het, echter de werkelijkheid is zo of dreigt zo te zijn. Draai of keer het: de meeste Europeanen vergeten hoe het christendom, ook vandaag, meestal in een puur gelaïsiceerde vorm, een merkteken zet op ons denken en handelen.

Er blijven uitgeverijtjes drijven op het religieuze boek. Hun schrijversstal telt kloosterlingen, oudere priesters en vertaalde jezuïeten. Kan je een cultus of religie met in zijn katholieke variant verhalen over wonderen, met rituelen als het drinken en eten van de ge-transsubstantieerde wijn naar bloed en idem de hostie naar vlees ernstig nemen in de 21ste eeuw? Lawrence Urbain antwoordt ja en schrijft daarover een boek. De auteur is een elegante, goedgeklede, prima opgeleide vrijgezel met jarenlang een aantrekkelijk baan in het Europees Parlement waar hij mee aan de mechaniek van de Europese Unie sleutelde. Urbain valt niet uit de toon op Tomorrowland, in de Club Med of bij een cocktail van de Lions.

Protestant

Tussen hoop en genade is vers van de pers. Het boek bundelt essays over theologie en hermeneutiek, kerkgeschiedenis en dogma’s, wetenschap en geloof, christelijke ethiek, gnostiek en vrijzinnigheid, aanschouwen en gevoel.

De bekering van de christenvervolger Saulus tot de schepper van het christendom Paulus is bekend. Hij werd neergeslagen door een visioen op weg naar Damascus en transformeerde van hater tot strijder van de schrale christelijke kudde. Door Paulus is het christendom een wereldgodsdienst. Atypisch voor een bekeerde Vlaming en ex-agnost is dat Lawrence Urbain protestant is en zijn essays schreef als taken van zijn opleiding theologie aan de Faculteit voor Protestantse Theologie (FPTR) te Brussel. Hoe begon het? De auteur: ‘Op een onbeduidende dag in 2018 wandelde de Heere plots mijn leven binnen. Ongevraagd. Ineens veranderde zo niet alles, dan toch veel. Tal van vragen borrelden op, over het doel van het leven, de onvermijdelijke dood, de relatie tussen de nietige mens en God, enzovoort.’

Urbain vatte zijn studie bij de FPTR aan in 2019. De opleiding schonk hem een enorme intellectuele zingeving. Zal zij leiden tot de roeping van predikant? Dat is in ’s Heeren hand, getuigt hij wat ouderwetsig. Het protestantisme is een forse boom met een grandioze kruin. Op welke tak of twijg zit Lawrence Urbain? Zijn antwoord: ‘Mijn positie kan omschreven worden als te rechts om tot de midden-orthodoxie te behoren, te links om te vallen onder de zwaarste gereformeerde orthodoxie.’

Essays

De zeven essays zijn telkens voorzien van een literatuurlijst en een toepasselijk gedicht of tekst. Keurig en moedig werk. In Theologie en Hermeneutiek tracht Urbain de vrijmakende kracht, die uitgaat van de openbaring van God – en tevens de verwondering, die hij deelt met de protestants-Zwitserse theoloog Karl Barth – onder woorden te brengen. Hij pareert enkele klassieke kritieken van de zogenaamde ‘meesters van de achterdocht’, zijnde onder meer Freud, Marx, Nietzsche. De koene Godsdenker van de vroege kerk Origines, een briljante geest, officieel om zijn ketterse vondsten veroordeeld, blijft tot vandaag volgelingen behouden in de theologie. Urbain kadert Origines en pingpongt met Paulus. Hoofdstuk na hoofdstuk put de schrijver bij het beste van de christelijke denkers. Zijn bekering neemt hij serieus.

Onderwijs

Hoe staat het met het protestantse onderwijs in Vlaanderen? Aan het slot kijkt Lawrence Urbain naar zijn nieuwe wereld. Het publieke onderwijsnet in zijn drie vormen (gemeentelijk, provinciaal en gemeenschapsonderwijs) telde in het schooljaar 2018-2019 rond 2500 leerlingen protestants-evangelische godsdienst (PEGO), de katholieke godsdienst circa 28.000 leerlingen en zedenleer haast het dubbele van dat aantal. Goed nieuws voor het protestantisme in Vlaanderen: de leerlingen bij PEGO waren in 2008-2009 met 1289 dus op tien jaar een verdubbeling. Wel is er voor PEGO een bedreiging vanuit het katholiek onderwijs. De ‘dialoogschool’ van Didier Pollefeyt en zijn medestanders van de Guimardstraat flirt met een christelijke oecumene, en daardoor, meent Lawrence Urbain, wordt het katholieke onderwijsnet aantrekkelijker voor ouders en kinderen van protestantse huize.