Onvoltooid Vlaanderen

Over dit boek is al aardig wat inkt gevloeid gedurende de laatste dagen. Het gebeurt niet elke dag dat er een boek wordt gepubliceerd over de geschiedenis van de Vlaamse beweging. Maar een bijkomend marketingelement voor dit boek is het slotessay van N-VA-voorzitter Bart De Wever. Daarin laat de leider van de grootste politieke partij van dit federale land zijn mening weten over de confederale strategie van de N-VA inzake een mogelijke zevende staatshervorming in of na het jaar 2019.

Auteur Frank Seberechts is het diensthoofd onderzoek aan het ADVN. Hij heeft reeds diverse wetenschappelijke publicaties op zijn actief, waarvan er enige worden vermeld in de bibliografie van dit boek. De auteur studeerde geschiedenis aan de voormalige UFSIA en aan de UGent. In 2001 behaalde hij het hoogste academische diploma, namelijk een doctoraat in de geschiedenis aan de UGent over de geschiedenis van Vlaanderens belangrijkste haven: Antwerpen.

Dit boek geeft op een 200-tal pagina’s en in tien hoofdstukken een overzicht van de Vlaamse evolutie vanuit het eentalige Franse Belgische kader naar de huidige staatsstructuur. Alles passeert in het boek: de taalwetten, het activisme en de collaboratie, de repressie, de opkomende economie in Vlaanderen, Voeren met  Happart, de zes staatshervormingen …

Uiteindelijk lijkt de Belgische staat van vandaag helemaal niet meer op die van 1830. Want de Vlaamse ontvoogding heeft niet alleen een taalkundig aspect, maar ook  sociaaleconomische redenen. Als we dit boek lezen, valt het  op dat er tussen 1830 en 1970 niet veel gebeurd is ten aanzien van staatshervormingen. In die periode van 140 jaar is er zeer lang getwist over taalwetten en taalgrenzen. Zo is de officiële Nederlandstalige versie van de grondwet pas goedgekeurd in 1967. Men kan zich troosten met het feit dat de Duitstaligen moesten wachten tot in 1991! De laatste 47 jaar hebben we dan de zes staatshervormingen gehad met de oprichting van een Vlaams Parlement met eigen regering. De doorbraken ten gunste van de Nederlandstaligen en Vlaanderen hebben zeker te maken met de groter wordende politieke macht als gevolg van het bevolkingscijfer en de economische-financiële macht. Uiteindelijk zijn we door staatshervormingen daar geraakt waarbij de Vlamingen meer eigen bevoegdheden hebben gekregen en dat in ruil voor zekere dotaties ten aanzien van de Franstalige as Brussel-Wallonië. En dan stelt zich de vraag: wat nu? Daarover gaat het slotessay in dit boek over. 

In het slotessay (p. 207-225) heeft N-VA-voorzitter Bart De Wever het over de uitbouw van een confederatie van dit land na 2019. Bij een confederatie blijft België wel bestaan en komt er geen onafhankelijke Vlaamse staat. Maar met een confederatie komt het zwaartepunt van de macht te liggen bij de deelstaten. We kunnen voor een zevende staatshervorming zeker inspiratie opdoen bij de Canadezen, de Zwitsers en in Spanje. Het is maar de vraag of er in 2019 bijzondere meerderheden gaan gevonden worden om iets te veranderen. In ieder geval is de huidige zesde staatshervorming een institutionele puinhoop qua bevoegdheden en een niet-werkbare bijzondere financieringswet. Bart De Wever legt hiermee opnieuw het confederale plan van 2010 op tafel. Electoraal was het opvallend dat de N-VA in 2010 ruim 27% der stemmen behaalde bij de verkiezingen en dat op basis van een puur communautair programma. Maar in 2014 ging men naar 33% op een ‘uno solo’ programma inzake de opkuis van de sociaaleconomische en budgettaire problemen. In ieder geval moet het dossier staatshervorming goed worden voorbereid en duidelijk begrijpbaar zijn voor de bevolking. Men zal ook moeten letten op de noodzakelijke band tussen de noodzaak van een doorgedreven confederale staatshervorming met het behoud van de levensstandaard der Vlamingen.

Het boek besluit met een overzicht van de betere werken ten aanzien van de Vlaamse politieke geschiedenis, zoals van Jos Bouveroux, Guy Provoost, Herman Todts, Harry Van Velthoven, Lode Wils,  Els Witte … Voorafgaand geeft het boek een uitgebreide tijdlijn van de Vlaamse beweging met daarin de evolutie van  de moeizame erkenning van het Nederlands als officiële taal van dit land alsook de ontvoogding van Vlaanderen.

Concluderend is dit zeker een boek dat zijn weg naar de lezer zal vinden: mooi ingedeeld, een moderne lay-out en een overzichtelijke inhoud over de Vlaamse geschiedenis.