Rik Torfs na veroordeling Van Langenhove: ‘In België let je maar beter op je woorden’

De veroordeling van politicus Dries Van Langenhove tot één jaar effectieve celstraf en ontzetting uit zijn burgerrechten wegens onder meer inbreuken tegen de negationismewetgeving, racisme, aanzetten tot haat en belaging, weekt heel wat reacties los in Vlaanderen. Jurist Rik Torfs en opiniemaker Dyab Abou Jahjah nemen het voor Van Langenhove op. Jihad Van Puymbroeck, die zich burgerlijke partij stelde, is dan weer blij dat de rechtbank een streep in het zand trekt.

‘Dit vonnis is een gevaarlijk juridisch precedent’, zegt Torfs. ‘België begint een land te worden waar je beter op je woorden let.’

‘Zulke vonnissen zijn kenmerkend voor een samenleving die zich minder goed in haar vel voelt, en die meer dingen wil gaan verbieden. Het zegt iets over het gebrek aan vitaliteit van de samenleving als men meningen via de rechter beknot.’

Interpretatie

Torfs viseert meer de politiek dan de rechterlijke macht in deze zaak. ‘De wetgever is eigenlijk de hoofdschuldige in dit soort strafuitspraken rond vrije meningsuiting. Zij hebben allerlei wetten gemaakt die de vrijheid van meningsuiting beperken, en die op verschillende manieren kunnen worden geïnterpreteerd.’

‘De interpretatie van vage wetten hangt in grote mate af van de smaak van de rechter die ze toepast. Zeker in politiek gevoelige dossiers zoals de zaak-Van Langenhove is dat het geval. Daarom is het gevaarlijk als een rechter überhaupt over zoiets interpretabel als vrijheid van meningsuiting verregaande uitspraken kan doen.’

‘De wetgever maakt een fout als hij zaken die moreel laakbaar zijn in een samenleving, zoals de uitspraken en internetmemes van Van Langenhove, persé via het recht wil bestraffen. De trend om dat te doen is een bedreiging voor de rechtstaat. Moraal is te vaak aan discussie onderhevig. Neem nu de negationismewet. In België was het ontkennen van de holocaust pas strafbaar vanaf 1995, voordien niet.’

Pedofilie

Zal dit vonnis zich vertalen in het stemhokje? Torfs: ’Mensen gaan nu waarschijnlijk nog meer geneigd zijn om voor het Vlaams Belang te stemmen, ja.’

‘Wat echt jammer is, is dat het vonnis-Van Langenhove door een deel van de bevolking en de politiek, met andere rechterlijke uitspraken zal worden vergeleken. Bijvoorbeeld met de zedenzaak met minderjarigen rond tv-figuur Nicolas Caeyers. Je moet die zaken gescheiden houden en uitspraken op zichzelf beoordelen. Als politicus moet je dat niet doen, een pedofiliezaak vergelijken met een zaak over vrije meningsuiting.’ (Torfs heeft het hier over Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken, red.)

Staat er dan voor Torfs geen rem op de vrijheid van meningsuiting? ‘De enige beperking die acceptabel is, is wanneer het woord omgezet wordt in daad. Vandaar dat ik me onthoud over commentaar over het luik “belaging” in het vonnis-Van Langenhove. Hij is ook veroordeeld voor het online belagen van opiniemaakster Jihad Van Puymbroeck.’

‘Stomme wetten’

Een soortgelijk geluid bij activist Dyab Abou Jahjah: ‘Voor mij is een veroordeling van iemand vanwege zijn of haar ideeën, hoe verwerpelijk ook, altijd verwerpelijker dan die ideeën zelf’, zo schrijft Abou Jahjah op X/twitter.

‘Dat is altijd mijn standpunt als democraat geweest en dat blijft zo. Schaf al die stomme wetten die meningen en expressie verbieden af. Meningen bestrijd je met meningen en niet in rechtbanken. Alleen laster en smaad en het direct aanzetten tot geweld mogen wettelijk verboden blijven.’

Ook Abou Jahjah plaatst het vonnis in een politieke context. Hij beschuldigt het establishment van hypocrisie: ‘Dries Van Langenhove deelde internetmemes (die spotten met de Holocaust, red.), maar veroordeelde bijvoorbeeld wel de genocide in Gaza. Je hebt establishmentpolitici die politiek correct zijn, maar de genocide (Abou Jahjah heeft het over Gaza, red.) steunen. Wie is gevaarlijker voor de samenleving? Wie creëert verdeeldheid in de samenleving?’, zo vraagt hij zich af.

‘Van Langenhove is ook een stem van vele jongeren en niet alleen als het gaat over het debat rond multiculturalisme. Ook op veel andere gebieden. Repressie tegen hem versterkt hem en zijn project. Het maakt hem tot een martelaar van het vrije woord in de ogen van die jongeren. Dat men de illusie koestert dat dit hem zal verzwakken toont aan hoe kortzichtig men is.’

Streep in het zand

Een heel ander geluid bij ex-VRT-opiniemaakster Jihad Van Puymbroeck. Zij stelde zich burgerlijke partij in deze zaak.

‘Met de uitspraak hoop ik niet alleen rechtvaardigheid te verkrijgen voor mezelf, maar ook een deel van de angst weg te halen bij anderen, en op die manier te werken aan een samenleving waar iedereen zichzelf mag zijn en zich vrij mag uitdrukken zonder agressie, het verlies van een job, of geweld’, schrijft van Puymbroeck op sociale media.

‘Hoewel ik besef dat Justitie niet op zichzelf maatschappelijke problemen kan oplossen, weet ik wel dat het belangrijk is dat er door de rechtbanken grenzen worden gesteld. Daarom stelde ik me burgerlijke partij, in de hoop dat de rechtbank een streep in het zand trekt tegen Van Langenhove en Schild & Vrienden.’

‘Ik ben niet de eerste, maar zeker ook niet de laatste die een dergelijke aanval meemaakt. Vandaag de dag heeft Dries Van Langenhove nog meer middelen ter beschikking. Haatcampagnes en intimidatie zijn onderdeel geworden van de politieke cultuur.’

Dries Van Langenhove zelf kondigt via zijn advocaat aan in beroep te gaan tegen het vonnis. Hij was niet aanwezig in de rechtbank.