‘Sacrale tempel’ van Vlaanderen opent bezoekerscentrum

Dit weekend vindt de opening van het Bezoekerscentrum vindt dit weekend plaats. In het Vlaams Parlement zijn er heel wat activiteiten gepland om de opening met de nodige luister bij te zetten.

Fin de carrière

In 2014 was de definitieve beslissing genomen om het plan voor een Bezoekerscentrum uit te werken. Hoewel hij pas met na de verkiezingen een punt zet achter zijn carrière, noemde Jan Peumans het in een gesprek wel zijn laatste grote daad als parlementsvoorzitter. De kroon op Peumans’ werk, want het centrum getuigt een knap staaltje technologie. Het Vlaams Parlement stelt zelf dat het het eerste ‘interactief en digitaal’ bezoekerscentrum is op de planeet.

Actie en reflectie

Het centrum wil het bezoekersaantal van het Vlaams Parlement minstens verdubbelen, sprak Peumans in zijn openingstoespraak. Met wat er is ontwikkeld moet dat zeker kunnen. Het centrum bestaat uit twee onlosmakelijk verbonden delen. Curator Manu Gerard, professor emeritus geschiedenis aan de KU Leuven, noemde het gisterenavond ‘een straat van actie’ en ‘een straat van reflectie’.

(c) Kurt Van Strijthem

De ‘straat van reflectie’.

Bezoekers worden meteen geconfonteerd met het brede begrip democratie, dat politicoloog Carl Devos in zijn toespraak een ‘werkwoord’ noemde. Het klinkt als een torenhoog cliché. En dus schuilt er veel waarheid in. Bezoekers worden geconfronteerd met verschillende meningen, waar ze de hunne aan kunnen toetsen. In de actieve straat komen ze ook in contact met alle vertegenwoordigde politieke partijen – overigens het enige luik van het centrum waar de partijen ook volledig zeggenschap over hadden – en kunnen ze zelf parlementslid spelen. Ook het middenveld komt aan bod. Want democratie is meer dan de vijfjaarlijkse ‘bollekeskermis’. Al zijn gekleurde bollen in alle maten en kleuren omnipresent in het digitale centrum. Volgens Manu Gerard kunnen die na de verkiezingen makkelijk geherprogrammeerd worden, zodat het altijd up to date blijft, wat de samenstelling van het Vlaams Parlement ook weze.

Onafhankelijkheid

In de straat van reflectie krijgt de bezoeker inzicht in inhoud. Achtereenvolgens worden concepten als ‘democratie en rechtsstaat’ uit de doeken gedaan, het ontstaan van de Vlaamse natie en ‘naar een Vlaamse deelstaat’. Veel foto’s en enkele filmpjes maken alles visueel boeiend. En elke bezoeker kan via een eigen soort afstandsbediening/aduiogids op eigen tempo he hele ‘leer- en beleeftentoonstelling’ beluisteren en bekijken, of zelf – interactief – zijn of haar kennis testen of ideeën uitwisselen. Ook heikele thema’s als Vlaamse identiteit en natievorming komen aan bod. Al liet een partijpolitiek lid van de voorbereidende commissie verstaan dat rond het begrip ‘natie’ en de invulling ervan wel wat discussie bestond.

Hoe het parlement werkt, wat de bevoegdheden en budgetten zijn van het Vlaams Parlement, welke strijd – van taalstrijd tot staatsvorming – eraan voorafgegaan zijn… Het komt allemaal aan bod. En heilige huisjes worden niet gespaard. Ook de collaboratie van een deel van de Vlaamse beweging tijdens de Tweede Wereldoorlog komt aan bod. Curator Manu Gerard stelt dat hij daarbij in volledige wetenschappelijk onafhankelijkheid heeft kunnen werken, zonder druk van de partijpolitiek. Inhoudelijk staat het geheel op punt, maar het is volledig technologieafhankelijk wat ongetwijfeld vroeg of laat voor technische problemen zal zorgen.

Tempel

In zijn inleiding noemde prof. Carl Devos het Vlaams Parlement een ‘sacrale tempel’ van het Vlaamse volk. Voorzitter Peumans benadrukte dat het Bezoekerscentrum ertoe moet dienen ‘de afstand tussen de burger en zijn democratische vertegenwoordiging nog kleiner te maken.’ Alle betrokkenen zien het centrum als een ‘héél wijde toegangspoort tot de Vlaamse politiek.’ Met de educatieve functie om ‘meer en beter uit te leggen waar democratie over gaat. En ook dat democratie om zoveel meer gaat dan een parlement en verkiezingen,’ zoals Carl Devos stelde. Die laatste brak ook een lans om zorgvuldig met het kostbare goed van de democratie om te springen, met een verwijzing naar Brazilië, de VS, Rusland, Turkije Venezuela of Hongarije, waar ‘democratische spelregels onder druk’ staan.

Vlaamse route

(c) Kurt Van Strijthem

Peumans sloot af met een opmerklijke oproep. Hij stelt vast dat toeristen niet gemakkelijk de weg vinden naar het Vlaams Parlement, omdat het niet net buiten de toeristische of shoppingzone valt. Daarom vroeg hij de stad Brussel om wegwijzers naar de regionale parlementen. Maar hij vroeg ook om een ‘Vlaamse route doorheen Brussel’ op te zetten, ‘waarin de Vlaamse wortels van deze stad in de kijker gezet worden.’ Het bezoekerscentrum kan daarin een ‘perfecte ankerplaats’ betekenen.

Bij de voorstelling, en ook de voorafgaande persconferentie, bleek hoe de media massaal afwezig bleken. Het Vlaams Parlement is blijkbaar ‘saai’ voor vele media, die op soundbytes en oneliners zijn gericht. Het ontlokte Groen-politicus Bart Caron de verzuchting ‘te saai’. Het interactieve bezoekerscentrum, waar politieke neofieten en oude krokodillen iets van kunnen opsteken, moet dat verhelpen. Vlaams Parlementslid Koen Daniëls (N-VA) liet zich alvast ontvallen dat het mooi zou zijn mocht een bezoek aan het centrum tot de eindtermen van het secundair onderwijs zou behoren.

Meer info over het openingsweekend en de geplande activiteiten vindt u hier.