Spijtig toch dat rekeningen moeten betaald worden

Yves Desmet vroeg de studente Laura Nys om een opiniestuk te schrijven over haar kijk op de toekomst. In de voorbije weekeindekrant van De Morgen verscheen haar worp. Hoe Desmet bij Laura Nys komt? Misschien omdat ze vorig jaar de Emile Zolaprijs van het maandblad Samenleving en Politiek, het bij de sp.a aanleunende ‘ideeënblad’, won? Het toen verkozen essay ‘Het boerkaverbod helpt vrouwen niet vooruit’ verscheen ook in De Morgen. De geschiedenisstudente lijkt alvast goed geïntroduceerd in het progressieve milieu.

We leren haar in het door Desmet gevraagde stuk ‘Jong, dromerig en economisch waardeloos’ kennen als een warme medemens. Ze zet zich af tegen ‘een maatschappij waarin iets enkel waardevol mag zijn als het meetbaar is’. Daar mag ze mij alvast in haar kamp opnemen, al durf ik verder gaan. Wat zogenaamd meetbaar is, zoals het bruto binnenlands product, staat bovendien op minder stabiele wetenschappelijk bodem dan graag wordt aangenomen (zie ‘bbp: ook maar een afspraak’). Opletten met wat wordt gemeten.

Uiteraard sta ik ook helemaal aan Laura’s kant als ze vindt dat we niet elke beslissing moeten afstemmen op economische winsten. Zij geeft toe dat ze wellicht jong, naïef en dromerig is. Jong ben ik al lang niet meer en dat argument kan ik niet meer als verontschuldiging inroepen. Mijn reserve voor ‘de economische maatstaf’ kan duidelijk geen leeftijdsgril genoemd worden.

Laura Nys heeft het over haar studie, die ze ‘naar hartenlust’ beoefent. Er spreekt een geestdrift uit die deugd doet. Haar verhaal over haar klasorkestje van elfjarigen dat onder het afdakje zat te musiceren, is mooi. Het heeft haar veel bijgebracht, weet ze, meer dan ‘enkele uurtjes extra wiskunde me ooit hadden kunnen leren’. Dat is dan weer een vermoeden vanuit de buik, want ze kreeg die enkele extra-uurtjes wiskunde niet en kan dus niet vergelijken. Wellicht heeft ze toch gelijk. De theorie van de afnemende marginale opbrengst kan dat mogelijk verklaren maar dat is economie en dus laten we dat pad even onbegaan. Meetbaar is het ‘nut’ van zo’n klasorkestje niet en dus wordt zo’n activiteit in onze harde wereld graag ‘tijdsverspilling’ genoemd, klaagt ze samen met Paul Verhaeghe.

Hier komt stilaan het zuur binnengesijpeld. Want Laura Nys is niet alleen een warme, geestdriftige jonge studente. Ze vindt zich omringd door een heel stoute wereld en reageert daar behoorlijk verongelijkt op. (Uiteraard krijgt de stoutheid snel het etiket ‘N-VA’ opgedrukt, wat had u gedacht.)

Strijdvaardig is ze ook. Ze weigert ‘om in een maatschappij te leven waar we nu in versneld tempo op afsteven’ en ‘een maatschappij waarin enkel winsten vooropstaan, is niet de mijne’. Jeugdige overmoed en grootspraak natuurlijk, want wat moeten we ons bij die weigering voorstellen? Uitwijken naar een land waar de cijfertjes niet de boventoon voeren? Ooit lagen Cuba of Nicaragua aan het eind van dat soort vluchtroutes.

Of steekt ze zich Jan Palach-gewijs in brand op de Antwerpse Grote Markt? Ik vermoed dat Laura Nys gewoon zwaar gesubsidieerd geschiedenis blijft studeren aan de Gentse universiteit.

Ze stelt zich vragen ‘bij de huidige teneur van aanhoudende besparingen om de cijfertjes toch maar in orde te krijgen’. Ondertussen neemt de armoede toe en moet cultuur het met steeds minder overheidssteun stellen, stelt haar warme hart vast. Met ‘de cijfertjes in orde krijgen’ bedoelt ze dat er geprobeerd wordt de uitgaven een beetje in lijn te brengen met de inkomsten.

Tja, rekeningen moeten betaald worden. Aan die realiteit kan, spijtig genoeg, zelfs het warmste hart niets veranderen. Dat uit de hand lopende overheidsbegrotingen op termijn alle ruimte wegnemen om armoede te bestrijden, cultuur te ondersteunen en hoogwaardig onderwijs ver onder de kostprijs aan te bieden, klinkt weinig dromerig, ik geef het toe.

Maatschappelijke warmhartigheid en kloppende huishoudboekjes; het blijft een moeilijke combinatie.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>