Stilte voor de storm

De zomer van 2022 is bijna achter de rug. Wat we vooral zullen onthouden: de uitzonderlijke hitte en de droogte. Het constante gevoel dat ‘het eens goed moest regenen’. Maar het regende amper. Het hing regelmatig in de lucht, maar het onweerde zelden of niet. Of tenminste: nog niet. Want dat we ons deel zullen krijgen, dat het water op een dag met bakken uit de lucht zal vallen, dat staat als een paal boven water. Dat het vakantiegevoel ooit zal stoppen, is onvermijdelijk. Het is de stilte voor de storm.

Hetzelfde drukkende gevoel heerst op onze economie. De zomer was top. Na de coronapandemie kon het plezier niet op. Aankopen, uitstapjes, festivals- en restaurantbezoeken, er leek geen rem op te staan. En toch. Toch beseffen we allemaal dat ons iets boven het hoofd hangt. Een onheilspellend onweer, in de vorm van onhoudbare energieprijzen.

Compensatiemaatregelen

Ook onze bedrijven voelen dat ze de dans niet zullen ontspringen. De berichtgeving is dan ook navenant. Bakkers sluiten een voor een de deuren omdat hun gasfactuur is verviervoudigd. Winkeliers kondigen aan dat ze in de winter meer sluitingsdagen zullen invoeren, alweer door die verdomde energiefacturen. Productieketens dreigen stilgelegd te worden, enerzijds omdat energie onbetaalbaar wordt, anderzijds omdat de automatische loonindexering de loonkosten de hoogte in blijft jagen.

Die automatische loonindexering is een typisch Belgisch fenomeen. Een nadeel voor onze bedrijven ten opzichte van hun concurrenten in de buurlanden. Maar ook op het vlak van de hoge energieprijzen dreigen ze de pineut te worden. Voor bedrijven zijn er in ons land weinig tot geen maatregelen die de energiefactuur verlichten. Veel andere Europese landen troffen nochtans al compensatieregelingen voor bedrijven die veel energie verbruiken.

Zo trekt Duitsland maar liefst 27,5 miljard euro uit om zijn industrie te ondersteunen, Nederland 835 miljoen euro. Zelfs Griekenland heeft een subsidie goedgekeurd die tot 94 procent van de maandelijkse prijsstijging op de energiefactuur van kmo’s opvangt. Allemaal maatregelen die de bedrijven in de desbetreffende landen concurrentieel houden en die hen helpen het hoofd boven water te houden.

Hogere omzet, minder winst…

Wat doet België voor zijn bedrijven? Weinig tot niks, zo lijkt het. Uiteraard kan een land niet alle prijsstijgingen opvangen, maar er zijn opties. Daarvoor hoeft onze regering alleen maar naar het buitenland te kijken. Momenteel lijkt het voor veel ondernemers vechten tegen de bierkaai en dat is bijzonder demotiverend. Geen wonder dat ze de deuren willen sluiten of hun productie stilleggen.

Vreemd genoeg gebeurt dat zelfs in bedrijven die een hogere omzet draaien dan voordien. Maar ook daar wringt de schoen: een hogere omzet staat tegenwoordig niet langer gelijk aan meer winst, omdat de extra kosten torenhoog pieken. En die kosten automatisch doorrekenen naar de klant, dat is allang geen optie meer. Na twee of drie prijsstijgingen houdt die klant het voor bekeken, zeker als er goedkopere alternatieven voor het rapen liggen in het buitenland.

We zijn dus met zijn allen in een impasse beland, niet in het minst onze bedrijven. En dus rest de vraag: beste regering, wachten we tot de perfecte storm losbarst en onze bedrijven, kmo’s en ondernemers verzuipen, of proberen we het onweer voor te zijn? Eén ding is zeker: het is tijd om wakker te worden.