Na Super Tuesday: uitdagingen voor het Republikeinse establishment

Democraten

Hillary Clinton bevestigde – na enkele weekjes zweten – wat iedereen al wist: de Democratische nominatie is de hare. Clinton won in zeven staten, Sanders in vier. Neem daar nog bij dat Clinton won in grotere staten en meer gedelegeerden verzamelde en het is direct duidelijk dat Hillary een heel mooie avond had. Zoals ik al na Iowa zei: Hillary zal zonder veel problemen de nominatie binnenhalen, ik geef toe dat dat een makkelijke bewering was. Zij is de kandidaat van het establishment, echtgenote van een populaire ex-president en minister geweest onder president Obama, een man die nog steeds heel populair is onder Democraten. Terwijl Bernie Sanders stiekem zegt dat er niets is veranderd …

Het meest opmerkelijke aan Clintons overwinning is volgens mij haar kiespubliek. Ik heb de indruk dat Hillary haar kiespubliek van 2008 behouden heeft – gematigde Democraten – en aangevuld heeft met zwarte Amerikanen en Hispanics die in 2008 voor Obama stemden. Sanders is de man van links en dan vooral van de blanke linkerzijde. Hoogopgeleid, progressief en wereldverbeteraar, mensen die in 2008 voor Obama gestemd hebben en die een uitgesproken linkse koers willen varen.

Republikeinen

De Republikeinse Grand Old Party kende twee winnaars, de onvermijdelijke Donald Trump en Ted Cruz. Ted Cruz deed het veel beter dan verwacht en won Oklahoma, Alaska en zijn thuisstaat Texas. Vooral die laatste was absoluut nodig, maar Cruz deed het veel beter dan de peilingen voorspelden en haalde 17 procent (!) meer dan Trump. Hij is de enige man die Trump nog van de nominatie kan houden, ook al lijkt dit mij heel moeilijk.

Donald Trump had een mooie avond en won zeven staten. Belangrijk was zijn claim dat hij een unifier is, een man die verbindt. Zijn speech gisterenavond was gematigder, het was dan ook een persconferentie. Toch deed hij enkele opmerkelijke uitspraken. Zo was hij gematigd over planned parenthood, een moeilijk dossier voor conservatieven die die organisatie het liefst van al zien verdwijnen.
Het wordt stilaan tijd dat Trump nu gematigder begint te klinken, de harde kantjes gaat afvijlen. Dan kan het niet meer misgaan. Een goede keuze voor vice-president kan helpen. Mocht ik Trump zijn, ik zou toch eens bellen naar John Huntsman. De charismatische Republikeinse oud-gouverneur van Utah, mormoon, oud-ambassadeur onder Obama in China, spreekt Mandarijns (Chinees), is zakenman, was in 2012 kandidaat voor de Republikeinse nominatie en gerespecteerd bij gematigde Democraten en Republikeinen en toch niet té populair bij het Republikeinse establishment. De man liet vorige week weten dat hij zich kan inbeelden Trump te steunen.

De verliezers

Dé verliezer van de avond was opnieuw het Republikeinse establishment en Marco Rubio. Marco Rubio won één staat: Minnesota. Hij won dan wel zijn eerste staat, maar het probleem is dat Cruz drie staten won en daarmee de nummer twee wordt in de Republikeinse race. Ondanks alle publiciteit die Rubio gekregen heeft van de media, de steun van leidende Republikeinen en van gematigden,  de man kan niet winnen. Op 15 maart is er de belangrijke voorverkiezing in zijn thuisstaat Florida en als hij daar niet wint is het over voor Marco Rubio. Hij ligt op dit moment ongeveer 18% achter op Trump.

Het establishment, met belangrijke mensen zoals Karl Rove en Bill Kristol, blijft ondertussen onverstoorbaar de trom roeren dat Trump kan en moet gestopt worden. Desnoods door op de conventie een andere figuur naar voor te schuiven indien Trump geen meerderheid aan kiesmannen haalt. De speech van Mitt Romney – Republikeinse genomineerde 2014 –  op donderdag 3 maart wordt in dit kader heel belangrijk. Hij had het de afgelopen dagen behoorlijk aan de stok met Trump.
Het establishment zal Cruz niet steunen, want naast het feit dat het establishment Trump ronduit haat, is de haat voor Ted Cruz in Washington niet kleiner. Het probleem is dus dat die mensen de partij nog in handen hebben, maar dat die partij heeft op dit moment geen kiezers. Trump en Cruz hebben die wel.

CPAC

Zaterdag stemmen de Republikeinen in vier staten. De spots gaan echter naar Washington en Detroit de komende dagen, want daar vindt CPAC plaats, de belangrijke samenkomst van conservatief Amerika (2-5 maart), maar ook naar Detroit waar Fox News een debat organiseert op donderdag. Belangrijk op CPAC wordt de straw poll (een poll onder de aanwezigen), om uit te maken wie de favoriete kandidaat is van conservatief Amerika. Nu Ron en Rand Paul niet in de verkiezingsstrijd zitten, zal er dus een echte winnaar naar voor komen. De vraag is hoe ruw de conferentie zelf zal worden. Trump, Cruz en Rubio zullen er spreken, maar belangrijk zal ook de algemene sfeer op de conferentie zijn.

Enthousiasme

Een laatste vaststelling is dat het enthousiasme bij de Democraten veel lager is dan in 2008 en bij de Republikeinen veel hoger is dan in 2008 en 2012. Een klein voorbeeld: in het noorden van Texas waren er te weinig stembiljetten. Het is dat enthousiasme dat partijen laat groeien en dat zorgt voor meer kiezers en waarmee men verkiezingen wint. Dat doet men niet met bobo’s in grijze pakken die mee foute beleidskeuzes gesteund hebben.
Ondertussen spreekt Trump voor zalen van 15 000 man en meer, in Alabama had hij dit weekend een publiek van maar liefst 35 000 mensen …

De auteur is bestuurder bij de klassiek-liberale denktank Libera!