Tinne Van der Straeten en het olifantengeheugen van Ecolo

Op 7 november 2007 vindt er in de Kamercommissie Binnenlandse Zaken een historische stemming plaats. Een meerderheid van Vlaamse Kamerleden keurt ‘eenzijdig’ de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde goed. De Franstaligen verlaten woedend de zaal. Toch stemmen de Vlamingen niet unaniem voor de splitsing. Eén Vlaams commissielid onthoudt zich: Tinne Van der Straeten van Groen.

Twee maanden later doet het Vlaamsgezinde EU-parlementslid Bart Staes van Groen hierover een boekje open in het Vlaams-linkse maandblad Meervoud (december 2007). Ecolo en Groen vormden in 2007 al een gemeenschappelijke Kamerfractie. Van der Straeten vertegenwoordigde als enige die Ecolo-Groen-fractie in de commissie Binnenlandse Zaken. Daarom was vooraf afgesproken dat zij zich zou onthouden.

Belangenconflicten

Maar volgens Bart Staes was even goed afgesproken dat de vier Groen-Kamerleden in de plenaire vóór de splitsing zouden stemmen, en de acht Ecolo-Kamerleden tegen. Alleen hebben de Vlaamse Groenen daar nooit de kans toe gekregen. Want onmiddellijk nadien is de carrousel van de belangenconflicten beginnen te draaien, mét steun van Ecolo.

Juist dat was volgens Bart Staes ‘verbijsterend’. Groen had zich braafjes aan de afspraak gehouden in de commissie en daarmee ook de Vlaamse solidariteit verbroken. Vooral in de Vlaamse Rand nam de partij daarmee een politiek risico. Maar Ecolo speelde nadien ten volle het spel mee van de Franstaligen, tegen de gemaakte afspraken in. De onthouding van Tinne Van der Straeten is nadien ook propagandistisch uitgebuit door Ecolo. Zie je wel: de Vlaamse groenen zijn helemaal niet zo extremistisch als de andere Vlamingen.

Een beloning?

Door het grillige spel van de apparentering (lijstverbinding tussen dezelfde partijen over verschillende stemdistricten — red.) in Brabant werd Tinne Van der Straeten in 2010 niet herverkozen in de Kamer. In 2014 was ze geen kandidaat meer. Bij de huidige verkiezingen maakt ze een comeback als derde kandidaat op de Kamerlijst van Ecolo-Groen voor de Kamer in de kieskring Brussel. Dit is een verkiesbare plaats. Op die manier zijn de Vlamingen bijna verzekerd van een Kamerzetel in Brussel. Het is een mooi cadeau van Ecolo aan Groen, en aan Tinne Van der Straeten in het bijzonder.

Zou het kunnen dat dit een late beloning is voor de onthouding van Van der Straeten in 2007? Dat lijkt wel erg vergezocht. Wie zou er nu op het idee komen om de lijstvorming van vandaag in verband te brengen met een stemming van zo maar liefst twaalf jaar geleden?

Alleen, het is Ecolo zelf die de link legt. Want in het programma van die partij lezen we: ‘À noter également donc la présence de candidats Groen: dès la 3ème place avec Tinne Van der Straeten dont on se remémore le vote singulier lors du vote sur la scission de Bruxelles-Hal-Vilvoorde (…).’

Geruststelling voor de achterban, waarschuwing voor de Vlamingen

Dit lijkt bedoeld als geruststelling voor de Franstalige achterban: vrees niet, jullie zullen wel een Vlaamse politica naar de Kamer sturen, maar het is er een van het ‘redelijke’ soort. Maar je kunt het zinnetje even goed lezen als een waarschuwing aan het adres van Groen en Van der Straeten: let op, waag het niet om met de Vlamingen mee te stemmen in communautair geladen kwesties. Want we zullen dat onthouden in 2024.

De kans lijkt me niet zo groot, maar mocht Tinne Van der Straeten ooit een uitgesproken Vlaamsgezind geluid laten horen in de Kamer, dan weet ze wat haar te wachten staat. Dan mag ze een herverkiezing in 2024 op haar buik schrijven.

Op die manier is het geval Van der Straeten een mooie voorafbeelding van wat staat te gebeuren als er voor de gewestverkiezingen in Brussel ooit taalgemengde lijsten worden toegelaten. Zeker, de Vlamingen zullen nog steeds een minimumvertegenwoordiging hebben in het Brussels Parlement. En zeker, de Franstalige partijen zullen hun lijsten grootmoedig openstellen voor Vlaamse kandidaten.

Maar wel op één voorwaarde. Het zal moeten gaan om Vlamingen die blijk geven van ‘un vote singulier’: Vlamingen die niet meestemmen met de Vlamingen. Vlamingen die het niet in hun hoofd halen om de belangen van de Vlaamse minderheid te verdedigen in het Brussels Parlement. De ‘vote singulier’-Vlamingen zullen rijkelijk worden beloond met postjes. De anderen zullen mogen opkrassen.