Urbanus, de rechtse zak

‘Soms heb ik het idee dat wij in Vlaanderen de roetpieten zijn, terwijl Sinterklaas in Wallonië zit en maar cadeaus blijft uitdelen. Natuurlijk stemt iedereen in Wallonië dan voor Sinterklaas! Maar wie die zak vult en al dat speelgoed erin steekt, daar wordt in Wallonië liefst niet te veel over gesproken’, zegt Urbanus afgelopen maandag in een interview met De Morgen. De creatieve duizendpoot klaagt de socialistische Sinterklaasfetisj aan waarbij niet alleen op 6 december, maar het hele jaar door cadeaus worden uitgedeeld die anderen betalen. Hij legt de vinger op de wonde van het Franstalig cliëntelisme, waarbij sociaal dienstbetoon en corruptie inwisselbare begrippen vormen.

Genoeg uitspraken dus om de goegemeente over zich heen te krijgen. Wanneer was het moment nu weer dat we alles door de bril van de identiteitspolitiek van links zijn gaan beoordelen? Waarbij de verstikkende pensée unique – die tolerant en inclusief is, behalve voor wie er een andere opinie op nahoudt – de norm werd? Waar in het verleden de cultuursector en het flamingantisme onlosmakelijk met elkaar verweven waren, is Urbanus een zwarte zwaan in het huidige culturele landschap. Dissidente stemmen worden gemuilkorfd. Bang voor inkomensverlies. Niet rood, geen brood, zoiets. ‘Als de fascisten terugkomen, noemen ze zich antifascistisch’, schreef de Joods-Nederlandse schrijver Jacques Presser.

Taalminnaars

Bij de onafhankelijkheid van België zat Frans in de vezels van de magistratuur, de overheid, de hoge burgerij en de adel. Volgens de Franse bourgeoisie zou tweetaligheid de Belgische eenheid in gevaar brengen. Gent was het epicentrum van het toenmalige verzet van de Vlaamse literatoren met J.F. Willems als vaandeldrager én grondlegger van de Vlaamse beweging.

Is het de eerste Zwarte Zondag? Is Vlaanderen geclaimd door extreemrechts? Exemplarisch is de Vlaamse vlag die nu geframed wordt als collaboratievlag. De hersenscheten van de pedante Tom Lanoye, die een plooi in een zondagse broek als extreemrechts ervaart, zorgen voor een cultivering van deze culturele zelfkastijding. Want ja, Vlaanderen betekent per definitie rechts en rechts is des duivels, stelt de communis opinio.  Zijn Vlamingen dan guilty by association? In dit land van het surrealisme is de emancipatiestrijd nog lang niet gestreden…

Kleptocratie

België is op zijn best een compromis. Op zijn slechtst een kleptocratie. Liefst houdt dit verguisde compromis à-la-belge rekening met de lange tenen van alle betrokken partijen. Het is zodanig ingewikkeld dat een kat haar jongen er niet meer in terugvindt, maar eenieder verlaat de onderhandelingstafel met een triomfantelijk gevoel. Een aanvaardbare stilstand voor iedereen. Wat leverde dat op? Wel, heel wat. We hebben een onaanzienlijke hoeveelheid aan regeringen en volksvertegenwoordigers, beleidsdiarree, alarmbelprocedures, pariteiten, bevoegdheidsconflicten, een grendelgrondwet, een begrotingstekort, veel bevoegden, weinig verantwoordelijken en een obsceen overheidsbeslag. Kortom, geld, middelen en mensen die we in andere domeinen nuttiger hadden kunnen besteden. Zoals, ik zeg maar iets, in de zorgsector of justitie. Vlaanderen heeft de enige onderdrukte meerderheid ter wereld aan een kant van de taalgrens en Wallonië heeft de best beschermde minderheid ter wereld, aan de andere kant van die taalgrens.

Wie betaalt, bepaalt

‘Veel Vlamingen hebben het er ook moeilijk mee dat er zoveel geld van Vlaanderen naar Wallonië gaat’, stelt Urbanus. ‘Als ik dan vaststel dat de politici het solidariteitssysteem schaamteloos misbruiken, dan kom ik in opstand. Als de transfers in de omgekeerde richting gingen, zou het land waarschijnlijk al lang gesplitst zijn.’ Urbanus gaat onverstoord verder: ‘Wallonië heeft nu van Europa 25 miljoen voor de coronazorg gekregen en Vlaanderen 6 miljoen’, (…) maar zou het niet chic zijn van Magnette als hij nu ‘aussi un peu de solidarité’ zou tonen ten opzichte van Vlaanderen en de helft van dat bedrag aan ons zou terugstorten?’

Solidariteit vertrekt namelijk vanuit gelijkwaardigheid, verantwoordelijkheid, wederkerigheid én vrijwilligheid. Een sociale samenleving is onmogelijk zonder politieke solidariteit. Het vereist transparantie en op zijn minst een inspanningsverbintenis. Voorwaarden die niet op het etiket van het Waalse infuus staan vermeld. ‘Maar nu horen we hem niet, de ‘bruggenbouwer’’, besluit de komiek.

Lippendienst

Genoeg onrechtvaardigheden om je als culturele elite tegen te verzetten, nietwaar? In dit land bewijst de Vlaamse culturele elite echter lippendienst aan de gevestigde machten. Dat is ongezien. Compromisloos staat bij kunst nochtans garant voor kwaliteit. In de bestseller Grand Hotel Europa schrijft de romancier Pfeiffer dat ‘kunst nooit streeft naar middelmatigheid, niet minder dan het sublieme is het doel. De kunstenaar zoekt middelen om de uiterste consequentie te realiseren van het artistieke ideaal.’ Kunstenaars zijn eigenzinnig en doen geen toegevingen. Verdient België dan wél de middelmatigheid? Verdienen de Vlamingen en de Walen dan niet het sublieme? Is de eigenzinnigheid van de kunstenaar omgekeerd evenredig met zijn consequentie? Is het uit wanhoop, eerder dan overtuigend alternatief, dat iedere culturo – waar ik mezelf onder reken – een belgicist moet zijn?

Ondertussen neemt de particratie groteske proporties aan. De Vlaamse democratie zit in quarantaine. De politiek is gereduceerd tot een online draaideurenkomedie die dreigt te vervellen tot een tragedie en we worden genoodzaakt onszelf moreel te compromitteren. Zullen de moraalridders van vandaag in een ver morgen inzien dat ze zich hebben bezondigd aan schuldig verzuim toen ze verzaakt hebben om de echte maatschappelijke problemen aan te pakken? Bevrijd van het juk van katholieke kerk hangen de hogepriesters van de cultuur nu aan de ketting van de politieke correctheid.

Identiteitspolitiek

De smaakpolitie heeft bij wijlen een wereldbeeld dat zich voltrekt tussen de navel en het scrotum en waarbij ze vanuit een neomarxistische lens neerkijkt op alles wat zij bestempelt als ‘lage cultuur’. Met zelotische ijver eisen ze – mijmerend over de Russische ziel – dat iedere kunstenaar én extreemlinks én kosmopoliet is. Dat de leesbril afgaat en de oogkleppen worden opgezet als het gaat over een Vlaamse identiteit. Waarom zo neerbuigend tegenover onze kunst, literatuur en cultuur?

‘Het zijn mensen zoals jij en ik die de boel hier draaiende houden, maar wij krijgen nooit eens een complimentje: er wordt ons alleen maar gevraagd om op tijd en stond nóg een tandje bij te steken in het kunstgebit België.’ Stelt Urbanus.

Dit is een uitnodiging. Wees meer zoals Urbanus. Wars van links of rechts, maar wél Vlaams. Een cultuurminnaar. Een dwarsdenker. Een vrijbuiter. Ontwapen je van de ketting van de hedendaagse sociale norm! #JeSuisUrbain.