Vandaag 1888: hoe ontstond de Dag van de Arbeid op 1 mei?

Op 1 mei vierde men vroeger het lentefeest. Pas later wordt 1 mei bekend als Dag van de Arbeid. Elk jaar wordt nu wereldwijd de Dag van de Arbeid gevierd, een feestdag van de socialistische en communistische arbeidersbeweging, ook in de voormalige Sovjet-Unie én in nazi-Duitsland. Op deze dag viert men de strijd om betere arbeidsomstandigheden, de waardigheid van de arbeiders en de hoop op een rechtvaardige samenleving.

In de meeste landen van de EU (onder andere in België, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Italië, Polen, Portugal, Spanje, Tsjechië en Zweden) is 1 mei een officiële feestdag (vrije dag), maar niet in Denemarken, Ierland, Nederland en … de Verenigde Staten. Eigenaardig als je de geschiedenis van het 1 mei-gebeuren leest.

De ‘1 mei’ die wij nu kennen ontstaat in 1888 als herdenking van de executie van vijf Amerikaanse anarchisten die werden beschuldigd van deelname aan arbeidersrellen op 1 mei 1886 in Chicago. Ze worden ter dood veroordeeld en opgehangen. Hierop besluit de Amerikaanse vakbondsfederatie (American Federation of Labor) om voortaan jaarlijks op 1 mei te demonstreren voor de invoering van een achturige werkdag. Het voorstel wordt in 1889 in Parijs overgenomen op het eerste congres van de Tweede Internationale. Maar op het congres van 1891 dienen de Duitse marxisten en de Britten een resolutie in om de Internationale Dag van de Arbeid te verplaatsen naar de eerste zondag van mei. Dit voorstel krijgt echter geen meerderheid, onder meer door het verzet van de Franse afgevaardigden die een verplaatsing naar zondag als een capitulatie zien. Op 10 april 1933 is de regering van Adolf Hitler de eerste in West-Europa die 1 mei per wet tot betaalde feestdag maakt.

In 1955 probeert de katholieke kerk 1 mei te recupereren: de uitroeping door paus Pius XII van de feestdag van de ‘heilige Jozef Arbeider’ op 1 mei is bedoeld om een christelijk tegenwicht te bieden aan de socialistische ‘Dag van de Arbeid’.