Vandaag 1895: Juan Perón geboren, Argentijns staatsman, generaal en… de man van Evita

Op 8 oktober 1895 wordt de Argentijnse staatsman Juan Perón geboren, drie keer tot president gekozen van Argentinië, in 1946, 1951 en 1973. Hij sticht de populistische beweging Justicialismo – in een tijd toen ‘populisme’ nog geen scheldwoord was. Op zijn 15de begint hij te studeren aan de Militaire School en hij blijkt uiterst talentvol. Hij klimt snel op in de militaire hiërarchie, maar uiteindelijk wordt de politiek zijn domein. Perón wordt een van de belangrijkste politici van zijn land in de 20ste eeuw.

Hij wordt snel opgemerkt door de militaire junta die Argentinië regeert. Ze maken de beloftevolle jonge Perón minister van Arbeid en Sociale Zaken (1943), nadien vicepresident en minister van Oorlog (1944). Maar hij valt in ongenade wegens ‘te sociaal’ en belandt achter de tralies. Maar onder druk van massademonstraties wordt hij uit de gevangenis ontslagen. Vier dagen na zijn vrijlating, op 21 oktober 1945, trouwt Perón met de 24 jaar jongere actrice Eva Maria Duarte, die al snel wereldwijd bekend wordt als ‘Evita’.

De Verenigde Staten onder president Harry S. Truman proberen de Argentijnse presidentsverkiezingen van 1946 te beïnvloeden door het ‘Blauwe Boek’ te publiceren. Ze willen Perón in verband brengen met de vermeende samenwerking tussen Argentinië en het Derde Rijk. Dat mislukt omdat veel Argentijnen het zien als een poging van de VS om zich te moeien met de binnenlandse aangelegenheden van hun land.

Perón blijkt zo populair dat hij tot president van Argentinië verkozen wordt met 56% van de stemmen. Hij wordt stevig gesteund door Evita. Die richt de stichting Fundación Eva Perón op, die onder haar leiding het centrum van het sociale werk van de regering Perón wordt en onder de bevolking groeiende populariteit geniet.

Perón nationaliseert de spoorwegen en voert een sterke industrialisatie van het land door. Hij volgt een ‘Derde Weg’ tussen kapitalisme en communisme en is hevig gekant tegen Amerikaans imperialisme. Zijn ideologie, Justicialismo genoemd, is geïnspireerd door het solidarisme in Europa. Hij streeft naar klassenverzoening en nationale solidariteit en voert het vrouwenstemrecht in. In 1947 reist Evita naar Europa om de regering van haar man te promoten. De 28-jarige bezoekt Spanje, Frankrijk, Italië en Zwitserland en wordt ook door paus Pius XII ontvangen. Ze is enorm populair bij de bevolking, maar overlijdt in 1952, 33 jaar oud. Kort voordien (1951) was Perón herkozen, nu met 62% van de stemmen.

In september 1955 werd Perón afgezet door een militaire staatsgreep. De generaals hebben de zaak goed voorbereid en bereikt dat Perón door de paus wordt geëxcommuniceerd. Redenen waren onder meer dat Perón de echtscheiding heeft gelegaliseerd en de discriminatie van buitenechtelijke kinderen verboden. Acht jaar later trekt het Vaticaan de excommunicatie terug in.

Na het herstel van de democratie wordt Perón in oktober 1973 opnieuw tot president verkozen, maar sterft op 1 juli 1974, minder dan een jaar nadien. Het peronisme bestaat nog altijd en is vandaag de dag nog steeds een belangrijke factor in de Argentijnse politiek.