Verkiezingen in Nederland: nog minder dan drie weken te gaan

De meet is in zicht. Op woensdag 22 november worden de  Nederlandse stemgerechtigden naar de stemlokalen geroepen om een nieuwe Tweede Kamer te verkiezen.  

Ter herinnering…

De laatste peiling (Eén Vandaag – Ipsos):

• VVD: de liberale partij: 18%, 28 zetels (-6)
• NSC: de partij van Pieter Omtzigt: 16,8% en 26 zetels (+25)
• PvdA-GroenLinks: de partij van Frans Timmermans: 13,7% en 22 zetels (+5)
• PVV: de partij van Geert Wilders: 10,6% en 17 zetels (sq)
• BBB: de BoerBurgerBeweging van Caroline van der Plas: 7,7% en 12 zetels (+11)
• D66: de links-liberale partij: 5,6% en 8 zetels (-16)
• PDD: de partij van de dieren: 5% en 7 zetels (+1)

Opvallend. Al de andere partijen ( BJ1, Denk, CDA, CU, JA21, Forum, 50plus, SGP, SP en VOLT ) behalen geen 5% maar zijn samen goed voor 30 zetels. Het invoeren van een Vlaamse kiesdrempel van 5% zou in Nederland enorme gevolgen hebben. Maar voor een wijziging van het kiesstelsel is  een tweederdemeerderheid nodig in de beide Kamers van de Staten-Generaal.

Nieuw onderzoek

De NOS heeft een Ipsos-studie gepubliceerd over wat de Nederlanders het belangrijkste vinden, wie er mag besturen en wie niet, en wie de meest geschikte minister-president zou zijn. Het kan de Vlaamse media misschien inspireren…

De belangrijkste thema’s?

• gezondheidszorg: 65%
• betrouwbaarheid overheid: 63%
• bestaanszekerheid: 60%
• normen en waarden: 60%
• asiel- en migratie: 55%
• sociale zekerheid: 54%
• beter bestuur: 50%

Wat opvalt – los van de gezondheidszorg, die ongeveer overal en ongeveer altijd op één staat – is dat het behoud van de welvaart, degelijk bestuur en de migratieproblematiek voorop staan. Dat zijn uitgerekend de thema’s van nieuwe partijen zoals de BBB en het NSC.

Wat ook opvalt is dat alle andere items onder de 50% scoren (klimaat 34%, buitenlandse conflicten 21%, enz…).

Anderzijds vindt zestig procent van de PvdA-GroenLinks-aanhang de zorg om het klimaat het belangrijkste stemmotief. Bij de VVD is dat maar een kwart.

Waarnemers wijzen erop dat dit prioriteitenlijstje aantoont dat nogal wat politieke partijen focussen op de verkeerde items. Het resultaat, wordt gezegd, van de verloren band met de dorpsstraat. (Maar dat is bij ons wellicht ook het geval.)

Wie wel, wie niet ?

In Nederland is er geen cordon sanitaire. IPSOS vroeg aan de kiezers welke partijen er absoluut niet of absoluut wel in de volgende regering moeten zitten.

De voorkeur gaat uit naar een kabinet met het NSC (36%), dan de VVD (27%), dan de BBB (25%), dan het linkse kartel (23%) en dan de PVV (20%). Hieruit kan men om te beginnen afleiden dat deze vijf partijen, als het over regeringsdeelname gaat, populairder zijn dan hun stemmenpotentieel. Concreet: Omtzigt moet er zeker bij zijn, en liefst in combinatie met de VVD en de BBB. Het linkse kartel scoort maar iets hoger dan de PVV van Geert Wilders.

Op de vraag wie er zeker niet moet bij zijn, is het antwoord:  zeker niet het Forum van Thierry Baudet (46%), de PVV (25%), de VVD (21%), het linkse kartel (20%) en D66 (19%). Baudet is dus de minst gewenste. En voor de PVV ligt het negatieve percentage iets hoger dan het positieve. Omtzigt en Van der Plas hebben de minste tegenstanders.

Minister-president

Ipsos peilde ook naar de meest geschikte minister-president. Daar maakt het internationaal peilingsbureau het onderscheid tussen rechtse, linkse en middenpositie-kiezers.

Voor rechts is Dilan Yesilgoz (VVD) met 25% de uitverkorene, Pieter Omtzigt (NSC) volgt op 17%  en Geert Wilders (PVV) op 15%.

Bij de midden-kiezers is dat Pieter Omtzigt (18%), Dilan Yesilgoz (16%) en Frans Timmermans (10%).

De linkse kiezers prefereren Frans Timmermans (40%), voor Pieter Omtzigt (12%) en Dilan Yesilgoz (5%).

Over alle kiezers heen wint Omtzigt (17%) nipt voor Yesilgoz (15%) en Timmermans (12%). En hier is er een probleem. Want Omtzigt wordt het meest genoemd, maar deze lijsttrekker heeft al meermaals gezegd geen kandidaat te zijn voor het Torentje. Wie Omtzigt dan wel naar voren schuift is niet geweten.

Conclusie in 5 punten

1. Deze stembusslag wordt een nek-aan-nekrace tussen de VVD en het NSC.
2. Het ziet er naar uit dat Nederland wel eens voor het eerst een vrouwelijke regeringsleider zou kunnen krijgen.
3. Zou Frans Timmermans al spijt hebben van zijn vertrek uit de Europese Commissie?
4. Veel partijen hebben zich vergist in de keuze van thema’s.
5. Nog minder dan 20 dagen te gaan!