Vlaams-Brusselse zege voor Grondwettelijk Hof

Het Brussels Gewest vindt dat het ondergefinancierd wordt en de Franstaligen eisten dan ook meer geld tijdens de regeringsonderhandelingen. Op die vraag werd ruim ingegaan door de Vlaamse onderhandelaars en de Di Rupo-akkoorden voorzien een extra van 461 miljoen euro, jaarlijks te indexeren. Het Brussels Gewest zit naar eigen zeggen dan wel in slechte financiële papieren, maar vindt anderzijds toch budgettaire ruimte om subsidies te verlenen voor gemeenschapsaangelegenheden. Die liggen nochtans buiten de eigen bevoegdheid als gewest. In de begroting van 2010 voorzag de Brusselse regering 4,5 miljoen euro voor de uitbreiding van kinderdagverblijven. Wettelijk gezien is dat echter een zaak voor de Vlaamse en Franse gemeenschappen.
‘De zwakke schakel van de taalwetgeving is de afdwingbaarheid. Als één van de partijen een afspraak niet naleeft dan voelt de andere zich bekocht. Het Vlaams Komitee voor Brussel gaat alvast voor het doen naleven en afdwingen van de taalwetgeving in de hoofdstad’, schreef toenmalig VKB-voorzitter Jan Degadt in De Brusselse Post van maart 2010. Geen loze woorden, want het VKB trok in 2010 naar het Grondwettelijk Hof om die bevoegdheidsoverschrijding bij de crèchefinanciering te laten vernietigen. De Vlaamse regering volgde het VKB en de eisers kregen in december gelijk. Het Hof bepaalt duidelijk dat het Brussels Gewest geen gemeenschapsaangelegenheden mag financieren via de gemeenten. Ze mag dat wel via de Vlaamse (VGC) en Franse (Cocof) Gemeenschapscommissies. Maar dan moet een 20/80-verhouding in acht genomen worden, wat via de gemeenten niet het geval is.
De 4,5 miljoen euro moet niet worden terugbetaald, maar de Brusselse minister-president Picqué reageerde wel teleurgesteld. In de toekomst zal zijn regering wel rekening moeten houden met de uitspraak van het Hof. Voor het VKB is het ook belangrijk dat die organisatie door het Grondwettelijk Hof erkend wordt als verdediger van de collectieve belangen van de Vlamingen in de hoofdstad.
Wie er alleen de Vlaamse pers op naslaat, zal hier wellicht kennis nemen van een primeur. Alleen Het Laatste Nieuws en De Tijd besteedden een – dan nog piepklein – stukje aan deze toch wel belangwekkende uitspraak van dit hoge rechtscollege. Aan Franstalige zijde lag dat wel even anders. Alle media sprongen op de zaak en Le Soir maakte zowaar een halve pagina vrij om de uitspraak te duiden. Die Franstalige persorganen begrepen meteen de grote betekenis van het arrest, waardoor de ruimte om (vals) te spelen voor het Brussel Gewest sterk wordt beperkt. De interpretatie van het Grondwettelijk Hof gaat in tegen de wens om van Brussel een evenwaardige deelstaat te maken, op alle terreinen volwaardig bevoegd. Die doelstelling blijft uiteraard bestaan, maar zal via wetswijzigingen moeten worden doorgevoerd. De sluipweg die wordt gevolgd, lijkt nu voor een deel afgesloten.
Het VKB heeft nog een volgend verzoekschrift lopen bij datzelfde Grondwettelijk Hof. Sprong de Vlaamse regering in de crèche-zaak slechts achteraf op de kar, dan nam ze dit keer mee het voortouw. De nieuwe klacht wil dat de uitgaven van het Brussels Gewest voor schoolgebouwen ook worden vernietigd, om dezelfde reden. Logischerwijze mogen we verwachten dat het Hof ook in deze zaak het Brussels Gewest op zijn plaats zet.
Voor alle duidelijkheid: het VKB is niet gekant tegen de bouw van scholen en kinderdagverblijven in Brussel, wel integendeel. Maar het zijn de beide gemeenschappen die daar de initiatieven moeten nemen. Wie zich in elk geval niet kan vinden in de uitspraak van het Hof, zijn Ecolo en Groen! ‘Het gewest springt gewoon bij, om de gigantische demografische uitdaging te helpen aangaan’, zegt Elke Van den Brandt van Groen! in Brussel Deze Week. Dat de wet daarbij met voeten wordt getreden, stoort haar duidelijk niet echt.