De vlaktaks is een zegen, maar uit de mond van Open Vld klinkt het vals

‘Hoe meer regels, hoe voordeliger voor de superrijken’ zei Tove Maria Ryding van het netwerk Eurodad, in de nasleep van de Paradise Papers. ‘Een systeem zonder uitzonderingen in plaats van de fiscale koterijen zou ons veel meer opleveren’ trad fiscaal expert Michiel Maus haar bij. Dit systeem bestaat en het noemt de vlaktaks.

In vergelijking met de catalogus van 3Suisses is onze belastingaangifte met 850 rubriekjes een ware encyclopedie. Drukkingsgroepen hebben met lobbyfiscaliteit het rechtvaardigheidsbeginsel van het huidig progressief stelsel uitgehold met allerlei aftrekposten, uitzonderingen, verminderingen en compensaties. Om dit regelbos te kappen bestaat er een belastingvorm dat ook al in menig Europees land wordt toegepast: de vlaktaks. ‘The Flat Tax’ heeft als theoretische vader Nobelprijswinnaar Milton Friedman en als praktiserende grootvader Andrew Melon. Deze Amerikaan met Schotse roots was de superrijke eigenaar van onder meer Gulf Oil en Alcoa. Tussen 1920 en 1929 was hij ook nog minister van Financiën in Amerika. Hij verlaagde zes keer de belastingen en tot grote verbazing van zijn criticasters stegen de belastinginkomsten met 300 miljoen dollar, van 719 miljoen naar 1 miljard. In 1981 stelden Robin Hall & Alvin Rabushka hun theorie voor om alle federale belastingen te vervangen door een uniform, laag en eenvoudig tarief van 19 procent op alle inkomsten met een belastingvrije som van 25.500 dollar. Het systeem was zo eenvoudig dat het ‘postcard tax return’ genoemd werd. Een belastingaangifte op een postkaart.

Gelegaliseerde diefstal

De grenzen van de schraapzucht van de overheid op het inkomen van Jan Modaal zijn al lang overschreden. De hoge marginale aanslagvoeten in de personenbelasting hebben een ontmoedigend effect op de economische activiteit en zijn onrechtvaardig. Door de lasten op arbeid wordt arbeid een last. We zijn nagenoeg olympisch kampioen in de discipline ‘belasting betalen’. Een overheidsbeslag van 53% is gelegaliseerde diefstal. In Amerika is belastingontduiking een misdaad, hier een daad van wettige zelfverdediging. Een vlaktaks is het heffen van één uniform belastingtarief, het afschaffen van aftrekposten en het invoeren van een belastingvrije schijf ter grootte van het bestaansminimum (bijvoorbeeld 12.500 euro). Het gaat dus asociale toestanden tegen. De vlaktaks doorbreekt de tweespalt tussen de formele belastingvoet, die zeer hoog is en de reële belastingvoet, die voor sommigen veel lager is gezien de fiscale spitstechnologie (of in het jargon ‘optimalisatie’ genoemd) en het selectief geheugenverlies (of amnesie) van de belastingbetaler. Doordat bij een vlaktaks allerhande aftrekken wegvallen, ingewikkelde achterpoortjes gesloten worden en er enkel een belastingvrije som overblijft, is de formele belastingvoet gelijk aan de reële belastingvoet. Het is en blijft een progressief systeem omdat men meer moet betalen naargelang men meer verdient.

Dubbele discriminatie

Ons huidig systeem is een interventionistisch systeem. Men mag van zijn inkomen bedragen  aftrekken als men aan bepaalde voorwaarden voldoet. De voorwaarden op zichzelf zijn een vorm van dubbele discriminatie. Waarom zou eenzelfde inkomen (meestal bekomen door arbeid) anders belast moeten worden naargelang de sociale status? En waarom zou iemand meer belasting op zijn inkomen moeten betalen om daar mee de aftrekposten van een andere medeburger te financieren? Een tweede reden is dat veel van deze aftrekposten eerst een uitgave veronderstellen. Lage inkomens vallen dus uit de boot, omdat hun inkomen te laag is om die uitgaven te verrichten. Meestal zijn de aftrekmogelijkheden ook beperkt in de andere zin. Als het inkomen een bepaald niveau overschrijdt, komt men niet meer in aanmerking. Met andere woorden, de huidige inkomstenbelasting geeft aanleiding tot een behoorlijk antisociaal klassensysteem. In plaats dat men zich via arbeid progressief kan opwerken op de sociale ladder, worden bijkomende inspanningen gestraft, waardoor men ‘gevangen’ blijft in zijn sociale inkomensklasse. In het huidige systeem is mobiliteit tussen de inkomensklassen zeer moeilijk gemaakt. Het wordt ons verkocht omdat het socialer zou zijn, maar in werkelijkheid bereikt men net het omgekeerde. Het leidt (of lijdt) tot de grassprietmaatschappij: aftoppen wat groeit. Wie arm is, blijft arm. Wie rijk is, blijft rijk, maar wie werkt, moet blijven werken of hij wordt arm. En werkt hij hard, dan houdt hij soms minder over dan voordien. De vlaktaks daarentegen stimuleert de economie, is sociaal, motiveert om te werken en sluit frauderen uit. Terugverdieneffecten compenseren de budgettaire kost en de helft van onze belastingambtenaren kunnen we elders productief inzetten. Verliezers zijn de accountants en de dure fiscale spitstechnologen.

Wie gelooft die mensen nog?

In mijn boek Rechts voor de raap uit 2006 stelde ik een vlaktaks voor van 30% in de personenbelasting en 15% in de vennootschapsbelasting. Ik werd er o.a. voor geëxcommuniceerd bij de VLD en mijn boek stond stante pede op de blauwe lijst van de Index librorum Prohibitorum. Vandaag heeft Gwendolyn Rutten eindelijk het licht gezien en stelt ze net hetzelfde voor. Voortschrijdend inzicht, platte demagogie of aanbidding van het gouden kalf omdat de ideologische blauwe koe leeggemolken is door twee decennia machtsdeelname? Wie gelooft die mensen nog? Boven de Moerdijk in Nederland berekende het Leidense professorentrio Caminada, Goudswaard en Vording 20 jaar geleden al dat een vlaktaks van 27,7% de Nederlandse schatkist geen cent zou kosten. Het CDA (het ideologische equivalent van onze CD&V) nam het op in zijn partijprogramma. De huidige Nederlandse regering-Rutte III met haar minister van Financiën Wopke Hoekstra bestudeert nu een sociale vlaktaks van 36,93 %. Hier zijn onze boswachters eerder stropers. Hans D’hondt, ex-kabinetschef van premier Yves Leterme ten tijde van de bankencrisis en sedert 2010 baas van de fiscus, was tien jaar lang bestuurder bij de Belgische Maatschappij voor Internationale Investeringen (BMI), van 23 maart 2006 tot 8 juni 2016. Een overheidsvehikel dat opduikt in de Paradise Papers. De paus bij de fiscus had dus een vinger in de pap in een belastingparadijs. De ethiek van een bananenrepubliek. Om het fiscaal vluchtgedrag en de belastingontduiking door overheidsbedrijven te vermijden is de vlaktaks zelfs al een zegen.