Voor de Senaat niks onder de boom

De begroting van de Senaat voor 2019 is vastgelegd op 40.000.000 euro. Dat is nog altijd een smak geld, maar toch alweer 4,76% minder ten opzichte van vorig jaar. In 2013, net voor het begin van deze legislatuur, bedroeg de senaatsbegroting nog 69.881.000€. Het huidige budget ligt dus 42,67% lager. Weinig overheidsinstellingen doen beter. Het overgrote deel van de dotatie (45,90%) gaat naar de lonen van het statutaire personeel. Op 1 januari 2019 telt de Senaat nog 187 voltijdse personeelsleden. In 2019 gaan er nog eens 14 met pensioen. Anderen, zoals het veiligheidspersoneel, vallen sinds 2018 ten laste van de Kamer. Voor de Senaat een besparing, maar aangezien hun lonen hoe dan ook betaald moeten worden, maakt het voor de belastingbetaler weinig uit. Ook op andere posten wordt er bespaard, maar dat is peanuts vergeleken met de personeelskosten.

De Senaat kost de Belgen dus elk jaar minder en dat is het goede nieuws. Minder goed nieuws is, dat 40 miljoen euro beschouwd wordt als het minimum minimorum, althans volgens SP.a’er Bert Anciaux, die naar jaarlijkse gewoonte de begroting mocht toelichten in het halfrond. Volgens de socialistische fractieleider komt de werking van de Senaat in het gedrang als de dotatie nog verder krimpt. Bij de voorstelling van de begroting in 2015 zei Anciaux, dat de relevantie van de Senaat zou worden afgemeten aan de kostprijs van de instelling. Hij bedoelde daarmee dat de bevolking en de rest van de politiek het bestaan van de Senaat zouden blijven aanvaarden op voorwaarde dat de instelling niet te veel kost. Toen leek een bodembudget van 20 miljoen euro hem mogelijk, op voorwaarde dat nog meer uitgavenposten ten laste zouden vallen van de Kamer. Zoals met het veiligheidspersoneel gebeurd is.

De zingende castraat

Maar een dergelijke vestzak-broekzakoperatie is volgens de voorstanders van de Senaat niet wenselijk. De Senaat nog verder budgettair uitkleden zou het prestige van de Eerste Kamer nog meer kelderen, en dat willen de aanhangers uiteraard niet. Zij dromen van een Senaat die desnoods nog 100 jaar meegaat, liefst met bevoegdheden die worden uitgebreid. En daarom zal deze politieke castraat het vermoedelijk nog wel een tijd uitzingen. Minstens nog een legislatuur, want voor 2024 kan er niets veranderen. Een opheffing van de Senaat, of een nieuwe aanpassing van zijn bevoegdheden, vereist immers een grondwetswijziging. Die kan alleen doorgaan als het huidige parlement de grondwet, of bepaalde artikelen daaruit voor herziening vatbaar verklaart.

Ik zie weinig aanleiding daartoe, integendeel. Tijdens haar afscheidstoespraak (ze wordt eerste schepen in haar geboortestad Luik) stak ex-voorzitter Christine Defraigne de loftrompet over de nieuwe Senaat, waarin ze 15 jaar zitting had waarvan 5 als voorzitter. Defraigne pleitte ook onverbloemd voor het herfederaliseren van bevoegdheden. De Vlaamse partijen zijn dus gewaarschuwd, want het heimwee naar la Belgique à papa is bij sommigen nog zeer levendig. En niet alleen in Franstalig België. Ook in Vlaanderen zijn er nog heel wat politici die de nostalgie naar een viriele Senaat en het oude België koesteren.