‘We gaan politiek en cultureel de uitdaging aan’

Zondag is er het Jaarlijkse Vlaams Nationaal Zangfeest in de Lotto Arena in Antwerpen. Op de vooravond daarvan heeft het organiserende Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ) een nieuwe voorzitter verkozen, Bart Fierens. Die neemt op 1 april de fakkel over van Erik Stoffelen die 12 jaar voorzitter was van het ANZ. Stoffelen zal dus zondag 17 maart zijn laatste toespraak houden als ANZ voorzitter.

Bart Fierens

Het ANZ zocht een mondige, partijpolitiek neutrale voorzitter en vond die in Bart Fierens, geen interne ANZ-kandidaat. Ze hebben hem buiten de eigen organisatie gezocht en gevonden. Fierens is wel een goede bekende in Vlaamse Beweging, zeker in het Antwerpse en de Noorderkempen. Als lid en jarenlang voorzitter van Marnixring Pater Stracke. Als pluspunt is hij ook partijpolitiek maagd, maar met een goede verstandhouding met de top van de verschillende V-partijen. Belangrijk voor de evenwichtspositie die hij zal moeten bekleden.

Bart Fierens is ook al bijna 25 jaar voorzitter van het 11-julicomité in Schoten. Waar hij samen met de gemeente en de gemeentelijke cultuurdienst elk jaar de viering organiseert. In die viering zit iets wat ook het ANZ kenmerkt, namelijk het samengaan van cultuur en politiek. Zo is er elk jaar een prijs aan een cultureel verdienstelijke inwoner van Schoten. Dit jaar is dat Beatrijs Van Craenenbroeck, die een belangrijke rol heeft gespeeld in de internationalisering van het werk van de priester-dichter Anton van Wilderode.

Spagaat

‘Het Vlaams-Nationaal Zangfeest is een uniek gebeuren in de wereld. Cultuur en politiek worden er door samenzang met elkaar verweven tot een streven naar Vlaamse autonomie.’ Zo schreef Dirk Rochtus in 2014 op Doorbraak. Bart Fierens beaamt dat: ’Het Zangfeest is een soort spagaat tussen cultuur en politiek. Dat zijn de twee pijlers van onze werking. Het zal mijn opdracht zijn om die allebei te versterken.’

De nieuwe ANZ-voorzitter staat voor een hele uitdaging. ‘We mogen onze banden met het verleden niet breken, het Zangfeest heeft een grote geschiedenis. Maar we mogen ook geen treinen missen, niet cultureel en niet politiek. Cultureel moeten we de hedendaagse Vlaamse muziek meer waarderen. We moeten verfrissen en ook bekende Vlaamse muzikale mensen durven engageren. Tegelijk moeten we aandacht hebben voor het muzikale culturele erfgoed, met schitterende componisten, dichters, en artiesten. Maar die zijn er ook vandaag. Het is een verhaal van vandaag, gisteren én morgen. Daarnaast moeten we ook politiek stappen verder zetten. Wij moeten als beweging de richting aangeven, de politieke partijen vooruitstuwen, wij moeten ze niet volgen.’

Evenwicht

Het Zangfeest is de enige van de ‘traditionele’ Vlaamse manifestaties die overleefde en erin slaagt om de brede Vlaamse Beweging samen te krijgen. Zeg maar dat er zowel partijtoppers van het Vlaams Belang als van de N-VA zijn en ook nog CD&V’ers.

Het is dan ook altijd uitkijken naar de boodschap van die Vlaamse Beweging. Geen makkelijke taak voor de voorzitter om streng maar rechtvaardig te zijn. Het is altijd niet streng genoeg voor de ene en niet rechtvaardig genoeg voor de andere. Dansen op een slappe koord, heet dat. Bart Fierens beseft dat, maar is daar niet bang van. ‘Het is een evenwichtsoefening, dat klopt, maar dat mag niet kantelen in oppervlakkigheid. Wij moeten de partijen niet naar de mond praten en niet bang zijn om ze voor het hoofd te stoten. We moeten als Vlaamse Beweging de richting aangeven. Ik meen dat de beweging dat nu te weinig doet. Maar de beweging is vandaag ook leeggeplukt en onthoofd door de partijen. We moeten de slogans overstijgen en concreter worden. De stappen die we willen zetten moeten we invullen en degelijker zijn en rationeler.’

Veroudering-vernieuwing

Buiten de Vlaamse Beweging wordt makkelijk schamper gedaan over het Zangfeest. Nog enkele jaren en het stopt vanzelf als de laatste zanger is uitgezongen, klinkt het. Heeft het Zangfeest geen groeiend vergrijzend probleem? ‘Het publiek veroudert inderdaad. Zoals Vlaanderen vergrijst, vergrijst ons publiek. Maar het is niet onze bedoeling om het Zangfeest te laten uitsterven met het publiek. Dat moeten we doen door zowel cultureel als politiek de uitdaging aan te gaan. En dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Dat besef ik.’

Maar hoe moet die inhoudelijke politieke vernieuwing er dan uitzien? Zal ook het Zangfeest de weg opgaan die de IJzerwake opgegaan is, die van de identiteit: Vlaanderen uitbouwen om onze identiteit te beschermen tegen de massamigratie? ‘Ik ben nog niet begonnen aan mijn toespraak voor volgend jaar.’ Zegt Bart Fierens. ‘Ik vind onze wortels wel belangrijk. Wie zijn we? Er is een duidelijk probleem met ontworteling in onze samenleving. Dat zorgt er voor dat mensen zich hier niet thuis voelen. We moeten op zoek naar de geborgenheid van onze gemeenschap, Vlaanderen. Dat zie ik breed, de Vlamingen, niet eng. Zoals onze Vlaamse cultuur ook zijn plaats heeft in de Europese cultuur.’

Het Zangfeest gaat door op zondag 17 maart in de LottoArena om 14u30. Kaarten bestellen kan op de website van het ANZ. (U kan er ook Doorbraakboeken kopen voor en na het Zangfeest)