Zweeds uiterst rechts op winst

Op 9 september gaan de Zweden naar de stembus. Alle peilingen en onderzoeken bevestigen dat de rechts-radicale SverigeDemokraterna hun aandeel zullen verdubbelen tot 13% (49) zetels. Daarmee zouden ze de derde partij van het land worden.

Sinds de migratiecrisis van 2015, staat de demografie in Zweden onder druk. Dat jaar nam het land 163.000 asielzoekers op. De laatste vier jaar immigreerden er 350.000 ‘vluchtelingen’ in het Scandinavische land. Met een bevolking van 10 miljoen zielen, is dat de grootste migratie-influx van de hele EU.

Omdat alle polls al een tijd in dezelfde richting wijzen, en er steeds meer ‘samenlevingsproblemen’ opduiken, heeft de altijd aanwezige regeringspartij van de Sociaaldemocraten ondertussen het geweer van schouder veranderd. In navolging van de Deense zusterpartij, wil ze nu scherpere controles op niet-Europese immigratie. Premier Stefan Löfven liet eerder ook verstaan dat zijn partij in het verleden ‘naïef’ was. De sociaaldemocraten daalden in de opiniepeilingen tot 22%. Nochtans piekte ze decennia lang gemiddeld op 45%.

Vermits ook de centrumrechtse Moderaterna afstevent op hoop en al 17%, en een kartel van vier rechtse oppositiepartijen er evenmin in slaagt brokken te maken, dreigt het Zweedse politieke landschap hopeloos verdeeld te geraken bij de volgende verkiezingen. Een Grote Coalitie naar Duits voorbeeld, zit er voor Modernaterna noch Sociaaldemocraten in.

Cordon of gedoogsteun

Vraag is of het politieke establishment het meer dan tien jaar oude cordon sanitaire rond de Zweedse Democraten zal behouden. Misschien is een van beide partijen bereid een minderheidsregering te leiden, met gedoogsteun van uiterst rechts, eveneens naar Deens voorbeeld, waar de Dansk Folkeparti in het verleden centrumrechts in het zadel hielp. Jimmie Akesson, partijleider sinds 2005, ruikt zijn kans. Maar het feit dat de SverigeDemokraterna roots hebben liggen in de Zweedse neonazibeweging, speelt de partij parten. Ook al gooit ze steeds vaker de meest ranzige elementen uit de partij.

Nog anderhalve maand. En de EU kan weer op de achterste poten staan omdat alweer een rechts-radicale, al dan niet populistische partij, uitgroeit tot de winnaar van de verkiezingen. Dat de sociaaldemocraten de grootste verliezer zullen zijn, daar raakt iedereen dan weer wel aan gewend.