1 juni. Net binnen: Vlaamse graaf Filips van den Elzas overleden

Elk jaar   De Internationale Dag van het Kind, een feestdag die in verschillende landen op 1 juni wordt gehouden. Vanaf het begin is er onduidelijkheid over de inhoud en de datum van deze dag. In 1954 sprak de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties een aanbeveling uit voor een Universele Kinderdag om hiermee de kinderrechten actueel te houden. Deze is bekend als de Internationale Dag van de Rechten van het Kind en gaat door op 20 november. Maar Turkije, dat als eerste moderne staat al in 1920 een ‘Dag van het Kind’ invoerde, was niet akkoord: hun dag wordt jaarlijks gevierd op 23 april.

In de Europese Unie en vele andere landen, waaronder Rusland, India en China, wordt nu de Internationale Dag van het Kind op 1 juni en de Internationale Dag van de Rechten van het Kind op 20 november gevierd. Er zijn echter landen die andere data aanhouden: in Thailand is het de tweede zaterdag van januari, in Hongkong en Taiwan 4 april, in Zuid-Korea 5 mei, in Panama, Cuba en Venezuela de derde zondag van juli, in Costa Rica 9 september, in Honduras 10 september, in Nepal 14 september, enz., enz.

Paula Semer (1925-2021)

2021   Overlijden in Bosvoorde van Paula Semer (96). Ze is tijdens de pioniersjaren van de Vlaamse televisie een van de eerste drie radio- en televisiepresentatrices. Daarnaast is ze ook actrice en producer. Ze zetelt van 1995 tot 1999 in de Senaat voor de SP.

2013   Overlijden in Hasselt van Miel Cools (78), Vlaamse zanger en gitarist. Hij was een van de pioniers van de kleinkunst in Vlaanderen. ‘Houden van’…

2001   Kroonprins Dipendra opent het vuur in het koninklijk paleis van Nepal: koning Birendra en koningin Aiswarya komen om.

1998   De Europese Centrale Bank wordt opgericht met als vestigingsplaats Frankfurt am Main.

1972   Per 1 juni 1972 moeten mensen op een motorfiets en een scooter in Nederland een valhelm dragen. België volgt in 1976.

1961   WIJ, het partijblad van de Volksunie, wordt een weekblad. In 1956 was WIJ al overgeschakeld van maandelijks naar halfmaandelijks.

1932   De Nederlandse Tweede Kamer neemt een wet aan die godslastering strafbaar stelt. België heeft nooit zo’n wet gekend, maar wel sinds 1847 een wet die majesteitsschennis strafbaar stelt met drie jaar

Klaus Groth (1819-1899)

gevangenis. Elk land heeft zo zijn prioriteiten. Maar om correct te zijn: sinds 2014 mag je in Nederland God beledigen en in België sinds 2021 zelfs de koning.

1919   Eerste openbare meeting van het Vlaamse Front, de Vlaams-nationale partij na de Eerste Wereldoorlog, ontstaan uit de Frontbeweging en het protest van de Vlaamse soldaten in de loopgraven aan de IJzer.

1899   Overlijden in Kiel (Schleswig-Holstein) van de Nederduitse dichter Klaus Groth (80), auteur van onder meer Quickborn (1852). Hij inspireerde de opkomende Nederlandstalige literatuur in Vlaanderen. Rosalie Loveling vertaalde zijn Trinia (1864). Na zijn dood werd het geboortehuis van Klaus Groth in Heide (Schleswig-Holstein) tot museum uitgebouwd (1914). Een Klaus-Groth-Gesellschaft en een Klaus-Groth-Preis voor Nederduitse literatuur zetten zijn actie voor de erkenning en de literaire beoefening van de Nederduitse taal voort.

Paul de Mont (1895-1950)

1895   Geboorte in Ninove van Paul de Mont, Vlaams schrijver, journalist en politicus. Hij meldt zich in 1914 als vrijwilliger en wordt officier aan het IJzerfront. Daar verliest hij in oktober 1917 bij een Duits bombardement zijn beide benen. Na een langdurig genezingsproces begint hij te schrijven, in totaal 17 toneelstukken, een roman en een aantal essays. In april 1930 wordt hij hoofdredacteur van de krant Het Algemeen Nieuws. De Mont was gefascineerd door de toenemende oorlogsdreiging in Europa.

In 1936 neemt hij ontslag bij de krant om gecoöpteerd senator te worden voor Rex, de partij van Léon Degrelle. De Mont werd voorzitter van Rex-Vlaanderen en hoofdredacteur van het Vlaamse partijblad De Nieuwe Staat. Hij pleit in zijn artikelen voor culturele autonomie en de federalisering van België.

De Mont ijvert voor een samenwerking tussen Rex en het Vlaams-nationalisme, maar kan niet voorkomen dat de samenwerking van Rex en VNV volledig mislukt en Rex steeds meer antidemocratisch wordt. In februari 1939 neemt hij ontslag uit Rex. In september 1939 wordt hij commentator voor De Standaard onder het pseudoniem Oslower. Dat is een verwijzing naar de door koning Leopold III en koningin Wilhelmina opgezette Oslogroep (België, Nederland, Luxemburg en de Scandinavische landen) die voor vrede en de neutraliteit van deze landen opkomt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog onthoudt Paul de Mont zich van elke politieke activiteit.

In 1952 kreeg hij postuum de driejaarlijkse staatsprijs voor toneelletterkunde voor Artevelde’s val (1947). Voor dit stuk had hij grondig historisch onderzoek verricht, terug te vinden in zijn essay Artevelde, de mythe en de man (1948).

1881   Geboorte in Waarschoot van Emiel Verheeke, Vlaamsgezinde syndicalist. Hij engageert zich voor de Christelijke Textielcentrale waarvan hij in 1912 nationaal schatbewaarder en na de Eerste Wereldoorlog de leidende figuur wordt. Dit geeft hem een groot gezag, want in 1920 werkt meer dan 1 op 3 leden van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) in de textiel. Verheeke probeert van deze positie gebruik te maken om het ACV geleidelijk in Vlaams-nationale richting te laten evolueren. Tijdens de crisis van de jaren 1930 gaat Verheeke resoluut zijn eigen weg. Hij streeft naar sociale hervormingen via onderhandelingen en samenwerking met de werkgevers. Dit leidt tot scherpe conflicten binnen het ACV.

Emiel Verheeke is eind 1924 in Gent betrokken bij de oprichting van de Katholieke Christelijke Volkspartij voor Vlaanderen, maar volgt uiteindelijk de keuze van het ACV voor de Katholieke Partij. Hij behoudt wel vele contacten binnen het Vlaams-nationalisme, zoals met de in 1936 opgerichte Arbeidsorde van het VNV.

Tegen de beslissing van het ACV-bestuur in blijft Verheeke in 1940 op post en weigert hij het land te verlaten. Hij sluit aan bij de Unie van Hand- en Geestesarbeiders (UHGA), de eenheidsvakbond die door de Duitse bezetter was opgedrongen en die aanvankelijk gesteund wordt door christelijke, liberale en socialistische vakbondsleiders. In februari 1942 sluit de Textielcentrale volledig aan bij de Unie.

Na de oorlog wordt hij uit al zijn functies binnen het ACV ontzet en op 2 oktober 1944 aangehouden. In november 1947 verschijnt hij voor de krijgsraad… en wordt volledig vrijgesproken. Tot aan zijn dood blijft Verheeke verbeten vechten voor eerherstel binnen de christelijke arbeidersbeweging. Rancuneuze ACV-prominenten hebben hem dat nooit gegund. Hij overlijdt in 1963 op zijn 81ste.

1191   Overlijden tijdens het beleg van Akko (Derde Kruistocht) van Filips van den Elzas, graaf van Vlaanderen, Zeeland en Artesië. Filips maakte van zijn graafschappen een moderne staat. Hij liet in Gent het Gravensteen bouwen en nam als eerste de zwarte leeuw op gouden veld aan als wapen: de Vlaamse leeuw.