11 januari. Historische dag: Caesar steekt de Rubicon over

Elk jaar   In Puerto Rico Natalicio de Eugenio María de Hostos. Herdenking van de geboorte van Eugenio María de Hostos leefde (1839-1903). Hij was schrijver en politicus die streed voor de Puerto Ricaanse onafhankelijkheid en het einde van de slavernij. Puerto Rico is echter nooit onafhankelijk geworden. In 1898, na de Spaans-Amerikaanse Oorlog en na de ratificatie van een vredesverdrag, werd Puerto Rico ingenomen door de Verenigde Staten.

Deze inname is nog steeds omstreden. Volgens sommigen was het een bevrijding van Spanje, volgens anderen een bezetting. Sinds het begin van de twintigste eeuw is het eiland een ‘unincorporated territory’ (een niet-geïncorporeerd gebied) van de Verenigde Staten. De inwoners hebben Amerikaans staatsburgerschap, maar zij hebben geen stemrecht voor het Amerikaans parlement, waarin ze dus ook niet vertegenwoordigd zijn.

2015   De islamistische aanslag op Charlie Hebdo, vier dagen eerder, is in Parijs aanleiding tot de grootste protestmars uit de Franse geschiedenis.

Anita Ekberg (1931-2015)

2015   Overlijden in Rocca di Papa van Anita Ekberg (83). Zweedse actrice en model. In 1950 is ze Miss Zweden, wordt een sekssymbool en krijgt de bijnaam ‘de ijsberg’. Ze wordt de ‘muze’ van Howard Hughes en van Frederico Fellini die haar tot icoon verheft in zijn beroemde film La dolce vita (1960). Dan volgen War and peace, Artists and models, The alphabet murders, Malenka, Intervista, The red dwarf…

2008   Overlijden in Auckland van de Nieuw-Zeelandse bergbeklimmer, diplomaat en auteur Edmund Hillary (88). Hij is de eerste bergbeklimmer die de top van de Mount Everest beklimt, samen met de Nepalese Sherpa Tenzing Norgay, op 29 mei 1953. Van 1985 tot 1990 is hij ambassadeur voor zijn land in India, Nepal en Bangladesh, met als standplaats New Delhi. Hij kreeg een staatsbegrafenis.

1998   Van 11 januari tot 11 juli 1998 liep een bewustmakingscampagne met voordrachten en een video over de taalproblemen in de zes faciliteitengemeenten in de rand rond Brussel. De initiatiefnemers, het Komitee der Randgemeenten, het Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ) en de Vlaamse Cultuurstichting oefenen met deze nieuwe sensibiliseringscampagne politieke druk uit bij de publieke opinie in verband met het faciliteitenprobleem.

1972   Geboorte in New York van Amanda Peet, Amerikaans actrice die de plaatselijke media blijft verbazen omdat ze nu al 15 jaar getrouwd is met dezelfde man, de scenarist David Benioff, met wie ze drie kinderen heeft.

1935   Geboorte in Kopenhagen van Ghita Nørby, Deense actrice die sinds haar debuut in 1956 in vele toneelstukken, speelfilms en televisieseries speelt. Zij is dan weer befaamd omdat ze vier keer getrouwd is. Niet zo gebruikelijk voor haar generatie.

Amelia Earhart (1897-1937)

1935   Na in 1932 al solo de Atlantische Oceaan te hebben overgestoken, is Amelia Earhart op 11 januari 1935 de eerste piloot die de Grote Oceaan over vliegt en dat ook nog solo. Haar vliegcarrière begon in 1921 in Los Angeles, toen ze vlieglessen nam. Amelia is niet meer te stoppen. Na haar solovluchten krijgt ze in juli 1936 een Lockheed 10E ‘Electra’, gefinancierd door de Purdue University (Indiana) en bereidt ze een vlucht om de wereld voor, op een route rond de evenaar. Die is haar nooit gelukt. In het laatste stuk van 9000 mijl over de Grote Oceaan, dat ze 29 juni 1937 met haar navigator Fred Noonan start, verdwijnt haar vliegtuig. Nooit is enig spoor gevonden.

1923   Bezetting door Frans-Belgische troepen van het Duitse Ruhrgebied, onder het voorwendsel van de ‘vredeswil’ der grote naties.

1918   In de nacht van 11 januari 1918 gaan in de streek van Leisele, Houtem en Hondschote (Frans-Vlaanderen) een honderdtal ploegen van drie of vier manschappen ‘vliegen’. ‘Vliegtochten’ is de naam die de geheime Frontbeweging in de Eerste Wereldoorlog geeft aan een bepaalde type van Vlaamsgezinde protest- en propaganda- acties, waarbij kleine, beweeglijke, goed gecoördineerde groepen van Vlaamse soldaten zich achter het front snel verplaatsten om in het geheim hun verboden slagzinnen aan te brengen, zoals ‘Hier ons bloed, wanneer ons recht?’

De Belgische Veiligheidsdienst snapte één van hen, die doorslaat. Dadelijk worden 14 soldaten gearresteerd, onder wie Lode de Boninge en Frans van der Linden. Eind februari komen ze voor de krijgsraad in het zogenaamde ‘proces van de 6de divisie’, op de zware beschuldiging het moreel van de soldaten in tijd van oorlog te hebben aangetast. De verdediging wordt gesaboteerd door het achterhouden van telegrammen aan de gevraagde verdediger Frans van Cauwelaert. Een van de vervangende verdedigers is Hendrik Borginon, die de algemene situatie van de Vlaamse soldaten aan de IJzer aanklaagt. De zware eisen van de auditeur werden niet ingewilligd. De zwaarst veroordeelde is Jozef Lysens: 10 maanden gevangenisstraf en 100 frank boete. Zes worden vrijgesproken.

Andries Copier (1901-1991)

1901   Geboorte in Leerdam van Andries Copier, een Nederlands ontwerper, edelsmid en keramist, maar vooral de grootste glaskunstenaar die Nederland ooit heeft gekend. Hij is opgenomen in de Canon van Nederland.

1859   Geboorte in Antwerpen van Romain Steppe, Vlaams kunstschilder bekend om zijn realistische rivierlandschappen en zeezichten.

1831   De reünionisten, voorstanders van de aansluiting van België bij Frankrijk, verklaren in het Nationaal Congres: ‘België kan slechts bestaan op twee manieren: als het niet de voorpost van Frankrijk wordt, zal het de voorpost van de vijanden van Frankrijk zijn’.

1814   De Slag bij Hoogstraten vindt plaats tussen het Franse leger en geallieerde Pruisische, Russische en Britse troepen. De Fransen worden bloedig verslagen.

1790   De Zuid-Nederlandse provincies, bevrijd van de Oostenrijkse overheersing worden door de Staten-Generaal onafhankelijk verklaard. Zij kiezen een zwart-geel-rode vlag naar de heraldische kleuren van Vlaanderen, Brabant en Henegouwen, maar horizontaal gestreept zoals de Nederlandse vlag.

1663   Een bijzonder vicieus arrest van de Franse Raad van State beslist dat alle protestanten die hun geloof afzweren, ontlast en bevrijd worden van alle schulden die ze eventueel nog hebben bij geloofsgenoten die hun religie niet hebben verloochend.

-49   Julius Caesar spreekt de historische woorden uit: ‘Alea iacta est’ (de teerling is geworpen). Hij steekt met zijn leger het riviertje de Rubicon over, de grens tussen Cisalpijns Gallië en Italië. In geforceerde dagmarsen trekt hij naar Rome. Een voor heel Europa zwaarwichtige beslissing.