11 maart. Net binnen: Johan Fleerackers, vader van de Taalunie, overleden

Elk jaar   In Litouwen Herstel van de Onafhankelijkheid, een nationale feestdag ter herinnering aan de onafhankelijkheidsverklaring van 11 maart 1990. Van juni 1944 tot maart 1990 was Litouwen onderdeel van de Sovjet-Unie. Litouwen was het eerste land dat zich onafhankelijk verklaarde van het uiteenvallende Sovjetimperium.

Nora Steyaert (1932-2020)

2020   Overlijden in Brasschaat van Nora Steyaert (87). In 1953, op haar 21ste start ze bij de Nederlandstalige afdeling van het toenmalige NIR dat net met het uitzenden van televisieprogramma’s was begonnen. Ze is een van de eerste drie omroepsters, samen met Paula Semer en Terry van Ginderen. Van 1958 tot 1967 presenteert de populaire Nora voor de BRT samen met Bob Boon jeugdprogramma’s zoals Kijk uit en Tienerklanken. Nora Steyaert trouwt in 1956 met schrijver Aster Berkhof die, enige maanden na haar, in september 2020 op 100-jarige leeftijd overlijdt.

2018   Overlijden in Neuilly-sur-Seine van Hubert de Givenchy (91), Franse modeontwerper en oprichter van het modehuis Maison de Givenchy in 1952. In 1956 presenteert hij als eerste zijn nieuwe collectie in een modeshow voor de pers en zijn cliënten. Zijn muze was Audrey Hepburn, andere klanten waren Lauren Bacall, Greta Garbo en Liz Taylor. Hij had ook succes als parfummaker. Hij zet in 1995 een punt achter zijn couturierswerk.

Kitty Courbois (1937-2017)

2017   Overlijden in Amsterdam van actrice Kitty Courbois (79) aan een hersenbloeding. Ze speelde theater bij De Nederlandse Comedie en bij Toneelgroep Amsterdam. Op televisie was ze te zien in o.m. de series Spijkerhoek, De zomer van ’45, Oog in oog en Dokter Tinus. Films waarin ze optrad zijn onder meer Het gangstermeisje, Twee vrouwen, An Bloem, Het debuut, Spetters, Flesh and blood, Monte Carlo, Leedvermaak. In Vlaanderen is Courbois bovendien bekend omdat ze in de jaren 1970 een langdurige verhouding had met schrijver Hugo Claus.

2006   Overlijden in een cel van het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag van Slobodan Milosevic. De communistische gewezen dictator van Servië sterft aan een hartinfarct. Hij wordt begraven in Servië, in de tuin van zijn ouderlijk huis in Pozarevac.

2004   Een serie terroristische bomaanslagen in vier voorstadtreinen in Madrid kost 191 mensen het leven. Zo’n 1400 mensen raken gewond. Tien bommen, verstopt in sporttassen, gaan vrijwel gelijktijdig af in de drukke ochtendspits. Het is de bloedigste terreuraanslag in de Spaanse geschiedenis. Aanvankelijk wordt de ETA verantwoordelijk gehouden, maar dan eist een groep radicale moslims van Al Qaida de aanslagen op. De politie brengt 22 verdachten, vooral Marokkanen, voor de rechter. In 2007 veroordeelt de rechtbank in Madrid vier daders en zestien mededaders.

1989   Overlijden in Mortsel (Antwerpen) van Johan Fleerackers, voorzitter van de Vaste Taalcommissie, die bijzonder veel deed voor de toenadering tussen alle Nederlanden. Als kabinetschef van negen ministers van cultuur, bovendien van verschillende ‘kleur’, wist hij met veel geduld het Taalunieverdrag van 1980 tot stand te brengen. Gaston Durnez noemde hem in een herdenkingsboek ‘De meest Nederlandse van alle Vlamingen’.

1985   Sovjet-politicus Michail Gorbatsjov neemt de macht over in de Sovjet-Unie na het overlijden van Konstantin Tsjernenko. Hij erft een failliete boedel: de Sovjeteconomie zit in het slop en de oorlog in Afghanistan put het land uit. Gorbatsjov start een hervormingspolitiek van ‘glasnost’ (transparantie) en ‘perestrojka’ (herstructurering) gaan voeren en uiteindelijk de USSR ontbinden.

1982   De leerplicht in België wordt op 16 jaar gebracht.

1959   Zangeres Teddy Scholten (1926-2010) wint voor Nederland het vierde Eurovisie Songfestival in het ‘Palais des Festivals’ in Cannes, Frankrijk, met Een beetje.

1955   Overlijden in Londen van de Schotse arts en microbioloog Alexander Fleming aan een hartstilstand. Hij wordt wereldberoemd door zijn ontdekking van penicilline (1928). Deze uitvinding leidt tot een revolutie in de behandeling van geïnfecteerde wonden. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werkte hij als medisch officier in militaire ziekenhuizen, waar hij kennismaakte met door bacteriën geïnfecteerde wonden die met bestaande ontsmettingsmiddelen slecht behandelbaar waren. Dat zet hem op het spoor. Alexander Fleming ontvangt in 1945 de Nobelprijs voor de Geneeskunde. Penicilline werd door 500 Britse artsen in 1999 aangewezen als ‘het medische wonder van de eeuw’.

1955   Geboorte in Oost-Berlijn van de Duitse zangeres-songwriter en actrice Nina Hagen. Ze had haar eigen ‘Nina Hagen Band’. Haar succesnummers waren Unbeschreiblich weiblich, Wir leben immer noch en de films Rock ‘n’ roll junkie en Vasilia. De Oost-Duitse protestzanger Wolf Biermann, die enige tijd met Nina’s moeder, actrice Eva-Maria Hagen, samenwoonde, werd haar stiefvader.

1951   Overlijden in Brussel van Philip van Isacker, een Vlaamsgezind bankier en politicus voor de Katholieke Partij. Hij doctoreert in de geschiedenis aan de KULeuven en wordt enerzijds volksvertegenwoordiger en verscheidene malen minister. In het parlement hekelt hij de taaltoestanden in het leger en blijft hij aandringen op de vernederlandsing van de Rijksuniversiteit Gent. Hij pleit voor amnestie voor activisten en een doeltreffende taalwetgeving om het gebruik van het Nederlands in Vlaanderen te kunnen afdwingen.

Van Isacker voert loyaal de harde soberheidspolitiek van de regering uit, met een sanering van het bankwezen en een pijnlijke devaluatie van de Belgische frank in 1935. Hoewel herkozen, stapt hij in 1938 uit de politiek. De politieke schandaalsfeer in België is hem teveel geworden. Hij wordt nationaal ondervoorzitter van de Kredietbank en covoorzitter van de pas geïnstalleerde Permanente Economische Nederlands-Belgisch-Luxemburgse Commissie, waardoor hij de oprichting van Benelux in 1945 voorbereidt.

Hoewel hij in beide wereldoorlogen strikt buiten de collaboratie bleef, wordt hij in januari 1945 aangehouden. Door bemiddeling van prominente vrienden, waaronder Gaston Eyskens, wordt hij na een tiental dagen vrijgelaten.

Hij is de vader van de historicus Karel van Isacker s.j.

1916   Overlijden in Haarlem van de Friese Heel-Nederlander Johan Winkler, auteur van onder meer Oud Nederland en van De Nederlandsche geslachtsnamen in oorsprong, geschiedenis en betekenis.

1861   De grondwet van de zuidelijke Geconfedereerde Staten van Amerika wordt aangenomen.

1854   Aan de Rijksuniversiteit Gent wordt ’t Zal wel gaan geïnstalleerd als ‘Taalminnend Studentengenootschap’. ’t Zal is de eerste Vlaams-strijdende studentenvereniging in Gent en is heden de oudste nog bestaande studentenvereniging in Vlaanderen.

Jan Frans Willems (1793-1846)

1818   Publicatie van Frankenstein, griezelroman van de Engelse Mary Shelley (1797-1851). Ze schrijft dit succesboek op 19-jarige leeftijd, in Zwitserland, waar ze met haar toekomstige echtgenoot Percy Shelley en een paar vrienden te gast is bij Lord Byron. De zomer is rampzalig slecht en Mary besluit een boek te schrijven.

1793   Geboorte in Boechout van Jan Frans Willems, de ‘Vader van de Vlaamse Beweging’, vrijzinnige en Heel-Nederlander.

1753   Egbert Douwes opent in aan de Midstraat in Joure (Friesland) een kruidenierswinkel, het begin van het huidige Douwe Egberts. Aanvankelijk verkocht Egbert Douwes zijn waren alleen aan de plaatselijke bevolking. De oorspronkelijke winkel van Egbert Douwes in Joure is nu de museumwinkel De Witte Os.