11 september. Net binnen: Leopold III huwt Lilian Baels

2010   De Vlaamse industriële groep Beaulieu sloopt de 15de-eeuwse kasteelhoeve van Busbeke (Bousbecque) in Frans-Vlaanderen, ooit eigendom van de Vlaamse humanist en diplomaat Ogier van Busbeke.

Osama bin Laden (1957-2011)

2001   Moslimterroristen plegen met drie gekaapte vliegtuigen – vol passagiers -(zelf)moordaanslagen op beide torens van het World Trade Center in New York en op het Pentagon in Washington. Een vierde gekaapt vliegtuig stort neer bij Pittsburgh. Bijna 3000 mensen verliezen het leven. Zo’n 10 000 mensen raken gewond. De aanslagen gaan de geschiedenis in als Nine Eleven (9-11). Moslimterrorist Osama bin Laden (1957-2011) en zijn Al Qaeda-netwerk zijn verantwoordelijk voor de moordaanslagen. Bin Laden wordt in 2011 opgespoord in Pakistan en doodgeschoten door Amerikaanse commando’s.

1998   Het rapport van de Amerikaanse aanklager Kenneth Starr over de Lewinsky-affaire meldt dat president Clinton zich schuldig heeft gemaakt aan meineed, beïnvloeding van getuigen, tegenwerking van gerechtelijk onderzoek en misbruik van zijn macht.

1962   Geboorte in Brugge van Filip Dewinter, Vlaams-nationaal politicus.

1952   Plaatsing van de eerste kunstmatige hartklep door de Amerikaanse chirurg Charles Hufnagel bij een jonge patiënte met een aortaklep-probleem.

1945   De Amerikaanse president Harry Truman beslist dat de oorlog met Japan en Duitsland voortaan bekend zal staan als de Tweede Wereldoorlog.

1944   Bij een Brits bombardement op Darmstadt (Hessen) komen meer dan 11 500 burgers om.

1942   Geboorte in Antwerpen van Eddy van Vliet, Vlaams dichter en advocaat.

1941   Koningin Baels. Bijna. Tijdens de 18-daagse veldtocht probeert de West-Vlaamse gouverneur Hendrik Baels voor een aantal dringende bestuurszaken minister van Binnenlandse Zaken Arthur Vanderpoorten te bereiken, die zich aan de kust bevindt. Dat lukt niet. Baels raakt betrokken in een ongeval en kon naar eigen zeggen door de vluchtelingenstroom niet meer naar Brugge terugkeren. Het feit dat Baels Brugge had verlaten voor de aankomst van de bezetter, wordt gezien als een geval van postverlating en hij wordt door koning Leopold III, op voorstel van Vanderpoorten, afgezet als gouverneur.

Tot zover is het een vrij banale ambtelijke aangelegenheid. Maar dan. Het Koninklijk Besluit over de afzetting van gouverneur Baels wordt ‘gezien de verwarrende omstandigheden’ niet gepubliceerd. Heel de oorlog verblijft Baels in Frankrijk. Op 11 september 1941 trouwt zijn dochter Lilian voor de kerk met koning Leopold III. Officieel is zij het kindermeisje dat voor de kleuters Joséphine Charlotte, Boudewijn en Albert zorgde, na de dood van hun moeder koningin Astrid in 1935. Op 7 december 1941 laat kardinaal Van Roey in alle kerken een brief voorlezen: de koning en Lilian waren de dag voordien burgerlijk getrouwd terwijl ze op 11 september al kerkelijk in het huwelijk waren getreden.

Dat is de omgekeerde volgorde dus. Een kluif voor kerkjuristen. Verder wordt bekendgemaakt dat Lilian geen koningin zal worden en dat eventuele kinderen geen aanspraak op de troon kunnen maken. Lilian krijgt de titel prinses van Retie. Het waarom van deze vreemde gang van zaken wordt weldra duidelijk: Lilian is zwanger. Op 18 juli 1942 wordt prins Alexander geboren. Meteen groeit de twijfel over het kerkelijk huwelijk, waarover geen enkel document bestond, enkel het woord van de kardinaal.

Inmiddels zijn alle stukken uit de periode van 4 januari tot 3 mei 1940, dus ook het afzettingsbesluit van vader Hendrik Baels en alle eensluidende afschriften ervan, verdwenen uit het dossier Baels op het ministerie van Binnenlandse Zaken. Zowel de secretaris van de koning, Robert Capelle, als prinses Liliane Baels hadden documenten uit het dossier opgevraagd en nooit meer teruggegeven.

1932   Overlijden in Hamburg van Arthur Claus (71), arts en psychiater uit Sint-Niklaas, Vlaams-nationaal politicus. In 1895 wordt Claus hoofdgeneesheer van de psychiatrische inrichting te Mortsel. Hij wordt een bijzonder actief onderzoeker die veel bijdraagt tot de verspreiding van modernere inzichten in verpleging van geesteszieken.

In 1914 wordt Claus oorlogsburgemeester van Mortsel, op vraag van de liberale volksvertegenwoordiger Louis Franck. Hij verliest evenwel zijn vertrouwen in de Belgische regering. In 1916 wordt hij hoogleraar neurologie en psychiatrie aan de vernederlandste universiteit Gent. In januari 1917 bewerkt hij een vergelijk tussen de activisten van het radicale Jong-Vlaanderen en het meer gematigde Vlaams Verbond door de ‘motie-Claus-Jacob’, die voor Vlaanderen zelfstandigheid vraagt. Op deze grondslag wordt de Raad van Vlaanderen gesticht. Hij treedt erg onafhankelijk op, wantrouwt de Duitse bezetters en neemt in augustus 1918 ontslag uit de Raad.

In oktober 1918 wijkt Arthur Claus uit naar Nederland. Hij wordt bij verstek tot 20 jaar dwangarbeid veroordeeld. In 1922 vestigt hij zich in Hamburg. Zowel in Nederland als in Duitsland kan hij zich, gesteund door zijn internationale reputatie, bezighouden met wetenschappelijk onderzoek. Na zijn terugkeer in België (1924) komt het tot een nieuw proces. Zijn verdediger is de Waalse voorman Jules Destrée, bekend om zijn ‘Sire, il n’y a pas de Belges’. Het assisenhof reduceert de straf van Claus tot drie jaar gevangenis en tien jaar ontzegging van burgerrechten. Hij sterft onverwacht in Hamburg na een heelkundige ingreep.

André Vlerick (1919-1990), in 1953 oprichter van Seminarie voor Produktiviteitsstudie en -Onderzoek (latere Vlerickschool voor Management)

1919   Geboorte in Kortrijk van André Vlerick, Vlaams economist en politicus. Hij behaalt aan de KULeuven een doctoraat in de rechten en een licentie in de staats- en sociale huishoudkunde. Na een assistentschap bij Gaston Eyskens en een jaar studie economie in Cambridge wordt Vlerick in 1949 directeur-generaal van het Belgisch Bestuur voor Economische Samenwerking, opgericht in het raam van het Marshallplan. Als hoogleraar bedrijfseconomie aan de Rijksuniversiteit Gent sticht hij er een Seminarie voor productiviteitsonderzoek, dat uitgroeit tot de vermaarde Vlerickschool die duizenden economisten, bedrijfsleiders en ondernemers zal vormen.

In 1952 wordt Vlerick beheerder van de Economische Raad voor Vlaanderen, en vanaf 1957 ook van het Vlaams Economisch Verbond (VEV). Als staatssecretaris voor Vlaams streekbeleid (1968-1971) brengt hij belangrijke multinationals ertoe in Vlaanderen te investeren. In 1971 wordt hij senator voor de Christelijke Volkspartij (CVP) en een jaar later minister van Financiën (1972-1973). Hij verzet zich tegen een paritaire begrotingspolitiek, in het nadeel van de Vlaamse meerderheid. Van 1980 tot 1989 volgt hij Eyskens op als voorzitter van de Kredietbank.

Vlerick koesterde een bijzondere sympathie voor Zuid-Afrika. Samen met Wim Jorissen, Leon Rochtus en Camiel de Vleeschauwer sticht hij het Vlaams Cultuurhuis Johannesburg en in 1977 Protea waarvan hij voorzitter is tot zijn dood in 1990. Hij is dan 71.

Rudolf Jacob Camerer (1665-1721)

1709   Slag bij Malplaquet: het Lilicidium (dood van de lelie). De Franse troepen die de Zuidelijke Nederlanden waren binnengedrongen, worden verslagen in dit gehucht van Taisnières-sur-Hon (Frans Henegouwen). Deze zeer bloedige veldslag met wel 32 000 doden brengt een zware slag toe aan de Franse militaire hegemonie in Europa. Lodewijk XIV doet een vredesaanbod op de conferentie van Geertruidenberg. ‘Lilicidium’ is een opmerkelijk chronogram: alle letters van dit woord zijn Romeinse cijfers, die samen het jaartal 1709 vormen.

1694   De Duitse arts en bioloog Rudolf Jacob Camerer (1665-1721) ontdekt de geslachtelijkheid van planten.