13 juli. Historische dag: Caesar geboren

Elk jaar   De Internationale Puzzeldag, op de verjaardag van de uitvinder van de Rubiks kubus, Ernő Rubik. Deze Hongaarse wiskundige en architect werd in Boedapest geboren op 13 juli 1944. Hij is vooral bekend geworden door zijn uitvinding van driedimensionale mechanische puzzels zoals Rubiks kubus (1974) en andere die een wereldwijd succes bleken.

1995   Overlijden in Billund (Jutland) van Godtfred Kirk Christiansen, Deens fabrikant en ontwerper van LEGO. Zijn vader Ole Kirk Christiansen, een timmerman, maakte voor hem het eerste steentje. Hij is ook de stichter van Legoland in Billund.

1977   In New York treft blikseminslag een krachtcentrale, waarna de elektriciteit uitvalt. Door de stroomuitval zitten grote delen van New York zonder werkende koelkasten, televisies, airco’s en soms ook water. Treinen en metro’s staan stil, duizenden mensen zitten op verschillende plaatsen in de stad vast en er is geen vliegverkeer van en naar de stad. De straten zijn donker en een aantal grijpt de verhullende duisternis aan om ongestoord winkels en huizen te plunderen en brand te stichten. In totaal worden er tijdens de 25 uur durende stroomuitval meer dan 1000 branden gerapporteerd, 1600 winkels geplunderd en vernield en 3700 mensen gearresteerd. De gevangenissen zijn overvol, kelders dienen als noodcellen.

Maar de meeste New Yorkers blijven binnen en denken aan de toekomst. Negen maanden later is hun inbreng te merken in het geboortecijfer.

1977   Overlijden van Hermann Kemper (85), Duits uitvinder die in 1934 een patent kreeg voor de magneetzweeftrein.

Walter Bouchery (1908-1961)

1961   Overlijden in Lochristi door een verkeersongeval van Walter Bouchery (68), advocaat, Vlaams-nationalist en Heel-Nederlander, met een enorm aandeel in de heropstart van de Vlaamse Beweging na 1945. Als student is hij lid van het hoofdbestuur van het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (AKVS) en beheerder van het blad De Blauwvoet (1920-1941). Samen met Ernest van der Hallen begint hij aan de uitbouw van katholieke Vlaamse jeugdherbergen. Vanaf 1938 leidt Bouchery de kaderscholen van het Algemeen Vlaams Nationaal Jeugdverbond (AVNJ), de jeugdbeweging van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV).

Op 10 mei 1940 wordt Bouchery door de Belgische overheid onrechtmatig gearresteerd en met andere Vlaams-nationalisten zonder enige vorm van proces gedeporteerd naar een kamp in Zuid-Frankrijk. Bij zijn terugkeer herneemt hij zijn functie als AVNJ-kaderlid en wordt hij secretaris van het Comité voor de Politiek Weggevoerden.

Na de integratie in 1941 van het AVNJ in de nieuwe eenheidsjeugdbeweging van het VNV, de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen (NSJV) vraagt Bouchery ontslagen te worden, omdat hij zich niet kan verzoenen met de richting die NSJV en VNV uitgaan. Niettemin blijft hij op post. Pas in 1942 wordt Bouchery, die felle oppositie organiseerde binnen het NSJV, door de VNV-leiding ontslagen. Hij speelt een centrale rol in het verzet binnen het collaborerende Vlaams-nationalisme als een van de leiders van Nederland Eén! en het Diets Eedverbond. Na de bevrijding duikt Walter Bouchery onder en wordt bij verstek ter dood veroordeeld. Hij geeft zichzelf aan en wordt in 1946 door de krijgsraad van Antwerpen vrijgesproken. Maar in beroep wordt hij dan weer tot drie jaar gevangenis veroordeeld en vervallen verklaard van zijn rechten…

Bouchery sticht de uitgeverij-drukkerij Luctor en engageert zich onmiddellijk in de heroplevende Vlaamse Beweging. In 1947 geeft hij het gevangenisdagboek van Irma Laplasse uit en het Vlaams-nationale weekblad Wit en Zwart, dat na drie nummers wordt verboden wegens kritiek op de repressie. Hij is de initiatiefnemer van bijeenkomsten van Vlaams-nationalisten in Antwerpen, waaruit onder meer de Vlaamse Concentratie (1949), het Vlaams- nationale weekblad Opstanding en indirect, in november 1952, de Vlaamse Volksbeweging ontstaan.

1955   In de Holloway gevangenis van Londen wordt de 28-jarige Ruth Ellis opgehangen, de laatste vrouw die in Engeland tot de doodstraf is veroordeeld. Ze had haar ex-minnaar David Blakely, waarmee ze nog steeds een – af en toe gewelddadige – relatie onderhield, doodgeschoten met een revolver. De film Dance With a Stranger is gebaseerd op haar leven en de moord die ze pleegde.

1951   Overlijden in Los Angeles van Arnold Schönberg, Oostenrijks componist. Hij wordt als grondlegger van de twaalftoonsmuziek tot de invloedrijkste componisten van de 20ste eeuw gerekend.

1951   Het Centrum-Harmel, waarvan de volledige naam luidt Centrum van onderzoek voor de nationale oplossing van de maatschappelijke en rechtskundige problemen in de Vlaamse en Waalse gewesten ziet zijn bestaansduur bij wet verlengd tot 15 juni 1952. Naam en opdracht worden verruimd tot ‘de verschillende gewesten van het land’, want intussen had men ook de problemen van de Duitstaligen ontdekt. Daarna wordt het bestaan van het Centrum nog maar eens verlengd tot 31 december 1953. De laatste vergadering vindt plaats op 29 juni 1954, dus buiten de officiële termijn. De plechtige slotzitting wordt gehouden op 25 oktober 1955. Alle taal- en aanverwante problemen zijn dan opgelost. Denkt men.

Henny Stoel (°1945)

1945   Geboorte in Bussum (Noord-Holland) van Henny Stoel, (Hendrika Hes), tv-presentatrice, journaliste en tot 2003 eindredacteur van het NOS-Journaal. Ze maakte zich voortdurend sterk voor correct taalgebruik bij het Journaal en bereikte enorm veel op dit vlak. Ze is bestuurslid van het Genootschap Onze Taal.

1938   Opening op de Veluwe, bij Otterlo, van het Kröller-Müller Museum. Het museumgebouw werd ontworpen door de beroemde Antwerpse architect Henry van de Velde. De museumcollectie is het levenswerk van de Duitse verzamelaarster Helene Kröller-Müller (1869-1939), die tussen 1907 en 1922, samen met haar Nederlandse man Anton Kröller (1862-1941) bijna 11 500 kunstwerken aankocht: één van de grootste privécollecties van de 20ste eeuw. In 1961 werd een beeldenpark aan het museum toegevoegd.

Walter de Buck (1934-2014)

1934   Geboorte in Gent van Walter de Buck, Vlaams beeldhouwer, schilder en folkartiest. Hij blies met zijn volksliederen, ’t Vliegerke en andere, de Gentse Feesten nieuw leven in. Hij overlijdt in 2014 op de leeftijd van 80. In Gent is een plein naar hem genoemd.

1908   Vrouwen mogen voor het eerst meedoen aan de moderne Olympische Spelen.

1837   De Britse koningin Victoria (1819-1901) verhuist naar haar nieuwe paleis in Londen: Buckingham Palace.

-100   Geboorte in Rome van Caesar, als Caius Julius Caesar IV. De officiële verjaardag van Caesar werd verplaatst van 13 juli naar 12 juli vanwege de gelijktijdigheid met de afsluiting van de belangrijke Ludi Apollinares, de feesten van Apollo. Volgens een Sibillijns orakel mocht op die dag niemand anders worden geëerd of aanbeden dan Apollo.