15 maart. Net binnen: Louis Paul Boon geboren, links satiricus van ‘Nobelgië’

2011   In Syrië beginnen de protesten tegen president Assad, die uiteindelijk zullen ontaarden in een burgeroorlog.

1990   Michail Gorbatsjov wordt president van de Sovjet-Unie. Het Congres van Volksafgevaardigden geeft hem uitgebreide volmachten.

Jean-Pierre ‘Jempie’ Monseré (1948-1971) met zoontje Giovanni en vrouw Annie

1971   De jonge, beloftevolle Vlaamse beroepsrenner Jempi Monseré uit Roeselare, verongelukt tijdens een wielerwedstrijd. Hij was 22.

1955   De Nederlandse Tweede Kamer besluit tot de invoering van ‘kijkgeld’ voor televisie met ingang van 1956. België volgt in 1958. Nadien werd het hier ‘geregionaliseerd’ en intussen is het afgeschaft.

1941   Stichting van het Onafhankelijkheidsfront, Belgiës belangrijkste verzetsorganisatie tijdens de Tweede Wereldoorlog, op initiatief van de Kommunistische Partij van België. In de voorafgaande periode, toen het Molotov-von Ribbentrop Pact gold en Stalin en Hitler feitelijke bondgenoten waren, hield de KPB zich gedeisd.

1916   Amerikaanse troepen vallen Mexico binnen in een poging de revolutionair Pancho Villa te pakken te krijgen.

1912   Geboorte in Aalst van Louis Paul Boon, Vlaams schrijver en kunstschilder. Hij volgt lager onderwijs tot zijn 14 jaar, daarna twee jaar academie te Aalst. Op zijn zestiende gaat Boon werken als schilder in loondienst. Tijdens de mobilisatie in 1939 schrijft hij zijn eerste boek, maar dat gaat verloren. In de Tweede Wereldoorlog werkt hij weer als huisschilder en schrijft in 1941 3 mensen tussen muren, een boek dat pas in 1969 werd gepubliceerd.

Na de bevrijding is Boon medewerker van de socialistische weekbladen Zondagspost en Parool en redacteur van De Rode Vaan, toen het dagblad van de Belgische communistische partij. In 1947 wordt hij redactiesecretaris van Front, het weekblad van de eveneens communistische verzetsgroep Onafhankelijkheidsfront, maar dat duurt niet lang. Na een paar jaren werk als freelancejournalist, wordt hij in Gent redacteur van het socialistische partijblad Vooruit. In de jaren 1970 werd verscheidene keren tevergeefs zijn kandidatuur voor de Nobelprijs literatuur ingediend.

‘Voor de Vlaamse Beweging is een aantal kronieken en verhalend proza belangrijk vanwege de historische sfeer die zij tekenen en de visie die zij vertolken. Een voorbeeld is Mijn kleine oorlog, een levensechte getuigenis over de ellende van de kleine man in de Tweede Wereldoorlog, waarin iederéén slachtoffer is’ (Gaston Durnez). Dit boek, uitgegeven in 1947, besluit Boon met de beroemd geworden uitroep ‘Schop de mensen tot zij een geweten krijgen’.

Hét levenswerk van Boon is De Kapellekensbaan (1953) en het vervolg Zomer te Ter-Muren (1956), naar eigen zeggen een boek ‘dat in zijn grote lijnen de moeizame opgang van het socialisme wil tekenen en de ondergang van de burgerij’, maar tegelijk ‘op zoek naar de waarden die waarlijk tellen, op zoek naar iets, dat de neergang van het socialisme tegenhouden kan’.

Jarenlang werkt hij aan een groots opgezet levensverhaal over de christendemocraat Pieter Daens en diens broer priester Adolf Daens: Pieter Daens of hoe in de negentiende eeuw de arbeiders van Aalst vochten tegen armoede en onrecht (1971). Boon matigt nu duidelijk zijn inzichten en pleit voor een samenwerking tussen allen die het goed met de arbeider menen. Het boek is in 1992 door Stijn Coninx verfilmd onder de titel Daens.

In de taal, de humor, de stijl van Boon kan men vaak typische kenmerken van de Vlaming ontdekken, maar dan de Vlaming uit de arbeiderswereld voor wie niet de Vlaamse Leeuw maar Reinaert de Vos het zinnebeeld is. Typisch is zijn versie van de Reinaert (Wapenbroeders, 1955), een satire op ‘Nobelgië’, ingegeven door zijn belevenissen in de communistische partij en door zijn republikeinse denkbeelden.

Louis Paul Boon overlijdt in 1979 op zijn 67ste.

1845   Door mijngas vallen er 10 doden in de Saint-Augustinmijn bij Marchienne (Henegouwen).

1832   Na het ontslag van de Belgische minister van Oorlog Charles de Brouckère benoemt koning Leopold I de Franse generaal Louis Évain (1775-1852) tot minister. Maar dat kan grondwettelijk niet, want hij heeft niet de Belgische nationaliteit. Wat nu? Na een korte interim van graaf Félix de Mérode en een versnelde naturalisatieprocedure kan de neo-Belg Évain alsnog op 13 mei zijn ministerambt opnemen. Hij wordt meteen belast met de reorganisatie van het Belgisch leger naar Frans model. Hij overlijdt in 1852 op zijn 76ste, in Brussel.

Joseph Jenkins Roberts (1809-1876)

1809   Geboorte in Norfolk (Virginia) van Joseph Jenkins Roberts. Hij verhuist naar Afrika en roept er in 1847 de Republiek Liberia uit, waarvan hij de eerste president wordt. Liberia was in de 19de eeuw een van de weinige onafhankelijke landen in Afrika.

1345   Elk jaar in de nacht van zaterdag op zondag rond de 15de maart lopen duizenden (katholieke) mensen in een stille tocht door de oude binnenstad van Amsterdam. De tocht herdenkt het Mirakel van Amsterdam van 15 maart 1345. Volgens de legende braakte een stervende man in de Kalverstraat de hostie (voor katholieken het lichaam van Christus) uit, nadat hem het Heilig Sacrament der stervenden was gegeven. Het braaksel werd in het haardvuur gegooid, maar de volgende ochtend bleek dat de hostie ongeschonden uit het vuur tevoorschijn kwam. Een werkvrouw bracht de hostie naar de pastoor, maar de volgende dag was de hostie weer terug in de Kalverstraat. Dit herhaalde zich twee keer. Het wonder wordt officieel erkend door de Paus. De tocht wordt Stille Omgang genoemd omdat men geen enkel woord spreekt vanwege het tot voor enige jaren geldende processieverbod in Amsterdam.

De moord op Caesar, schilderij van Vincenzo Camuccini (1771-1844)

-44   In het Romeinse Senaatsgebouw, de Curia Pompei, wordt Julius Caesar met 23 dolksteken vermoord. Kort voordien was Caesar benoemd tot dictator perpetuus, dictator voor het leven. De Senaat was echter geen voorstander van een dictatuur.

De Romeinse biograaf en historicus Gaius Suetonius Tranquillus (69/70-140) schreef in zijn werk Over de levens van de keizers het volgende over de moord:

‘Terwijl hij plaats nam, kwamen de samenzweerders om hem heen staan, zogenaamd om hem eer te bewijzen. Toen […] greep Cimber zijn toga bij beide schouders vast. Caesar riep uit: “Maar dit is geweld!” en op hetzelfde ogenblik bracht een van de gebroeders Casca hem van achter een wond toe even onder de keel. […] Toen hij merkte dat hij van alle kanten met getrokken dolken werd belaagd, omhulde hij zijn hoofd met zijn toga en trok gelijk met zijn linkerhand de plooien van zijn toga strak omlaag tot aan zijn voeten, zodat hij er behoorlijk bij zou liggen. In deze houding werd hij drieëntwintigmaal gestoken. Alleen bij de eerste stoot kermde hij zonder een woord, al hebben sommigen overgeleverd dat hij […] tot hem (Marcus Brutus) heeft gezegd: “Ook jij, mijn zoon?” […] Onder al die wonden werd er slechts één gevonden die […] dodelijk was, de tweede, die hem was toegebracht in de borst’.