26 december. Net binnen: Stalin schaft Kerstmis af

Elk jaar   In Ierland Saint Stephen’s Day, de naamdag van de Heilige Stefanus, maar er is meer aan de hand. Deze feestdag wordt ook wel ‘Wren’s Day’ genoemd, naar de oude Ierse jachttraditie om op de dag na Kerstmis te jagen op het winterkoninkje. Tot in de twintigste eeuw werd er op een echt winterkoninkje gejaagd en werd deze tijdens een parade aan een versierde paal gebonden. Verklede mannen haalden er vervolgens geld mee op. Tegenwoordig is de versierde paal nog aanwezig, maar wordt er niet meer gejaagd op het winterkoninkje. Oef.

Sigourney Weaver portretteerde Dian Fossey in de film Gorillas in the mist.

1985   Moord op Dian Fossey, Amerikaans ethologe die jarenlang gorillagroepen observeerde in de bergwouden van Rwanda. Fossey wordt met ingeslagen schedel aangetroffen in haar hut in de provincie Ruhengeri. De daders worden nooit gevonden, ondanks sterke aanwijzingen in de richting van de Rwandese overheid.

1982   De computer wordt uitgeroepen tot Time Machine of the Year. Sinds 1927 roept het populaire Amerikaanse weekblad Time ieder jaar iemand uit tot ‘persoon van het jaar’. In 1927 is de Amerikaans luchtvaartpionier Charles Lindbergh de eerste die zo op de voorpagina komt.

Time benadrukt hiermee dat de computer definitief zijn intrede had gedaan in het leven van de mens. Niet iedereen is gelukkig met dit initiatief van het weekblad. De protesten zijn heviger dan in 1936 toen Adolf Hitler ‘persoon van het jaar’ werd of in 1939 toen het de beurt was aan Stalin.

1966   Overlijden te Utrecht van Ina Boudier-Bakker (91), befaamde Nederlandse romanschrijfster. Haar bekendste werk is De klop op de deur (1930).

Ina Boudier-Bakker (1875-1966)

1945   In Antwerpen verschijnt het eerste nummer van het satirische weekblad Rommelpot. De titel is geïnspireerd op Rommelpot van ’t Hanekot, het hekeldicht van Joost van de Vondel. Rommelpot is een initiatief van Daniël Merlevede, hoofdredacteur. De ploeg die het project draagt, bestaat uit Martha Dolfyn, Edgar Boonen, Remi Piryns, Louis Ryckeboer, Arthur de Bruyne en Renaat Joostens.

Rommelpot vindt dat de Belgische regering en haar in Londen voorbereid repressiebeleid vooral de bestraffing van de Vlaamsgezinden en niet van de landverraders beoogt. Ze stelt als alternatief een ‘politiek van verzoening en vergeving’ voor die het algemeen belang dient. Het weekblad spreekt schande van de dynamitering van de IJzertoren en tegen de taaltoestanden in Vlaanderen en Brussel. Rommelpot is Heel-Nederlands, maar niet anti-Belgisch: het eist voor alles een plaats op voor Vlaanderen. De oprichting van de Vlaamse Concentratie (1949) wordt ondersteund.

Talrijke journalisten en schrijvers werken mee, onder een pseudoniem. Zo Louis Ryckeboer (Romulus Pot), Renaat Joostens (Decanus o.d. en Piet Punt), Valère Depauw (Piet Canneel) en Ernest Claes (G. van Hasselt). Depauw publiceert delen van De dood met de kogel, over de gefusilleerde katholieke volksvertegenwoordiger Leo Vindevogel, dat eveneens in boekvorm verschijnt. Van Claes verschijnen verhalen gesitueerd in de repressietijd, zoals De Oude Moeder.

Als de oplage van Rommelpot stijgt tot meer dan 10 000 exemplaren stijgt het protest van belgicistische kant. De verkoop aan stations wordt verboden, er vinden huiszoekingen plaats, en zelfs een bomaanslag tegen de redactie.

1942   Stalin is woedend over de kerstfeesten van de dag tevoren en schaft Kerstmis af in de Sovjet-Unie. Het Kremlin decreteert: ‘Op initiatief van de werkende massa’s wordt de dag van 25 december uitgeroepen tot tweede dag van de industrialisatie’.

1942   Geboorte te Amsterdam van Rob de Nijs, Nederlands zanger en acteur. Bekend gebleven zijn onder meer Avond (1ste plaats in de Top 2000 van Radio 2 in 2005), Anna Paulowna, Jan Klaassen de trompette, Dag zuster Ursula, Alles wat ademt, Banger Hart, Eindelijk vrij, Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer, enz. enz.

1902   Geboorte te Leopoldsburg van Leo Wouters, filoloog, jurist en Vlaams-nationaal politicus. Hij start in de studentenbeweging, als bestuurslid van het AKVS, het KVHV en het Diets Studentenverbond. Hij wordt in 1929 provincieraadslid van de Katholieke Vlaamse Volkspartij (KVV) en in 1932 redactiesecretaris van het weekblad Jong Dietschland. Wouters reist het Vlaamse land af als secretaris-beheerder van Het Nieuwe Volkstoneel van Staf Bruggen, wat gelegenheid tot talrijke politieke contacten biedt. Hij is van nabij betrokken bij het ontstaan in 1933 van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV). Wouters maakt deel uit van de Heel-Nederlandse strekking binnen het VNV en is goed bevriend met propagandaleider Reimond Tollenaere.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkt hij in overheidsdienst en houdt zich buiten de politiek. Hij wordt in 1944 enkele maanden gevangengezet, maar gewoon weer vrijgelaten. Wel werd hij in november 1946 veroordeeld tot een jaar gevangenis voor zijn lidmaatschap van het VNV. In 1948 krijgt hij zijn burgerrechten terug en zet zich onmiddellijk in om het Vlaams-nationalisme weer van de grond te krijgen. Hij wordt onder meer ondervoorzitter van het Verbond der Vlaamse Academici, medestichter van de Vlaamse Volksbeweging (1956) en Broederband (1966). In de politiek wordt Leo Wouters volksvertegenwoordiger (1961-1971) en senator (1971-1974) voor de Volksunie. Het Egmontpact (1977) is er voor hem te veel aan. Hij breekt met de Volksunie en wordt ondervoorzitter van de Vlaams-Nationale Partij van Karel Dillen. Bij de parlementsverkiezingen van 1981 is Leo Wouters nog lijstduwer van de senaatslijst van het Vlaams Blok in Gent.

1893   Geboorte in Shaoshan (Hunan) van Mao Zedong, Chinees communist en partijleider, dictator en oprichter van het Chinese Rode Leger. Hij leidt zijn land met geweld en terreur, waarbij enorme aantallen slachtoffers vallen: de schattingen lopen van 40 tot 72 miljoen doden.

1891   Geboorte in Yorkville, New York, van Henry Miller, beroemde Amerikaanse schrijver van Duitse afkomst. Zijn werken Tropic of cancer (Kreeftskeerkring), Tropic of capricorn, The airconditioned nightmare, Nights of love and laughter, Quiet days in Clichy, de trilogie Sexus, Plexus en Nexus, The Colossus of Maroussi enz. omvatten een hevige kritiek van de Amerikaanse mentaliteit en het Angelsaksische puritanisme. Vanwege ‘obsceniteit’ worden veel van zijn boeken in de Verenigde Staten verboden, tot 1964.

Hugo Verriest (1840-1922)

1872   In Roeselare houdt Hugo Verriest voor de West-Vlaamse Bond voor Taal en Volk zijn bekende rede ‘Eertijds heeft een volk bestaan’. Geen nostalgisch verhaal, maar een aanzet voor een Vlaamse toekomst.

1606   Première in Whitehall van King Lear van William Shakespeare

1302   Te Waten aan de Aa (Frans-Vlaanderen) biedt Diederik van Hondschote, met 6000 soldaten, gesteund door 140 ruiters, zegevierend het hoofd aan het leger van de Franse koning Filips IV de Schone en slaat diens nieuwe aanval op Vlaanderen af.