27 augustus. Net binnen: Charles de Coster, de vader van Tijl Uilenspiegel

Elk jaar   De Nacht van de Vleermuis, in het laatste weekend van augustus. In verschillende Europese landen wordt er dan extra aandacht besteed aan vleermuizen. Ook in Nederland en België zijn er verspreid door het hele land vleermuisactiviteiten en excursies voor jong en oud.

In Nederland wordt het evenement gecoördineerd en gefaciliteerd door Vleermuiswerkgroep Nederland (VLEN) van de Zoogdiervereniging. In Vlaanderen wordt de ‘Nacht van de Vleermuis’ georganiseerd door Natuurpunt.

Vleermuis

1999   Overlijden te Jette (Brussel) van Edgard Delvo (94), Vlaams socialistisch syndicalist en Vlaams-nationaal politicus. Geboren in een socialistisch arbeidersgezin. Hij studeert voor onderwijzer aan de Rijksnormaalschool in Gent en wordt corrector en vertaler bij het socialistische dagblad Vooruit.

Daarna studeert hij sociale en economische wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Gent. Hij wordt actief in de leiding van de Gentse Arbeiders Jeugd (AJ), die zich inspireerde op de Duitse Wandervogel.

De nadruk van de AJ lag op het zelfstandige jeugdleven, de culturele ontplooiing van haar leden, de socialistische gemeenschapsbeleving en de natuurbeleving. Tegelijkertijd is Delvo secretaris in een Gentse afdeling van de Belgische Werklieden Partij (BWP). In 1932 benoemt men hem tot secretaris-generaal van de Centrale voor Arbeidsopvoeding (CAO). Als Hendrik de Man in 1939 partijvoorzitter van de BWP wordt, vindt Delvo direct aansluiting bij diens ideeën en wordt een van zijn naaste medewerkers.

Edgard Delvo (1905-1999)

Delvo legt zijn eerste contacten met rechtse Vlaamse politici als Joris van Severen, Victor Leemans en Lode Claes. Hun opvattingen blijken verbazend dichtbij elkaar te liggen en samen vatten ze het plan op om het tijdschrift Tijd en Taak uit te brengen. Door het uitbreken van de oorlog gaat dat niet door.

Edgard Delvo wordt lid van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) en ziet in de ‘Eenheidsbeweging’ die het VNV tot stand wil brengen het geijkte middel om zijn socialistische en volksnationale ideeën te verwezenlijken.

Hij maakt een steile carrière bij het VNV en wordt al snel opgenomen in de Raad van Leiding. Meteen krijgt hij ook de verantwoordelijkheid voor de vorming in het VNV. Als Reimond Tollenaere in juli 1941 naar het Oostfront vertrekt, neemt Delvo ook tijdelijk diens functie als propagandaleider over.

In maart 1942 wordt hij benoemd tot leider van de Unie van Hand- en Geestesarbeiders (UHGA). Deze eenheidsvakbond moet voor Delvo hét instrument zijn om zijn ideeën in praktijk om te zetten, ondanks de moeizame samenwerking met de Duitse bezetter.

In juli 1944 schrijft hij zijn opvattingen neer in Sociale collaboratie, een boek dat pas in 1975 verschijnt. Na de oorlog wordt Delvo door een militaire rechtbank in België bij verstek ter dood veroordeeld. Hij zwerft jarenlang door Duitsland, gescheiden van vrouw en kinderen. Hij wordt vervallen verklaard van de Belgische nationaliteit, maar keert in 1974 als staatloos burger naar België terug. Hij bleef onvermoeibaar schrijven en wordt in oktober 1977 in de coulissen opgemerkt, zowel bij de stichting van de Vlaams Volkspartij van Lode Claes, als bij die van de Vlaams Nationale Partij van Karel Dillen.

1991   De EEG erkent de onafhankelijkheid van de Baltische staten Estland, Letland en Litouwen.

1965   Overlijden van de Zwitsers-Franse architect en stedenbouwkundige Le Corbusier, geboren als Charles-Édouard Jeanneret-Gris (77). Hij verdrinkt in de Middellandse Zee bij Roquebrune-Cap-Martin. Men noemt hem ‘de architect van de 20e eeuw’. Toonaangevend pionier van het modernisme in de architectuur, het Nieuwe Bouwen en de Internationale Stijl.

1915   In Den Haag verschijnt het eerste nummer van het weekblad Vrij België, onder hoofdredactie van Frans Van Cauwelaert en Julius Hoste (jr.). Het blad werd openlijk gesticht tegen het dagblad De Vlaamse Stem, dat de richting opging van de’ bestuurlijke scheiding’, zeg maar federalisme.

Vrij België daarentegen had een cultuurflamingantische kijk op de Vlaamse Beweging en stelde zich concreet tot taak het Vlaamse zelfbewustzijn te versterken en het binnenlandse karakter van de Vlaamse kwestie te bewaren door elke internationale regeling ervan af te wijzen. Dat alles binnen het principiële kader van onvoorwaardelijke trouw aan de unitaire staat en afwijzing van elke buitenlandse hulp. ‘Vrij België’ overleeft de oorlog niet.

Charles de Coster (1827-1879)

1896   Na één van de kortste oorlogen uit de geschiedenis nemen de Britten de macht over op Zanzibar. De strijd om het eiland duurde 38 minuten (van 9.02 tot 9.40 uur). Aan Zanzibarese zijde waren vijfhonderd doden, aan Britse zijde raakte slechts één persoon gewond.

1866   Het Nederlands wordt opnieuw de officiële taal voor het bestuur en de administratie in Antwerpen. In januari 1863 nam Lodewijk Gerrits (1827-1873) ontslag als bestuurslid van de Liberale Associatie en werd tot Antwerps gemeenteraadslid voor de Meetingpartij gekozen. In die hoedanigheid lag hij mee aan de basis van de herinvoering van het Nederlands als officiële taal van de stad Antwerpen.

1828   Overlijden in Franeker (Friesland) van Eise Eisinga (84), wolkammer en astronoom. Hij bouwde tussen 1774 en 1781 eigenhandig het historische planetarium in Franeker, het oudste nog werkende planetarium ter wereld, nu het Eise Eisinga Museum.

Hoogbegaafde man, op zijn 15e gaf hij al een omvangrijk wiskundeboek uit, en op zijn 17e een boek over de grondslagen van de astronomie. Zijn voornaamste drijfveer was het voor gewone mensen toegankelijk maken van de sterrenkunde.

Eise Eisinga (1744-1828)

De directe aanleiding voor de bouw van het planetarium was een samenstand van vier planeten in het voorjaar van 1774. Een krantenartikel uit die tijd bestempelde dit voorval als de mogelijke oorzaak van de ondergang van de wereld.

Eisinga besloot een bewegend schaalmodel van het zonnestelsel te bouwen, om de mensen te laten zien wat er in werkelijkheid aan de hemel gebeurde. Daartoe verbouwde hij de zoldering van zijn woonkamer in een raderwerk van hoepels en schijven van eikenhout met duizenden handgesmede spijkers.

Hij wordt buitengewoon hoogleraar aan de Franeker Academie, tot deze in 1811 op last van Napoleon werd gesloten. Als vertegenwoordiger van de Verlichting in Nederland is Eisinga opgenomen in de canon van Friesland en de canon van Nederland.

1827   Geboorte in München van Charles de Coster, Franstalig, vrijzinnig en Heel-Nederlands gezind schrijver. Hij sympathiseerde openlijk met de opkomende Vlaamse Beweging: ‘Songeons que ces Flamands que l’on craint (…) sont la source vive de notre nationalité, l’antique élément germanique, digue puissante contre l’envahissement des tendances françaises’.

Filips van Marnix van Sint-Aldegonde (1540-1598)

Zijn hoofdwerk, La légende et les Aventures héroïques joyeuses et glorieuses d’Ulenspiegel et de Lamme Goedzak au pays de Flandres et ailleurs (1867), werd wereldwijd bekend en vertaald in alle Europese talen. In eigen land werd het door de Franstaligen afgewezen wegens te Heel-Nederlands en door de Vlamingen wegens te antiklerikaal.

1585   Tien dagen na de val van Antwerpen wordt burgemeester Filips Marnix van Sint-Aldegonde (1540-1598) uit de Zuidelijke Nederlanden verbannen.