27 mei. Net binnen: Verfransingsfan Charles Rogier overleden

Eibertje in Vierhouten

Elk jaar   De Eibertjesdag is een jaarlijks terugkerende braderie in Nunspeet op de Veluwe (Gelderland), waarschijnlijk de allergrootste van Nederland. Ze vindt plaats op de vrijdag na Hemelvaartsdag. Tussen 10.00 en 18.00 uur heeft een braderie plaats met ruim 200 kramen, terwijl tientallen folkloristische dans- en klederdrachtgroepen uit heel Nederland het erfgoed laten herleven. Op het Marktplein zijn demonstraties van oude ambachten te zien, onder meer van bezembinders, klompenmakers, sigarenmakers, beeldhouwers, spinster, volksschilders, pottenbakkers en mandenmakers. Tegelijk kan men kijken naar de vervaardiging van glas in lood, geitenkaas, tinnen soldaatjes, enz. Ook een schaapherder en een schaapscheerder komen in actie, en er zijn oldtimer-tractoren te bewonderen.

De oorsprong van deze jaarmarkt ligt bij Eibertje, een vlijtige dame. Zij leefde omstreeks 1850 in Vierhouten op de Veluwe. Zij liep elke week naar Nunspeet om daar eieren te verkopen. De wandeling kan nog steeds worden gemaakt via het zgn. ‘Eibertjespad’ door de bossen tussen Vierhouten en Nunspeet.

1999   Het Joegoslavië-tribunaal van de Verenigde Naties in Den Haag stelt de Servisch-Joegoslavische president Slobodan Milosevic (1941-2006) officieel in staat van beschuldiging wegens misdaden tegen de menselijkheid zoals de moord op 572 Albanezen in

Aleksandr Solzjenitsyn (1918-2008)

Kosovo en de deportatie van 740 000 Albanezen. Later wordt hij bovendien aangeklaagd voor oorlogsmisdaden in Bosnië. Tijdens zijn proces in Den Haag overlijdt Milosevic in 2006 in zijn cel aan een hartaanval.

1994   De dissidente Russische schrijver en dichter Aleksandr Solzjenitsyn (1918-2008) keert na twintig jaar verbanning terug in zijn vaderland.

1941   Na een verloren zeeslag met Britse schepen vergaat het Duitse oorlogsschip Bismarck in de Atlantische Oceaan. Van de 2206 opvarenden worden er 115 gered.

Robert Koch (1843-1910)

1910   Overlijden in Baden-Baden van Robert Koch (66), Duits arts en chemicus, mede-grondlegger van de bacteriologie. Ontdekker van de tuberculose- en de cholerabacterie. Nobelprijs voor de Geneeskunde 1905.

1905   In de Zeeslag bij Tsushima verslaat Japan de Russische vloot. In de moderne tijd is dit de eerste grote militaire overwinning van een niet-Europees land op een Europese natie.

1885   Overlijden in Sint-Joost-ten-Node (Brussel) van Charles Rogier (84), een van de vaders van de Belgische staat. En van de verfransing. Charles Rogier wordt geboren in Saint-Quentin (Frankrijk) als zoon van een Frans officier. Hij studeert rechten in Luik en voert in de Luikse pers een felle oppositie tegen koning Willem I en tegen het Nederlands. Hij doet de politieke oppositie omslagen in een militaire.

In 1830, bij de eerste rellen in Brussel trok hij met 300 gewapende Luikenaars naar Brussel en bezet er het stadhuis. Eerst wordt daar de Franse vlag gehesen, maar dat gaat de Brusselaars wat te ver. De Belgische vlag wordt uitgevonden: de Brabantse kleuren zwart-geel-rood, maar op de Franse manier, verticaal naast elkaar. Rogier wordt lid van het Voorlopig Bewind, zetelde in het Nationaal Congres en was van 1831 tot zijn overlijden liberaal volksvertegenwoordiger. Via een door hemzelf geïnitieerde wet verkrijgt hij de Belgische nationaliteit.

De eerste Belgische regering bestaat uitsluitend uit Franstaligen. Als minister van Binnenlandse Zaken kan Rogier de bestuurlijke en administratieve organisatie van België naar zijn hand zetten. Met grote snelheid wordt een jakobijnse staat geïnstalleerd, naar Frans model. De verfransing werd nog versterkt door de benoeming van Walen en Fransen in Vlaanderen. Rogier zelf is gedurende zeven jaar gouverneur van de provincie Antwerpen en maakt er werk van. Hij leidt de Belgische regering in 1847-1852 en in 1857-1868.

Rogier denkt zuiver jakobijns: niet van onder naar boven (taal en volk als grondslag van de staat), maar precies omgekeerd, de staat bovenaan en die legt de ‘onderlaag’, het volk, zijn taal en nationaal gevoel op. Bijgevolg moeten de Vlamingen volgens hem overschakelen naar de Franse taal, opdat aldus ‘une famille belge’ zou kunnen ontstaan. Deze Belgische visie, in de ‘juiste’, jakobijnse volgorde één staat – één volk- één taal, komt onvermijdelijk in conflict met de prille Vlaamse Beweging.

Charles Rogier schrijft in een brief aan Jean Raikem (1787-1875), de eerste Belgische minister van Justitie: ‘De eerste beginselen van een goede administratie zijn gebaseerd op het exclusieve gebruik van één taal, en het is duidelijk dat de enige taal van de Belgen het Frans moet zijn. Om tot dit resultaat te komen, is het noodzakelijk alle civiele en militaire ambten aan Walen en Luxemburgers toe te wijzen. De Vlamingen zullen dus tijdelijk de voordelen van deze ambten ontzegd worden. Ze zullen dan wel Frans moeten leren, en gaandeweg roeien we zo het Germaanse element in België uit’.

1858   Oprichting in Brussel van de vereniging Vlamingen Vooruit, onder impuls van baron Eugène van Bemmel (1824-1880). Aan de basis ligt een samenwerking tussen flaminganten en jonge, progressieve liberalen die zich afzetten tegen het doctrinair liberalisme. De onmiddellijke aanleiding tot de stichting is een tekst van de jonge Antwerpenaar Jean B. Langlois (1835-1860), Le mouvement flamand au point de vue politique, verschenen in juli 1858. In dit opstel uit Langlois zijn ontgoocheling over de houding van de regering tegenover de Vlaamse eisen. Daarom bepleit de schrijver een grotere politieke bewustwording van de Vlaamse beweging die haar louter cultureel perspectief moet laten varen. De Vlaamse eisen konden immers alleen per wet worden gerealiseerd en daarvoor was een krachtige Vlaamse vertegenwoordiging in de Kamers nodig. Hoewel antiklerikaal, wilde Langlois dat katholieken en liberalen inzake de Vlaamse strijd zouden samenwerken.

In 1861 steunt Vlamingen Vooruit de oprichting van het Vlaams Verbond. De mislukking hiervan betekent ook het einde van Vlamingen Vooruit.

1840   Overlijden in Nice van Niccolò Paganini (57), legendarische Italiaans vioolvirtuoos en componist. Het oeuvre van deze autodidact bevat onder meer 6 vioolconcerten, concertstukken voor viool en orkest, 12 sonates voor viool en gitaar, en de beroemde 24 capriccio’s voor vioolsolo. Hij kocht in 1837 een casino in Parijs, maar verloor dat inclusief zijn hele kapitaal.

1653   In de buurt van de Sint-Brixiuskerk in Doornik wordt tijdens graafwerken het graf ontdekt van de Frankische koning Childerik, gestorven in 481, en vader van Chlodovech (Clovis). Hij was de laatste heidense koning van de Franken.

Alse Young (1615-1647) wordt gehangen.

1647   In Hartford (Connecticut) wordt de eerste ‘heks’ in Amerika ter dood gebracht: Alse Young, uit Windsor in Engeland, wordt opgehangen. In de ‘heksenstad’ Salem in Massachusetts zouden later nog tientallen vrouwen de doodstraf krijgen omdat ze ervan verdacht werden door de duivel bezeten te zijn, of omdat ze zich schuldig zouden hebben gemaakt aan hekserij.