3 februari. Net binnen: EU-klokkenluider geschorst, niets nieuw onder de zon

2020   De eerste besmetting met COVID-19 in België wordt vastgesteld bij negen Belgische reizigers die de dag ervoor met een vliegtuig arriveerden.

2006   Een passagiersschip zinkt met 1414 mensen aan boord in de Rode Zee. Van de opvarenden, voornamelijk islamitische pelgrims op de terugweg van Mekka, sterven er minstens 1000.

1999   De ‘klokkenluider’ Paul van Buitenen, ambtenaar bij de Europese financiële controledienst, wordt door de Europese Commissie geschorst. Deze Nederlandse onderzoeker naar misstanden bij de overheid bracht de Europese Commissie in opspraak. Hij keerde zich openlijk tegen het frauduleus gedrag van sommige leden, met name de Française Édith Cresson, van 1991 tot 1992 de eerste vrouwelijke premier van Frankrijk en beschermelinge van president Mitterrand. Deze kan niets meer voor haar doen, want hij is in 1996 overleden. De tweede beschuldigde is het Spaanse commissielid Manuel Marin (1949-2017).

In het najaar van 1998 waren de beschuldigingen over incompetentie, nepotisme en fraude tegen de Europese Commissie toegenomen. Voorzitter Jacques Santer probeerde de beschuldigingen te weerleggen, maar moest in januari 1999 akkoord gaan met een onderzoek door een onafhankelijke commissie. Als een gevolg van een bijtend verslag van deze commissie besloot de commissie-Santer op 15 maart 1999 af te treden. Marín werd bekritiseerd over het ontlopen van verantwoordelijkheden. De rol van Marín in de neergang van de commissie-Santer is nooit geheel duidelijk geworden. Hij werd aangevallen met harde bewijzen over nepotisme in het Europees Parlement. De onafhankelijke onderzoekscommissie besloot echter alleen verdere stappen te ondernemen tegen Édith Cresson.

Dat de toenmalige Europese Commissie-Santer door de onthullingen van Van Buitenen over belangenverstrengeling, in haar geheel moest aftreden, wordt vooral… Van Buitenen kwalijk genomen. Hij werd op non-actief gesteld en overgeplaatst naar een ‘ongevaarlijke’ functie. Hij schreef een boek over deze zaak, getiteld Strijd voor Europa. Later richtte hij de partij Europa Transparant op. Bij de verkiezingen voor het Europees Parlement op 10 juni 2004 haalde deze twee zetels.

Het Europese corruptieverhaal krijgt in december 2022 het vervolg dat u kent.

Hendrik Fayat (1908-1997)

1985   Desmond Tutu wordt geïnstalleerd als eerste zwarte bisschop van Zuid-Afrika.

1952   Nadat Hendrik Fayat op het Vlaams Socialistisch Congres te Mechelen een pleidooi had gehouden voor contacten met de Nederlandse socialisten komt het op 2 en 3 februari 1952 tot een conferentie in Breda, waaraan werd deelgenomen door Joop den Uyl. Door bemiddeling van de historicus Pieter Geijl was er eerder al een contact tot stand gekomen met de voorzitter van de Partij van de Arbeid J.J. Vorrink en met de Wiarda Beckmanstichting. Daarna volgt een door Fayat voorgezeten en door Geijl bijgewoond Vlaams-Nederlands socialistisch congres te Antwerpen op 25 en 26 april 1953.

1945   De geallieerden bombarderen Berlijn, waarbij 3000 ton bommen neerkomen op woonwijken.

Marijke Merckens (°1940)

1940   Geboorte in Magelang (Indonesië) van de actrice en zangeres Marijke Merckens. Ze werd bekend door de films Een vrouw als Eva, Ik ben Joep Meloen, Een vlucht regenwulpen, Honneponnetje, de tv–series Vila des Roses, Oppassen!!! en Pipo en de Waterlanders. Ze zong De modepop, Happy end, Mammie, Kareltje de Grote, enz. In de jaren 1960 werkte ze bij Wim Sonneveld. Marijke Merckens werd geboren als Marijke Ouwejan; Merckens is de achternaam van haar grootmoeder. Ze is getrouwd met de acteur Jacques Luijer.

1930   Oprichting van de Vietnamese Communistische Partij. De VCP is de enige politieke partij in het land en heeft gecentraliseerde controle over de staat, het leger en de media. De president van Vietnam is het hoogst gerangschikte lid van het Politbureau. De door de VS gesteunde overheid van Zuid-Vietnam verdween met de val van Saigon op 1 mei 1975 en het land werd in 1976 herenigd in een socialistische eenpartijstaat, naar Chinees model.

1921   In München vindt de eerste massabijeenkomst plaats van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). De voornaamste redenaar is Adolf Hitler.

M. Vasalis (1909-1998)

1909   Geboorte in Den Haag van de dichteres M. Vasalis, auteursnaam van Margaretha Droogleever Fortuyn-Leenmans, van beroep psychiater. Bekende werken van haar zijn onder meer Onweer, Parken en woestijnen, De vogel Phoenix, De dichter en de zee, De oude kustlijn. Constantijn Huygensprijs 1974, P.C. Hooftprijs 1983. Ze overleed in 1998 op haar 89ste.

1899   Sterfdag van Geert Adriaans Boomgaard (1788-1899), oudste mens van Nederland, geboren en gestorven in de stad Groningen. Hij is 110 jaar en 133 dagen oud geworden en was daarmee de – internationaal erkende – oudste mens ter wereld. Hij was schipper en diende in 1812 als soldaat en tamboer in het leger van Napoleon. Geen collaborateur, maar een dienstplichtige.

In dezelfde categorie kennen we in Vlaanderen Jan Goossenaerts, geboren in Horendonk (Essen) op 30 oktober 1900 en in Essen overleden op 21 maart 2012. Met zijn 111 jaar was hij de oudste geverifieerde persoon van Vlaanderen en de oudste man van Europa sinds de dood van de toen 110-jarige Engelsman Stanley Lucas op 21 juni 2010. Laatstgenoemde titel heeft hij exact 21 maanden gedragen. Bij zijn overlijden was hij officieel ook de op-twee-na oudste man ter wereld (de twee oudere mannen zouden ruim één jaar later ook sterven).

1889   Op deze zondag vindt een enorm treinongeval plaats bij Groenendaal (Hoeilaart) dat 22 doden veroorzaakt.

Joseph Swan (1828-1914)

1879   De Engelse schei- en natuurkundige Joseph Swan (1828-1914) demonstreert de eerste gloeilamp met een gloeidraad van koolstof. Hij leverde ook een belangrijke bijdrage aan de fotografie, door de uitvinding van het droge fotopapier.

1831   Het versgebakken België zoekt een koning. Geen simpele aangelegenheid, want Frankrijk lag op de loer om ‘België’ opnieuw te annexeren. En kijk, de koning die door het Nationaal Congres wordt gekozen is Louis de Nemours, zestienjarige zoon van de Franse koning Louis-Philippe. Maar de Engelsen, de Pruisen en de Russen, die Napoleon nog fris in het geheugen hebben, stellen meteen hun veto. Noodgedwongen wijst de Franse koning het aanbod af.

1825   Door een stormvloed en hoog water ontstaan dijkdoorbraken en ernstige overstromingen, en deze teisteren drie dagen lang Groningen, Friesland, Overijssel, Holland en Utrecht. In heel Nederland vinden 379 mensen de dood. De bliksem slaat in de toren van Eenrum, en er breekt een felle uitslaande brand uit. Langs het Reitdiep en langs de Dollard breken dijken door, het Oldambt loopt onder water. Huizen op de Punt van Reide worden weggespoeld. In de haven van Zoutkamp ontstaat grote schade. Het eiland Rottumeroog is ‘deerlijk geteisterd’. De bewoning neemt gaandeweg af. In 1965 verliet Jan Toxopeus als laatste inwoner het eiland.

1731   Het Paleis op de Koudenberg, de vroegere residentie van de hertogen van Brabant in Brussel, wordt door brand totaal verwoest. Het hele complex zal in 1774 worden afgebroken.