30 december. Historische dag: de euro wordt ingevoerd

Elk jaar   Op de Filipijnen Dag van Rizal (Araw ni Rizal), officiële feestdag ter herdenking van de sterfdag van José Rizal (1861-1896) de nationale held van de Filipijnen. Hij was een schrijver, nationalist en in het Spaanse koloniale tijdperk voorstander van een vreedzame weg naar de onafhankelijkheid. De Spanjaarden nemen hem gevangen en fusilleren hem. Zo maken ze van hem een martelaar van de Filipijnse revolutie.

2006   De Iraakse ex-dictator Saddam Hoessein wordt rond 4 uur Nederlandse tijd opgehangen in Bagdad. Ook twee andere veroordeelden, onder wie een broer van Saddam, worden terechtgesteld.

Sonja Barend (°1940)

2006   Na een loopbaan van 40 jaar neemt presentatrice en praatshowspecialiste Sonja Barend afscheid van de Nederlandse televisie. In 1966 was Sonja Barend voor het eerst op televisie te zien als omroepster bij de Nederlandse televisie. Naar haar is de jaarlijkse Sonja Barend Award vernoemd, een prijs voor het beste tv-interview.

2004   De grootste haven ter wereld is niet langer Rotterdam, maar Shanghai in China. Rotterdam is nog net tweede, door zijn stevige groeicijfers, direct gevolgd door het snel opkomende Singapore.

1998   Op vele Europese beurzen wordt voor het laatst gehandeld in nationale munten. De euro neemt het over.

1994   Overlijden te Bonheiden van Karel Lambrechts (84), Vlaams-nationaal syndicalist en volksvertegenwoordiger. Lambrechts komt van de Boerenbond en wordt in 1933 voorzitter van het Vlaams Nationaal Syndicaat (VNS). In 1936 wordt hij verkozen tot VNV-volksvertegenwoordiger voor Brussel, wat hij blijft tot in 1946. In juli 1940 volgt Lambrechts Victor Leemans op als leider van Arbeidsorde. Namens deze organisatie maakt hij aanspraak op het vakbondsmonopolie in Vlaanderen. Maar dat willen de Duitsers het VNV niet gunnen. Ze zetten een eenheidsvakbond op, de Unie van Hand- en Geestesarbeiders, waarin de Arbeidsorde opgaat. Lambrecht wordt wel een van de acht bestuurders. Tijdens een verblijf in Duitsland komt hij er in conflict met de SS. Hij wordt zelfs tien dagen gevangengezet en krijgt een inreisverbod voor Duitsland. In 1942 stelt VNV-leider Staf de Clercq hem aan tot Algemeen Propagandaleider, ter vervanging van de op 22 januari gesneuvelde Reimond Tollenaere. Na de dood van VNV-leider Staf de Clercq op 22 oktober 1942 wordt hij een van de nauwste medewerkers van de nieuwe VNV-leider Hendrik Elias.

1991   Eerste uitzending van de Vlaamse televisieserie Familie.

1972   De Verenigde Staten stoppen de bombardementen op Noord-Vietnam.

1965   Ferdinand Marcos wordt president van de Filipijnen.

1965   Overlijden in Loverval (Henegouwen) van Elie Baussart, een linkse, christelijke syndicalist en Waalse voorman die ook voortdurend opkomt voor een dialoog met de Vlamingen. Hij oefent tussen de twee wereldoorlogen grote invloed uit met zijn maandblad La Terre wallonne (1919-1940) dat van strekking katholiek en Waals-regionalistisch is. In 1938 publiceert hij zijn Essai d’Initiation à la révolution anticapitaliste dat al sterk marxistische inspiratie vertoont. Na 1945 herneemt hij zijn inzet in de Waalse beweging en pleit er voor federalisme.

1964   Overlijden te München van Hans Gerhard Creutzfeldt (79), Duits neuropatholoog. Creutzfeldt is vooral bekend geworden door de mede naar hem genoemde ziekte van ‘Creutzfeldt-Jakob’. Na de oorlog werd hij de eerste rector van de heropgerichte Universiteit van Kiel. Creutzfeldt was gehuwd met Clara Sombart, een dochter van Werner Sombart, bekende economist die tot de omgeving van de Conservatieve Revolutie behoorde.

1959   Geboorte in Slough (Berkshire) van Tracey Ullman, Brits actrice en zangeres.

1947   Overlijden in Amsterdam van kunstschilder Han van Meegeren (58). Hij wordt in mei 1945 gearresteerd omdat was gebleken dat hij voor veel geld een schilderij van Vermeer had verkocht aan nazileider Hermann Göring. Van Meegeren besef dat hij zich in een hachelijke situatie bevindt, want hij kon van verraad worden beschuldigd. Daar stond in die tijd de doodstraf op.

Na enkele dagen intensieve ondervraging vertelt hij de gerechtelijke autoriteiten de vervalser te zijn van die verkochte Vermeer en van diverse andere schilderijen waaronder De Emmaüsgangers, nog andere Vermeers en schilderijen van Frans Hals. Niemand die hem gelooft. Pas nadat hij in de gevangenis binnen twee maanden een andere vervalsing had gemaakt, neemt men zijn verklaring aan. Toen dit bekend werd, was het lachen geblazen. Het grote publiek aanziet hem als een held en miskend kunstschilder die er de nazi’s flink heeft ingeluisd. Zijn populariteit wordt wel stukken minder als blijkt dat hij al in de jaren 1920 begonnen was met vervalsen, en dat hij miljoenen had verdiend met de verkoop aan musea en verzamelaars.

Het leven van Han van Meegeren heeft vele auteurs geïnspireerd en recent ook enkele filmmakers. Zo kregen we in 2016 Een echte Vermeer (2016) te zien van Rudolf van den Berg. In 2019 ging in Toronto The last Vermeer in première, een film van Dan Friedkin.

1947   Onder druk van de communisten doet koning Michael van Roemenië afstand van de troon.

Patti Smith (°1946)

1946   Geboorte in Chicago van Patti Smith, Amerikaans dichteres en zangeres. Ze wordt populair met Because the night, dat ze samen schreef met Bruce Springsteen, verder met Dancing barefoot, Rock and roll nigger, People have the power, April fool… Haar werk is een fusie van rock en poëzie. Zij wordt beschouwd als een van de grondleggers van het punkgenre in New York, vandaar ook haar bijnaam ‘The Godmother of Punk’. Patti Smith is de weduwe van MC5-gitarist Fred ‘Sonic’ Smith (1949-1994).

1940   Hendrik Elias, toen de tweede man in het Vlaams Nationaal Verbond (VNV), na leider Staf De Clercq, aanvaardt de post van commissaris-burgemeester van de stad Gent, nadat hij nochtans in eerste instantie had geweigerd.

1922   Geboorte in Gentbrugge van Marc Sleen (93), pseudoniem van Marcel Neels, Vlaams tekenaar van onder meer stripreeks Nero. Hij staat in het Guinness Book of Records als meest productieve striptekenaar ter wereld.

1922   Lenin haalt zijn slag thuis: Rusland en zijn buurlanden gaan officieel op in de Unie van Soviet-Socialistische Republieken (USSR). Het is een fusie van de ‘Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek’, de ‘Transkaukasische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek’, de ‘Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek’ en de ‘Wit-Russische Socialistische Sovjetrepubliek’. De USSR zal bestaan tot 1991.

1911   De Chinese nationalist Dr. Sun Yat-sen wordt gekozen tot eerste president van de republiek China.

1865   Geboorte in Bombay (India) van Rudyard Kipling, Engels schrijver, dichter en journalist. Bekend gebleven zijn The jungle book, Kim, Thy servant a dog, Something of myself… Hij kreeg de Nobelprijs voor literatuur 1907.