Line De Witte (PVDA): ‘Wij willen breken met de Europese verdragen’

De PVDA zit nog niet in het Europees Parlement, maar de verwachtingen zijn hooggespannen. Zetel of niet, de PVDA pleit voor een EU ‘waar de mensen niet werken om poen te scheppen.’ Wij spraken met lijstrekker en Leuvens gemeenteraadslid Line De Witte (30).

Lijstrekker word je niet zomaar. Hoe ben je op deze positie terecht gekomen?

‘De PVDA bespreekt natuurlijk intern wie het uithangbord van de Europese verkiezingen wordt. Ze kwamen bij mij uit, omdat ik vorig jaar met succes de lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen in Leuven heb getrokken. Twee jaar geleden heb ik ook een boek geschreven over TTIP en CETA, twee handelsverdragen tussen de EU, Canada en de VS.’

Je bent dus al lang actief binnen de PVDA?

‘Ik ben al tien jaar lid van de partij. Jaren geleden was ik Leuvens voorzitter van COMAC, de studentenbeweging van de PVDA. Via COMAC ben ik in de partij gerold. Vijf jaar geleden heb ik voor het eerst een Vlaamse lijst getrokken.’

PVDA heeft nog geen zetel in het Europees Parlement. Waar leggen jullie de lat?

‘Onze situatie is apart, omdat ik het lijsttrekkerschap deel met Marc Botenga, de nummer één van de Franstalige PTB-lijst. We gaan voor een zetel, maar hopen uiteraard op meer.’

Geef je je plek in de Leuvense gemeenteraad op als je Europees verkozen raakt?

‘Zeker wel, want het is niet te combineren. Ergens is dat jammer, aangezien ik net verkozen ben in Leuven. Maar we hebben een sterke ploeg in Leuven, er zijn genoeg mensen die mij kunnen vervangen.’

Wat denkt de PVDA te kunnen bijdragen aan de EU?

‘Wij willen breken met de Europese verdragen. De EU is al sinds het begin een bastion voor grote bedrijven. De invloed van bedrijven zie je terug in de verdragen die de EU opgesteld heeft. Daar gaan steevast economische vrijheden voor op sociale rechten. Als je echt naar een sociaal Europa wil, moet je breken met die logica. Als we verkozen raken, sluiten we ons aan bij de Europese fractie voor Unitair Links/Noords Groen Links (GUE). Met deze fractie kunnen we op Europees niveau een strijd voeren tegen de EU van grote bedrijven en ook een stem geven aan de recente klimaatbeweging.’

Welke verdragen willen jullie aanpassen?

‘Wij zien graag aanpassingen in de verdragen die gaan over de ontstaansgeschiedenis van de EU, zoals het Verdrag van Lissabon (Het Verdrag van Lissabon is op 13 december 2007 getekend door alle EU-lidstaten. Het verdrag vormt de wettelijke basis voor de EU — red.). We willen ook af van de begrotingsverdragen. Zo heb je het begrotingspact dat oplegt aan lidstaten hoeveel ze mogen uitgeven en hen oplegt te besparen in openbare diensten. We hebben juist investeringen nodig in zaken als onderwijs, gezondheidszorg, openbaar vervoer. De verdragen zijn gebaseerd op een ideologische keuze die in het voordeel van bedrijven speelt en niet in het voordeel van de mensen.’

Hoe maken jullie jongeren enthousiast voor de Europese verkiezingen?

‘Veel problemen vragen een oplossing die verder reikt dan de grenzen van België. Zelf geef ik les op een middelbare school en daar merk ik dat jongeren erg bezig zijn met het klimaatprobleem. Zij beseffen dat er een oplossing op internationaal niveau moet worden gevonden. Veel zaken die Europees beslist worden gaan over ons dagelijkse leven, denk aan de treininfrastructuur, de winkels waar je je dagelijkse boodschappen doet en de baankansen. Deze EU staat heel ver af van dit dagelijkse leven. Wij willen een fundamenteel ander Europa, dat gaat voor mens en milieu.’

De PVDA ziet in een Europees klimaatakkoord de oplossing voor de klimaatcrisis. Wat zou er in zo’n akkoord staan?

‘De EU zoekt op dit moment de oplossingen binnen de markt, maar dat werkt niet. De uitstootrechten van grote bedrijven worden in Europa geregeld door het Emission Trade System (ETS), waarbij een bedrijf emissierechten aankoopt om CO2 te mogen uitstoten. De grootste en meest vervuilende bedrijven hebben genoeg geld om veel emissierechten te kopen, waardoor hun uitstoot niet daalt. Wij zijn de enige Belgische partij die af wil van dit systeem. Via een klimaatakkoord verplichten we bedrijven om minder uit te stoten.’

Hoe zorg je ervoor dat je een land als Polen meekrijgt?

‘Wij willen absoluut iedereen meekrijgen in een dergelijk akkoord. Het is gek dat de EU gemakkelijk handelsakkoorden sluit, maar dat een akkoord over een Europees klimaatbeleid onmogelijk is. We vinden dat er een bindende afspraak moet zijn waar alle EU-lidstaten zich aan houden. Als we in de komende tien jaar niets veranderen aan ons klimaat, dan is het volledig om zeep.’

Is de PVDA voor de oprichting van een Europees leger?

‘Nee. Militariseren is geen oplossing. De EU kan overigens wel een grotere rol spelen in vredesonderhandelingen en moet zich meer gaan focussen op het verbeteren van de sociale welvaart.’

Op welke manieren moet de sociale welvaart verbeterd worden?

‘Grote bedrijven hebben nu veel economische voordelen, dat gaat ten koste van de sociale rechten voor burgers. Om de sociale rechten te verbeteren, verhogen wij de pensioenen en leggen we een Europees minimumloon vast. Veel Europese landen kennen nog niets eens minimumloon. Het minimumloon zou zestig procent van een mediaaninkomen van een land moeten bedragen. Met deze maatregelen helpen we de werkende armen. In een regio zo rijk als Europa mag toch niemand in armoede leven?’

Krijgen de arbeidsmigranten binnen de EU een dergelijk minimumloon?

‘Elk land moet een minimumloon invoeren, maar we kampen ook met een grootschalige sociale dumping van mensen. Wij vinden dat arbeidsmigranten moeten werken met de regels en voor de lonen in de landen waar ze werken. Een Pool die in België werkt moet bijvoorbeeld de Belgische sociale zekerheid krijgen en betalen. Het mag niet zo zijn dat het voor een werkgever interessanter is om een Pool aan te nemen dan een Belg. Dat is zowel voor de Belg als voor de Pool een slechte zaak. Het zet een neerwaartse druk op de lonen voor beide.’’

In jullie Europese programma staat dat jullie bepaalde beslissingen willen laten nemen via een referendum. Heeft het Brexit-referendum niet aangetoond dat een referendum geen goed idee is?

‘Een referendum zorgt ervoor dat politici per definitie rekening moeten houden met de mensen. Dat gebeurt nu te weinig. De economische crisis in Griekenland heeft bewezen dat de EU te weinig luistert naar de mensen. Ze verplichtten de Grieken om te besparen, terwijl de bevolking dat niet kon en wilde. Overigens is de PVDA geen voorstander van de Brexit. Dat neemt niet weg dat je serieus moet nemen wat de mensen daar gestemd hebben. Het Verenigd Koninkrijk is een land dat al sinds de jaren tachtig aan het besparen is, terwijl de armoede groeit. Ondertussen worden er ook nog eens goedkope werkkrachten uit bijvoorbeeld Polen gehaald. De concurrentie neemt alleen maar toe. Ik snap wel dat veel Britten kwaad zijn en stemden voor een brexit.’

Vervallen ‘Europese’ referenda over specifieke onderwerpen niet altijd een voor- of tegenstem voor de EU?

‘Op dit moment is dat mogelijk het geval, maar dat komt in de eerste plaats doordat mensen kwaad zijn over heel wat zaken die de EU beslist. Door mensen meer te betrekken bij die beslissingen, gaat de EU mee rekening houden met de lasten van die mensen. Dat is niet iets wat we van vandaag op morgen kunnen installeren. Het is een proces dat gaandeweg moet groeien, zoals in Zwitserland op dit moment al het geval is.’

Is de EU een logge en bureaucratische organisatie?

‘Vooral bij de Europese Commissie zit een groot probleem. Die schrijft de wetten en functioneert als een soort regering, terwijl ze niet verkozen werd. Toevallig zit daar nu Marianne Thyssen (CD&V), maar waarom is voor niemand duidelijk.’

Democratiseert een Spitzenkandidat zo’n proces?

‘Het probleem is fundamenteler. Het is absurd dat Eurocommissarissen relaties hebben met de grote industrie. Zo zit de voormalige Belgische EU-commissaris Karel de Gucht echt overal en werkt voormalig Commissievoorzitter Barroso voor Goldman Sachs. We vinden dat er zeven jaar tijd moet zitten tussen een rol in de EU en een baan in het bedrijfsleven. Uiteindelijk moeten de leden van de Europese Commissie gewoon direct verkozen worden.’

Jullie willen de salarissen van de EU-commissarissen verlagen. Waarom?

‘Wij vertrekken vanuit het principe; als je niet leeft zoals je denkt, dan ga je denken zoals je leeft. Voor onszelf zijn we daar streng in. We leven volgens een gemiddeld werknemersloon. De extra vergoedingen voor gemeenteraadsleden geef ik weg. Wij vinden niet dat je zo streng moet zijn voor iedereen, dus we stellen voor om het loon van de EU-commissarissen en parlementairen te halveren, met een maximum van 10.000 euro per maand. Dat is nog steeds een hallucinant bedrag.’

Jaag je daarmee de Europese bestuurders niet weg?

‘Als ze bij een lager loon ervoor kiezen om bij een bank te werken, heb ik liever iemand die de functie vervult uit engagement. De EU beslist heel veel en biedt tal van mogelijkheden. Samen kunnen we de klimaatcrisis aanpakken en een Europees minimumloon instellen, om mensen uit de armoede te halen. Je kunt zoveel doen, maar op dit moment zijn er te veel mensen die aan het einde van hun carrière wat poen gaan scheppen in Europa.’

Met dank aan StampMedia. — Lees meer over de verkiezingen op Doorbraak.