9 december. Net binnen: eerste moskeeën in onze streken geopend

1998   Ruth Dreifuss wordt de eerste vrouwelijke bondspresident van Zwitserland.

1990   De vakbondsman Lech Walesa, Nobelprijs voor de vrede 1983, wordt de eerst direct gekozen president van Polen.

1968    De Amerikaanse uitvinder Douglas Engelbart geeft voor het eerst een demonstratie van zijn computermuis. Engelbart deed zijn uitvinding rond 1963. De muis die hij had ontwikkeld lijkt niet erg meer op onze huidige muis. Het apparaat was niet meer dan een houten doosje met twee metalen wielen waarmee de X/Y-positie op het scherm kon worden weergegeven. In het laboratorium van Engelbart werd de muis zowel ‘bug’ als ‘mouse’ genoemd. De laatste naam werd uiteindelijk wereldberoemd.

De Amerikaan werd overigens niet rijk van zijn uitvinding. Wel kreeg hij talloze onderscheidingen, zoals in 2000 toen hij uit handen van president Clinton de ‘National Medal of Technology’ ontving. In de tijd dat de muis uitgevonden werd bestond de personal computer nog niet. Computers waren er al wel, maar ze waren nog van een gigantisch formaat. Dusdanig groot dat ze niet erg handig voor thuis waren.

Pas nadat Steve Jobs – oprichter van Apple – in 1979 de muis had gezien begon deze aan een opmars. Apple maakte een kleine muis met daarop een knop en introduceerde die in 1984 bij de Apple Macintosh. Muizen werden hierna al snel gemeengoed. Ook Microsoft maakte er gebruik van.

Mary Leakey (1913-1996)

1996   Overlijden te Nairobi van Mary Leakey (83), Britse archeologe en paleontologe. Ze is de ontdekker van de Laetoli-voetsporen, een van de grootste ontdekkingen uit de geschiedenis van de paleontologie. Deze voetsporen, bewaard in vulkanische as in Tanzania, zijn de oudst bekende sporen van tweevoetige voortgang door rechtop lopende mensachtigen.

1987   De intifada, de Palestijnse opstand tegen Israël, begint in de Gazastrook.

1964   Tanganyika wordt onafhankelijk van Groot-Brittannië. De nieuwe naam is Tanzania.

1955   Officiële opening van de eerste moskee in Nederland, de Mobarakmoskee, aan de Oostduinlaan in Den Haag, door Muhammad Zafrullah Khan (1893-1985), voormalig minister van Buitenlandse Zaken van Pakistan en op dat ogenblik president van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Pas later kreeg de moskee twee kleine minaretten, en in 2006 ook een grote, ter ere van het 50-jarig bestaan.

In Vlaanderen dateert de eerste moskee uit 1972. Eind jaren 1960 waren er al plannen voor een eerste nieuwbouwmoskee. In Antwerpen zorgde de katholieke priester Frans Verachtert, dienstdoend pastoor van de Sint-Jozefparochie van de wijk Moretusburg (Hoboken), ervoor dat Marokkaanse arbeiders uit de buurt naast de kerk een stuk grond kregen om er een eenvoudige moskee op te bouwen. De Grote Moskee van Brussel dateert van 1978, maar het gebouw zelf, gelegen in het Jubelpark in Brussel, staat er al sinds 1879. Dit ‘Oosters Paviljoen’ was bedoeld voor de Nationale Tentoonstelling van 1880 en werd opnieuw gebruikt voor de Wereldtentoonstelling van 1897. Het bood onderdak aan het panoramisch schilderij van Emiel Wauters, Caïro en de oevers van de Nijl.

1953   Het Amerikaanse bedrijf General Electric kondigt het ontslag aan van alle als communistisch gekende werknemers.

Marleen Gorris (°1974)

1948   Geboorte in Roermond (Limburg) van Marleen Gorris, regisseuse en scenarioschrijfster. Ze staat bekend als een besliste feministe. In haar werken is dit ook vaak duidelijk te zien. Voor haar eerste film De stilte rond Christine M. (1982) waarvoor ze zelf ook het scenario schreef, won ze meteen het Gouden Kalf voor beste lange speelfilm. Andere films van haar: Carolina, Gebroken spiegels, The last island, Mrs. Dalloway (naar het boek van Virginia Woolf), Rembrandt en ik, The Luzhin Defence, Within the whirlwind. Ze kreeg in 1996 een Oscar voor Antonia, voor beste niet-Engelstalige film.

1946   In Rijsel (Frans-Vlaanderen) start het proces tegen 16 verantwoordelijken van het Vlaams Verbond van Frankrijk en zijn leider Jean-Marie Gantois. Ondanks een heftige perscampagne vallen de uitgesproken straffen nog relatief mee. Zo krijgt Gantois vijf jaar gevangenis, niet wegens collaboratie, maar wegens separatisme. Het zal wel nog jaren duren vooraleer de Vlaamse actie in Frans-Vlaanderen zich van deze slag herstelt.

1931   Met het aannemen van een nieuwe grondwet wordt Spanje officieel een Republiek. Alleen, op een democratische manier gebeurde dit echt niet.

August Borms (1878-1946)

1928   De befaamde Bormsverkiezing in Antwerpen. De activist August Borms had sinds 1921 zijn vrijlating uit de gevangenis geweigerd, omdat hij de voorwaarden (niet meer aan politiek doen) niet wilde aanvaarden. In Vlaams-nationale kringen ontstaat het idee om hem kandidaat te stellen voor de Kamer in Antwerpen, ook al kan hij in geen geval gekozen worden, wegens vervallen van zijn politieke rechten en bovendien nog in de gevangenis. Dat lijkt dus een hersenspinsel tot een buitenkans zich voordoet: het overlijden, zonder plaatsvervanger, van een liberaal volksvertegenwoordiger in Antwerpen. De kandidatuur van Borms wordt voorgedragen.

Katholieken en socialisten vroegen hun aanhangers blanco te stemmen, maar de socialistische krant De Volksgazet steunt in bedekte termen de kandidatuur van Borms. Die haalt een onverwacht grote meerderheid: 83 058 stemmen tegen 44 410 voor de liberaal Paul Baelde, 3083 voor de communist Jef van Extergem, 2615 voor de trotskist Adhémar Hennaut, bij 58 052 ongeldig en blanco. Omdat Borms onverkiesbaar is, wordt Baelde verkozen.

Bij de daaropvolgende verkiezingen van mei 1929 gaat de Frontpartij flink vooruit: van 6 naar 11 zetels in de Kamer, en van nul naar 3 in de senaat.

President Paul-Kruger (1835-1904)

1900   De Nederlandse koningin Wilhelmina ontvangt president Paul Kruger (1825-1904) van de Boerenrepubliek Transvaal (Zuid-Afrika).

1871   De kolenmijn van Marcinelle had al voor de fatale ramp van 8 augustus 1956 een slechte reputatie. Op 9 december 1871 komen in de mijn Marcinelle du Nord Nº 6 door mijngas 14 mensen om het leven. De week voorheen had een kabelbreuk 21 mijnwerkers het leven gekost, ook al in de Marcinelle du Nord Nº 6. En een week later komen in dezelfde mijn in Marcinelle weer 10 mensen om het leven.

1824   Peru verslaat Spanje in de Slag van Ayacucho. Onverwacht slagen de Peruaanse troepen erin de zelfzekere Spanjaarden een nederlaag toe te dienen, alhoewel er 6000 Peruvianen tegenover 9000 Spanjaarden stonden. De slag duurde niet langer dan anderhalf uur. Deze gebeurtenis leidt tot de onafhankelijkheid van Peru.

1691   De Antwerpse schilder Antoon van Dijck overlijdt te Londen waar hij het tot hofschilder van de Engelse koning had gebracht. Hij ligt begraven in de St. Paul’s Cathedral.

1625   Sterfdag van de Friese historicus, taalkundige, theoloog en humanist Ubbo Emmius (1547-1625). Hij was medeoprichter en de eerste rector magnificus van de (latere) Rijksuniversiteit Groningen, en tevens hoogleraar geschiedenis en Grieks. Was eerder rector in Norden en Leer. Maakte als cartograaf kaarten en beschrijvingen van ‘Stad en Lande’, Friesland en Oost- Friesland.

Koop nu Vandaag in de loop der jaren in de Doorbraak-boekhandel.