Alea iacta est

‘Proficiat, u bent zonet ingeloot als volksvertegenwoordiger’. Volgens een zopas verschenen pamflet zullen verkozenen binnen dit en dertig jaar de plaats ruimen voor de gelotenen des volks. Auteur David Van Reybrouck maakt zich dan ook sterk dat die tombolacratie onafwendbaar is. ‘Onder álle experten is er niémand die nog twijfelt’, bezwoer hij stellig. En mocht u daar aan twijfelen, dan komt dat simpelweg omdat u niet tot die selecte kringen behoort.

‘Het is moeilijk om het verhaal van democratische verrijking door loting te brengen als je via de partijpolitiek en machtige, commerciële, opgehitste media moet passeren’, verduidelijkte de auteur aan diezelfde machtige media die gretig met zijn commercieel uitgekiende oneliners aan de haal gingen. Goed voor hitsige koppen boven een indrukwekkende reeks interviews: ‘De parlementaire democratie moet op de schop’.

Nu had David Van Reybrouck met zijn bestseller Congo dermate veel krediet verzameld, dat hij tegenwoordig zelfs moeiteloos vliegenhoning zou kunnen slijten aan de verzamelde pers. Met zijn G1000 – ‘het grootste burgerinitatief voor democratische innovatie in Europa’ – bespeelde hij niet alleen feilloos de media, maar bewees hij vooral zijn superieur marketingtalent.

Vijftien maanden lang dompelde de ‘redder van de democratie’ zijn G1000-missie in een overrompelend taalbad (‘professioneel gestructureerde, wetenschappelijke, representatieve, deliberatieve democratie’). De media reageerden geïmponeerd, zelfs toen het project via een bedenkelijk en inefficiënt parcours uiteindelijk strandde als verticaal geklasseerd eindrapport.

Oorspronkelijk zou het nieuwe boekje trouwens Frisse democratie heten. Die fraaie stempel werd uiteindelijk commercieel vertaald in Tegen Verkiezingen. Daarna volstond een voortijdig persbericht met enkel de vermelding van de boektitel, om de nieuwe hype te lanceren, nog voor iemand de tekst had kunnen inkijken.

Hoe anders verging het Laurent Louis? De volksvertegenwoordiger had al in juni het pleidooi van Van Reybrouck in een resolutievoorstel gegoten en ter stemming voorgelegd aan de Kamer. Daar werd het enfant terrible onder de verkozenen prompt teruggefloten en zijn lotelingenidee eenparig weggestemd. Herman De Croo vatte zijn manoeuvre kernachtig samen: ‘ce qui est excessif, est insignifiant’.

Of redacties Van Reybrouck een dienst hebben bewezen door gewillig zijn fabula en halve waarheden over de deliberatieve en aleatorische democratie massaal en kritiekloos te verspreiden is twijfelachtig. Met zijn opdringerige reddingsplannen voor onze politieke herinrichting dreigt Van Reybrouck zich steeds meer te ontpoppen als de Erich van Däniken van de lottotheorie der Lage Landen.

‘Het enige dat ik in dit leven wil, is een paar zinnige teksten schrijven’, vertelde de auteur aan de VPRO. Kan zijn, maar dan krijgt Tegen Verkiezingen toch best een plaats in het fictierek. Ondertussen rinkelt de kassa en moet VOKA niet twijfelen aan wie het de Prijs Ondernemen 2014 moet uitreiken.