Bloei en ondergang van Objectief V

We schrijven 13 januari 2016. Haast uit de lucht viel het nieuws dat er in de schoot van de N-VA een Vlaamse denktank zou worden opgericht die het communautaire dossier van 2019 – en dus ‘het confederalisme’ – zou moeten voorbereiden. Bart De Wever gooide dat bommetje, enige dagen nadat minister-president Geert Bourgeois straffe taal sprak op de nieuwjaarsreceptie van de Vlaamse Volksbeweging. Signaal: de communautaire stilstand is maar tijdelijk. In 2019 moet een volgende stap in de staatshervorming worden gezet, of een eerste in de staatsvorming.

De Franstalige pers schrok zich een hoedje. ‘Le communautaire revient au galop’, ‘La N-VA pose une bombe institutionelle’… De communautaire geheelonthouding duurde amper een jaar. Die nationalisten zijn niet te vertrouwen, was de onderliggende toon. 

Objectief V 

Volgens de partij werd Objectief V – zo heet de ‘denktank’ – opgericht om de confederale boodschap levend te houden. Hoogleraar staatsrecht Hendrik Vuye en fiscaliste Veerle Wouters werden ‘vrijgesteld’ – net als hun parlementaire medewerkers – om het communautaire vuur wakker te houden middels opiniestukken, colloquia, boeken … Het eerste product was De maat van de monarchie, een vuistdik boek waarin beide auteurs-politici de macht en de financiële middelen van het Belgische vorstenhuis blootlegden.

Objectief V zou daarbij steun krijgen vanuit de partij. Maar daar was de voorbije maanden weinig van te werken. Nieuwe publicatieplannen en een gepland colloquium in oktober over verkeersveiligheid en bevoegdheidsverdeling, worden allen gepland en georganiseerd door Vuye, Wouters en hun parlementaire medewerkers. De studiedienst van de N-VA komt daar niet bij te pas, maar een medewerker van de studiedienst bevestigt wel dat hij vaak een beroep doet op de juridische en fiscale kennis van het V-duo.

Toen de opstart van de denktank werd bekend gemaakt, klonk er in de Vlaamse Beweging scepsis, onder meer op deze website. N-VA-watcher Bart Maddens gaf Objectief V dan weer wél krediet.

Negen maanden later

Ondertussen zijn we negen maanden verder. Maar Objectief V is nog geen gezonde baby.

Een en ander zorgt immers voor wrevel tussen het officiële partijkader en Objectief V, en wel in beide richtingen. Vuye en Wouters voelen zich onvoldoende begrepen en gesteund. Omgekeerd gaat Vuye al maanden niet meer naar de fractievergaderingen; Wouters laat zich af en toe nog zien. Op de partijbestuursvergaderingen tekenen ze echter wel telkens aanwezig. 

Behalve de partijtoppers en ministers na, halen amper parlementsleden van de N-VA de pers. Op Zuhal Demir na dan, die haar eigen politieke smoel verwierf zonder al te veel partijbegeleiding. Mochten Vuye en Wouters – met hun Objectief V – niet wekelijks commentaarstukken en opiniestukken leveren in de audiovisuele en schrijvende pers – vaak op Knack.be en Doorbraak – maar zelfs in de Franstalige media, zouden we haast vergeten dat de N-VA mondige verkozenen heeft.

Dan heeft de N-VA twee politici naar voren geschoven om de publieke opinie er op regelmatige basis aan te herinneren dat de partij wel degelijk Vlaams-radicaal is, tegelijk wordt Kamerfractievoorzitter Peter De Roover erop uitgestuurd om de gemoederen te bedaren als partijvoorzitter De Wever stelt dat – als het kan – er een nieuwe Zweedse coalitie komt, en die zal a priori opnieuw bestaan uit communautaire geheelonthouders. Als die twee Kamerleden die de zogenaamde Vlaamse flank moeten dekken dan hun ongenoegen uiten, worden ze meteen teruggefloten door de partijvoorzitter. Meningsverschillen moeten niet in de media worden uitgevochten, lees: de partij heeft maar één mening. 

Belgianisering?

Heeft de N-VA dan toch schrik voor zijn eigen schaduw, zoals VVB-voorzitter Bart De Valck in De Zevende Dag gisteren zijn voorganger Peter De Roover verweet? Overigens was het een weinig smakelijk schouwspel, het debat tussen de huidige en de oud-voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging. Tegenstanders staan aan de kant te applaudisseren: de flaminganten nog méér verdeeld! Houzee!

Vanuit de fractie komen er amper communautaire vragen, stelde De Valck. Helemaal correct is dat natuurlijk niet. Zo vele dossiers die op de federale tafel liggen, zijn communautair gekleurd. Je hoeft geen vlammende communautaire speeches te geven vanop het spreekgestoelte, om toch zinvol beleid te voeren voor de eigen gemeenschap. Anderzijds, dreigt net door beleid te voeren op het Belgisch beleid – en dan op domeinen als Binnenlandse Zaken en Defensie – de belgianisering van de partij. Het begrip is van Bart Maddens.

Feit is dat de partijtop duidelijk niet onder de indruk is van de ‘druk’ die er uit de Vlaamse Beweging komt. We weten al langer dat diezelfde top niet hoog oploopt met diezelfde Beweging. En toegegeven, de partij heeft er zelf vele knappe koppen – oud en jong – gekaapt. Maar wat meer respect aan de dag leggen voor de beweging waar de partij uit voortkomt, zou niet misstaan. Was dat immers niet net het signaal bij de oprichting van Objectief V? En kan Objectief V niet de ideale link zijn tussen beweging en partij?

Of was het Objectief V dan toch maar een speeltje voor een opzijgeschoven fractieleider en zijn acoliet? Waar de professor zich kan vermeien als in een zandbak in de achtertuin van de partij, zoals Bart Maddens vreesde.