Axel Daeseleire doet Antwerps literatuurfestival herleven

Antwerpen koekenstad, jazeker. Maar waar is de allure van Antwerpen boekenstad gebleven? Geen Boekenbeurs meer, laat staan het Andere Boek of Mind the Book. Redenen genoeg voor acteur-dichter Axel Daeseleire en artistiek ondernemer Luc Huybrechts om het literatuurfestival ZuiderZinnen op 17 september 2023 in zijn oude glorie op het Antwerpse Zuid opnieuw te laten schitteren.

Flamboyant festival

Het is al elf jaar geleden dat Luc Huybrechts, broer van journalist Carl, samen met zijn eega Ann Lauwers de laatste editie van het flamboyante festival van het woord op het Antwerpse Zuid organiseerde. Ooit was hij er in 2000 aan begonnen met zijn literaire vriend-dichter Eddy Van Vliet en zanger-auteur Bram Vermeulen. Beide kompanen zijn ondertussen overleden en Huybrechts verkaste naar Torgny in de Gaume om er zijn B&B Sens du Sud uit te baten.

Hij had toen eventjes genoeg van de sinjorenstad waar hij met zijn café De Nieuwe Linde destijds het kruim van schrijvend en kunstminnend Vlaanderen dagelijks over de vloer kreeg. Herman de Coninck was er vaste stamgast tot in de late uurtjes. En ook Bernard Dewulf, Benno Barnard en Piet Piryns kwamen er over de vloer. Op een blauwe maandag ging Huybrechts, die ook schilderde, zelf boeken schrijven en zette zich aan een driedelig Koning Arthur-epos waarvan het laatste deel ooit (?) nog moet verschijnen. Echtgenote Ann deed met de roman Tijdverkopers ook haar schrijversduit in het zakje maar uiteindelijk kroop het koppel terug in de rol van literaire ondernemers.

Andere Boek

Vanaf 2000 werd er tijdens de autoloze septemberzondagen op het Antwerpse Zuid een kleinschalig literatuurfestival op poten gezet waarop vooral schrijvers maar ook muzikanten hun ding deden. Huybrechts beschikt over een uitgebreid BV-netwerk en kon auteurs-vrienden als Remco Campert en Hugo Claus strikken om op te treden. Gazet van Antwerpen gaf als mediasponsor bredere ruchtbaarheid aan het initiatief dat op op zijn hoogtepunt 20.000 bezoekers op de been bracht.

In die periode was ZuiderZinnen een van de talrijke literaire evenementen in Antwerpen. Traditioneel was er natuurlijk de Boekenbeurs in Antwerp Expo tijdens de novembervakantie waar het brede publiek (ooit bijna 200.000 mensen) tijdens de tiendaagse present tekende. In oktober kwamen de echte literatuur- en non-fictieliefhebbers aan hun trekken tijdens Het Andere Boek dat sinds de jaren zeventig meer dan dertig jaar lang voor literair-maatschappelijk debatten zorgde. Michel Houellebecq en vooral György Konrad waren er kind aan huis en ook de Nederlandstalige literaire scène rond het Nieuw Wereldtijdschrift van De Coninck zorgde er voor spetterende discussies.

Antwerpen literair verweesd

Toen zowel ZuiderZinnen als het Andere Boek er het bijltje bij neerlegden, kreeg Het Andere Boek nog een doorstart met Mind the Book in de Antwerpse Singel. Het concept van Het Andere Boek – spraakmakende schrijvers van internationale envergure en actualiteitsgesprekken – werd er gedurende enkele jaren weer uit de kast gehaald. Maar na een vijftal edities leed ook dit Antwerpse boekeninitiatief schipbreuk. En toen kwam er het debacle van de Boekenbeurs nog bovenop waardoor Antwerpen de laatste jaren literair verweesd achterbleef. Kortrijk krijgt nu met Boektopia en een substantiële subsidie van Vlaams cultuurminister Jan Jambon straks de kans om de boekenbeurstraditie in het najaar weer op gang te trekken.

Maar dat was dus buiten het enthousiasme van Huybrechts & co gerekend. Huybrechts was zo slim om met deze nieuwe ZuiderZinnen een andere locomotief op de rails te zetten. In zijn adressenboekje prijkte journalist-duivel-doet-al Daeseleire met stip op nummer één. Hij tekende samen met onder anderen romanauteur Jeroen Olyslaegers, zanger Daan, acteur Koen de Bouw, actrice Charlotte Timmers en podiumbeest Vitalski een nieuw scenario uit waarin acteurs, muzikanten, schrijvers, performers en stand-up comedians korte optredens van een tiental minuten zullen verzorgen.

Legendarisch Boekenbal

Er wordt gewerkt aan een mix van buitenoptredens en indoor-activiteiten, in kunstgalerijen maar ook in het vernieuwde KMSKA. Het was trouwens daar dat Huybrechts voor de boel sloot een legendarisch Boekenbal op touw zette waarin gastvrouw Ann Lauwers in galakleed toenmalig cultuurminister Bert Anciaux ten dans uitnodigde. Ook het Antwerpse Boekenbal is trouwens al lang niet meer aan de orde. Om maar te zeggen dat de hartenkreet van Daeseleire en Huybrechts niet uit de lucht is gegrepen.

Antwerpen heeft dringend nood aan literatuur in de stad, klinkt het. ZuiderZinnen wil vooral de Nederlandstalige schrijvers en artiesten een stem geven. De dag zelf moet laagdrempelig zijn en de allures van een volksfeest krijgen, aldus de site van ZuiderZinnen. Wie en wat er op het podium zal staan, wordt later bekend gemaakt.

Nobelprijs Literatuur

Een en ander hangt af van de crowdfundingactie die momenteel loopt. Er is reeds 7.750 euro in kas maar bedoeling is om tegen 21 juli ten minste 8.500 euro op te halen. Pas dan kan het hele programma worden uitgerold. Uiteraard dat donateurs worden beloond met verrassingspakketten en VIP-arrangementen voor backstage en de afterparty. Wie weet loopt u er straks Daan tegen het lijf, of de nieuwe Nobelprijs Literatuur.