Brexit: het heden lag verscholen in het verleden

Toen Groot-Brittannië in 2016 voor een vertrek uit de Europese Unie stemde, beschuldigden voor- en tegenstanders elkaar van onwetendheid, fraude en verraad. In werkelijkheid volgde het brexit-debat slechts een script dat achtduizend jaar eerder was geschreven, toen de stijgende zeeën de Britse eilanden fysiek van het Europese continent scheidden. Sindsdien wordt het lot van de Britten onmiskenbaar bepaald door de geografie. Aldus de flaptekst van het boek.

In Het lot van een eilandenrijktoont historicus Ian Morris aan de hand van meer dan 50 kaarten hoe de veranderingen in de geografie, migratie, politiek en technologie de geschiedenis van de Britse eilanden hebben bepaald. Morris voert ons mee langs de grootscheepse geografische veranderingen in de laatste ijstijd, het Viking-tijdperk, de Romeinse overheersing, het Verenigd Koninkrijk tijdens de beide wereldoorlogen en de problematiek rondom de brexit. Tijdens deze historische reis toont Morris de transformatie van Groot-Brittannië van een verdeeld, Eurocentrisch gebied tot een eilandenrijk in het centrum van de wereldmacht, handel en cultuur. Tot slot werpt Morris een blik op de toekomst, waarin de Britten hun plek op het wereldtoneel opnieuw zullen moeten ontdekken.

Volgens onze medewerker Lode Goukens in zijn recensie elders op Doorbraak, blinkt Morris net als ‘big picture-historicus’ Jared Diamond uit in het combineren van een boeiend betoog, doorspekt met enorm veel feiten, anekdotes en eigen wedervaren. ‘Wat ze ook gemeen hebben is hun aandacht voor de geografie en hoe die bepalend was en is. De Franse historici van de Annales wezen er al op dat de geografie de lange termijn was, de economie de middellange termijn en de geschiedenis of de politiek de korte termijn binnen de geschiedwetenschap. Die longue durée vormt ook voor Morris, Diamond & co. hun rode lijn’, aldus Goukens.

Onevenwichten

Als vertrekpunt voor die reis door de geschiedenis van de Britse eilanden gebruikt Morris drie wereldkaarten met telkens een ander epicentrum. Drie wereldkaarten die een Brits wereldbeeld vertolken. Morris’ visie draait volgens Lode Goukens rond onevenwichten die telkens voor veranderingen zorgen. ‘Die onevenwichten zorgen voor een dynamiek die, hetzij de Britse eilanden in de Europese Unie trekken, hetzij ze juist onttrekken aan die Europese Unie. Met ‘Europese Unie’ bedoelt Morris uiteraard in de 10 000 jaar geschiedenis niet de EU, maar een groter geheel. In eerste instantie het Romeinse rijk, vervolgens de Rooms-katholieke Kerk, enzovoort.’

‘Voor veel Britten breekt Morris misschien heilige huisjes af’, schrijft Goukens, of plaatst hij veel vaderlandse geschiedenis in een heel ander perspectief. Voor de Nederlandstalige lezer levert dit vooral veel extreem boeiende verhalen op, doorspekt met vermakelijke voorbeelden, feiten of stukjes cultuurgeschiedenis en folklore.

Het lot van een eilandenrijk is  verkrijgbaar in onze webwinkel: we nemen de verzendkosten graag op ons!

Bestel hier uw exemplaar met gratis verzending