De nieuwste literaire sensatie
Een wonderbaarlijk debuut, vanuit het hart van de Colombiaanse jungle, vanuit het hart van guerrillageweld. Met de helderheid van een moeder en een kind.
Latijns-Amerikaanse schrijvers creëren steevast een wereld die voor ons, verwende Europeanen, onbekend is: een kleurrijke onstuimigheid die fascineert.
In het boek De rivier is een wond vol vissen zijn de hoofdpersonages de rivier en een blanke vrouw met een zwart kind dat een dagenlange bootreis onderneemt op weg naar de biologische moeder in een afgelegen dorp, enkel bereikbaar via de machtig stromende rivier.
Rivier
Mannen in groene broeken, deserterende soldaten of losgeslagen rebellen, lopen langs de oevers. Geweerschoten zijn te horen in de verte. De rivier voert aan en de rivier voert weg: ‘De rivier wast kleren, geeft te eten, draagt kinderen, baadt vrouwen, verbergt doden. Geneest ouderdomskwalen. De rivier maakt geen onderscheid: ze zegent en verdrinkt.’De vrouw voelt zich moeder voor de jongen die haar is toevertrouwd. Ze beschermt hem, ze voedt hem. En niet alleen met voedsel. Zij vertelt dit verhaal: hoe ze zich voortdurend in vraag stelt, want wat maakt haar tot moeder? Wat is een goede moeder?
Ze bereidt hem voor op een leven van geven en nemen. ‘We voeden elkaar op. Ik leer hem zichzelf te zijn en hij helpt mij mezelf te vergeten, op een nieuwe manier te leven met nieuwe tekens die verder niemand begrijpt.’ Een kind hebben, vertelt de vrouw, is voortdurend de wereld verklaren. Woorden vinden voor verschrikkelijke dingen, voor wonderen en voorgevoelens. Maar hoe verklaar je een man die een wapen draagt? Ze noemt hem steeds ‘jongen’, in een poging afstand te houden, terwijl ze hem wil vasthouden, zijn gewicht tegen haar aan wil voelen.
De onstuimige Atrato-rivier in Colombië is daarbij een zwijgende getuige, ‘een vrouw die ook haar kinderen voedt met smalle riviertjes die aan haar ontspringen’. Je kijkt ernaar als naar een verdoofd reptiel, schrijft Masso: ‘nieuwsgierig en op je hoede’.
Flashback
In korte flashbacks vertelt de vrouw aan een medereizigster over haar jeugd, hoe ze opgroeide aan de oevers van de rivier. Hoe ze de jongen letterlijk in haar schoot geworpen kreeg. Het levert meteen een portret op van de wereld waarin ze opgroeide. Ze is meer van de rivier, deze wond vol vissen, dan van haar moeder. Wanneer ze aankomen op hun bestemming in het hart van de jungle, bevinden ze zich tegelijk in het hart van geweld.
Ook al is het maar een novelle — mooi uitgegeven in een hardbackversie — staat De rivier is een wond vol vissen gelijk aan wereldliteratuur: het overstijgt zichzelf. Je legt het boek na de laatste bladzijde, stilletjes en onthutst weg. Als betoverend debuut is dit het begin van een schrijverscarrière die nu al veelbelovend is. Lorena Salazar Masso: onthou de naam!
Ontdek dit boek, deze week ons boek van de week!
Opgeleid in de beste tradities van de Frankfurter Schule en aanverwanten, voorbestemd voor een journalistieke boerenstiel. Eieren voor zijn geld, echter.
Van de winnaar van de Nobelprijs Literatuur 2023 Jon Fosse verscheen na zijn bekroning deze intrigerende novelle. Een kleinood.
