De witte man is schuldig. Punt.

Na het zwartepietendebat, het omverhalen van standbeelden en het schrappen van straatnamen, na #metoo en Black Lives Matter, de klimaatzaak, de dekolonisatie van de witte mentaliteit en de kritiek op de cisgender- en hetero’s vanuit de LGBTQIA+- gemeenschap, worden we nu ook geconfronteerd met de cancelcultuur. Films, TV-(kinder)feuilletons, artiesten, cartoonisten worden weggehoond (vaak letterlijk ‘weg’) of krijgen een waarschuwend label. De geschiedenis wordt herschreven, de taal gezuiverd. Ook universiteiten – bastions van vrij onderzoek, zou je denken – haasten zich om vooral geen ‘verkeerd’ woord te zeggen, journalisten en commerciële bedrijven zijn als de dood om toch maar niemand voor het hoofd te stoten. Welkom in de 21ste eeuw.

Het kind en het badwater
Waar komt die ‘wokecultuur’ feitelijk vandaan? Heeft ze enige meerwaarde of gooit ze in een hysterische bui van vernietigingsdrang het kind met het badwater weg? Walter Weyns, docent sociologie en cultuurkritiek, geeft in Wie wat woke duiding en analyse. Wat vinden we namelijk echt (on)rechtvaardig en waarom? Het boek krijgt alvast vijf sterren van onze recensent J-P Rondas.

De Woke Kerk
Walter Weyns brengt het hele woke fenomeen overzichtelijk in kaart, in twee maal vijfentwintig hoofdstukjes die samen een aaneensluitend verhaal vormen over de achtergronden en de oorsprongen. Hij deelt zijn boek op in twee delen: ‘Het woke geloof’ en ‘De woke werken’. Samen vormen deze twee de Woke Kerk, zoveel is duidelijk.

‘Wie Weyns’ boek leest, schrijft Rondas in zijn recensie, wordt een nieuwe bril aangereikt waarmee hij de krantenberichten over woke in een ander perspectief ziet. Sommige onderwerpen, zoals klasse, racisme, dekoloniseren of woke wiskunde krijgen een hele bundel hoofdstukjes toebedeeld. De informatie aangereikt is verhelderend, zoals in de passages over intersectionaliteit en de toepassingen daarvan op het witte feminisme. Een verhaal zoals dat over de crackercultuur bij zwarten in het noorden van de Verenigde Staten is beslist een voortverteller.’

‘De spil van het hele woke denkwerk’, schrijft Rondas ‘is de premisse dat de witte man de schuld is van alles. En vooral schuldig aan de onderdrukking van iedereen die niet man en niet wit is. Elke denkbare achterstelling van elke denkbare niet-witmens is veroorzaakt door de witte man. Die is racist, ook als hij er zich niet van bewust is en ook als hij meent een Gutmensch te zijn en het racisme denkt te bestrijden. Zo eenvoudig is dat.

Een nieuwe taal
Sommige commentatoren vinden het allemaal zo erg niet of noemen het uit de context gerukte details, ver van ons bed. Ze krijgen van de auteur meteen een lijst van -volgens Nederlandse en Vlaamse wokers- af te raden woorden (zwart, westers, travestiet, koppensneller, inheems, homo, etniciteit, bediende, gebrek, handicap, slaaf, allochtoon). Rondas voegt er meteen ook  aan een Handreiking waarden voor een nieuwe taal aan toe en signaleert de op de VRT circulerende Woordenlijst Diversiteit met afwegingen over een honderdtal woorden. De Universiteit Antwerpen publiceert op haar webstek een Infofiche genderinclusieve administratieve formulieren en een Verklarende woordenlijst LGBTQ+.
Om maar te zeggen, wokeness, het einde is nog niet in zicht. 

Darkness at Noon
Tot slot, deze bemerking van J-P Rondas. ‘Wie aarzelt het boek te kopen, moet het in de boekhandel even openslaan op bladzijde 64. Daar staat het to-do lijstje van de woke beweging, bestaande uit 24 punten. Hallucinant, ontnuchterend, gruwelijk. Darkness at Noon.’

Wie wat woke vindt u in onze webwinkel:

Bestel hier uw exemplaar