Burgerprotest is niet altijd onschuldig

De Gilets Jaunes, waren in Frankrijk de voorbode van wat je gerust een wereldwijde golf van burgerprotesten kan noemen. Al waren de Catalanen hen nog voor en er was natuurlijk ook al die verwinterde Arabische Lente. Maar 2019 was een jaar waarin je je hoed moest afdoen voor die protesterende burgers, zeker in landen waar protesteren niet zonder gevaar is.

Opgesloten

Catalonië is een bekend voorbeeld. Politieke leiders van de onafhankelijkheidsbeweging zitten er voor jaren in de cel. maar ook gewone protesterende burgers worden vervolgd en opgesloten. En toch blijft het protest voortduren. Juridisch geweld krijgt de geest van de protesten niet opnieuw in de fles. In tegendeel. de veroordelingen van de kopstukken, en de anderen, wakkeren de protesten aan. Maar je staat er als burger van een rechtstaat toch van te kijken. Mensen die blijven protesteren en op straat komen ook al weten ze dat er een jarenlange gevangenisstraf kan uit voortvloeien. ik weet niet wie hier in Vlaanderen dat zou doen.

Hongkong

En dan zijn de Catalanen nog bevoorrecht onder de protesterende medemens. Hoeveel lef moet je hebben om in Hongkong op straat te komen, of de confrontatie met de politie aan te gaan? In China kennen ze de beelden en verhalen van de opstand op het Tianamenplein niet, maar in Hongkong wel. En om dat er eens goed in te peperen zei de Chinese president Xi Jinping, duidelijk gericht tot de protesterende Hongkongers: ‘Iedereen die China tracht te verdelen, eender waar in het land, eindigt met een verpletterd lichaam en gebroken botten‘. Ze weten dat ze eens opgepakt even goed kunnen verdwijnen. Voor maanden of jaren. Ze zouden niet de eersten zijn, vraag het maar aan Lam Wing Kee of Simon Cheng.

De protesten in Hongkong zijn trouwens begonnen om een uitleveringswet die berechting in China mogelijk maakt voor inwoners van Honkong. In Hongkong kan de schijn van een rechtstaat misschien nog opgehouden worden, daar doen ze in China niet aan mee. vraag dat maar aan de Oeigoeren of andere religieuze minderheden of politieke tegenstanders.

Om in Hongkong op straat te komen moet je lef hebben. Wij behoren daar respect voor te hebben.

Iran

Ook in Iran zijn/waren er protesten. OOk Iran staat niet echt bekend als een voorbeeld van democratischer rechtstaat. Het is een theocratie met een democratische schijn. De rechtstaat valt weg eens de protesten er kwamen. Zo berichte onze Edward Azadi over de protesten en de reacties van de overheid in Iran. Waar de machthebbers met scherp lieten schieten op de betogers en daarna de ziekenhuizen afliepen om wie schotwonden had op te pakken. Verschillende protesteerders ‘verdwenen’. Niemand wist of ze dood of opgepakt waren. Niemand ook die weet wat het beste zou zijn…

En ook in Iran wisten de burgers die de straat opgingen wat de gevolgen konden zijn. Het is niet de eerste keer dat protesten op die manier in Iran worden neergeslagen. Je kan niet anders dan diep respect hebben voor het democratisch plichtsgevoel van die Iraniërs die toch de straat op durfden te gaan.

En nog

Op nog veel plaatsen in de wereld kwamen burgers op straat omdat ze het moe waren. Vaak is de aanleiding de corruptie van de overheid of het manifeste malgoverno. En vaak is repressie het antwoord, vaak is het een verloren strijd. de machthebbers worden verjaagd, maar vervangen door meer van hetzelfde.

En toch komen de burgers op straat, in Hongkong, Catalonië, Soedan, Libanon, Bolivië, Chili, Nicaragua, met de moed der wanhoop. Het is een symbool van de hoop op betere tijden, een engagement voor een beter leven, tegen de overheid en beter weten in. Je moet het maar doen. Het einde van de geschiedenis mag dan nog niet in zicht zijn, maar de roep van de democratische rechtstaat heeft nog altijd een aantrekkingskracht op de burgers. Het is een mooie gedachte. Maar als je gefolterd wordt in de gevangenissen van China, Iran of elders, schiet je daar niet veel mee op.

En bij ons?

En hoe zit het bij ons? Staat onze democratie onder druk? Er waren enkele Gele Hesjes in Brussel,, maar dat protest doofde snel uit. We kregen wel een wekelijkse betoging van bosbrossers. Jonge mensen die zich engageerden voor een ander klimaatbeleid, een beweging die al snel verspreiding kende over heel Europa. In tegenstelling tot hun protesterende medeburgers in andere delen van de wereld konden ze dat ongestoord doen. Maar ook zij toonden hun engagement en dat verdient respect.

Van de weeromstuit krijg je ook de tegenreactie. De gele hesjes waren er al een soort voorafname van. Minder gegoeden dreigen de grote verliezers te worden van de klimaattransitie. Maar in Nederland zagen we ook grote boerenbetogingen. De Nederlandse overheid legt strenge stikstofnormen op en daartegen protesteren de boeren. Op spectaculaire wijze.

Protesten

En zo werd 2019 het jaar van de grote burgerprotesten. zal blijken dat ook in 2020 de burgers toch nog democratisch weerbaar zijn in landen waar die democratie… ontluikend is? Wat er ook van zij, of het protest effectief is of niet, het verdient respect. Bij deze. Vandaar dat wij die protesterende burgers, protesterend met gevaar voor lij, leden en vrijheid, protesterend voor vrijheid en democratie, nomineren al Doorbraak Persoonlijkheid van het jaar. En we nemen er onze pet voor af.

U kan hier stemmen voor de Doorbraak Persoonlijkheid van het jaar 2019.